Details
Naam
Bethlehemkerk, Zwanenplein - exterieur
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
Aantal afbeeldingen: 24
IntroductieDe Bethlehemkerk werd in 2019 volledig gerestaureerd en omgebouwd tot muziekstudio.
AdresZwanenplein 34-36
Postcode(s)1021 CM
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Adriaan Moen (Architect)
Datum1923 - 1924
Huidige staatDeels of volledig gerestaureerd
Huidige eigenaarStudio 150
Oorspronkelijke functieKerk
Huidige functieOpnamestudio
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer508434
AchtergrondIn 1921 werd de gemeente Nieuwendam door Amsterdam geannexeerd waarna aan de oostzijde van de Volewijkslanden de geconcentreerde bebouwing van de Vogelbuurt verrees. Centraal in de Vogelbuurt verrees in 1923 de hervormde Bethlehemkerk, naar ontwerp van de architect Adriaan Moen. De opdrachtgever was de in 1916 opgerichte Vereeniging voor Hervormde Wijkbelangen Benoorden het IJ. De opening van de kerk vond plaats op 13 september 1924 in aanwezigheid van koningin Wilhelmina. Bij deze gelegenheid schonk zij de kerk een kanselbijbel.
In Het Bouwbedrijf van december 1924 schreef Ir. M.E.H. Tjaden over het gebouw: "De architect heeft gebroken met traditionele vormen in den kerkenbouw, en heeft getracht zijn bouwwerk harmonisch aan te passen aan een meer moderne opvatting in de architectuur, welke ook in dit tuindorp reeds tot uiting is gekomen. (...) Waar het uitwendige voor diegenen, die nog met de banden der traditie aan het verleden gebonden zitten, mogelijk nog eenige bezwaren oplevert om als kerkgebouw aanvaard te worden, daar zullen deze, na kennisneming van het inwendige, toch spoedig verzoend worden met het eenvoudige omhulsel, dat een kerkruimte van groote beschaving en fijnheid, gepaard aan soberheid, omgeeft. Met eenvoudige hulpmiddelen is op schijnbaar ongezochte wijze een voornaam interieur geschapen, waarvan zoowel het geheel, als verschillende onderdelen op zichzelf, den kunstzin van den ontwerper tot uiting brengen."
De laatste dienst van de oorspronkelijke gebruiker, de hervormde kerk, vond plaats op 11 april 1993. In dat jaar werd het gebouw verkocht. Sindsdien is het gebouw verschillende malen van eigenaar gewisseld, waarbij het wel steeds een religieuze functie behield, maar behoorlijk in verval raakte.
In Het Bouwbedrijf van december 1924 schreef Ir. M.E.H. Tjaden over het gebouw: "De architect heeft gebroken met traditionele vormen in den kerkenbouw, en heeft getracht zijn bouwwerk harmonisch aan te passen aan een meer moderne opvatting in de architectuur, welke ook in dit tuindorp reeds tot uiting is gekomen. (...) Waar het uitwendige voor diegenen, die nog met de banden der traditie aan het verleden gebonden zitten, mogelijk nog eenige bezwaren oplevert om als kerkgebouw aanvaard te worden, daar zullen deze, na kennisneming van het inwendige, toch spoedig verzoend worden met het eenvoudige omhulsel, dat een kerkruimte van groote beschaving en fijnheid, gepaard aan soberheid, omgeeft. Met eenvoudige hulpmiddelen is op schijnbaar ongezochte wijze een voornaam interieur geschapen, waarvan zoowel het geheel, als verschillende onderdelen op zichzelf, den kunstzin van den ontwerper tot uiting brengen."
De laatste dienst van de oorspronkelijke gebruiker, de hervormde kerk, vond plaats op 11 april 1993. In dat jaar werd het gebouw verkocht. Sindsdien is het gebouw verschillende malen van eigenaar gewisseld, waarbij het wel steeds een religieuze functie behield, maar behoorlijk in verval raakte.
BeschrijvingDe Bethlehemkerk is een vrijstaand bakstenen gebouw op een symmetrisch, samengesteld rechthoekig grondplan. Rondom het plein staan etagewoningen uit de twintiger jaren. Het gebouw wordt gedekt door een samenstel van zadeldaken met hoger opgetrokken middendeel. Kenmerkend is de gemetselde klokkenstoel aan de oostzijde van de nok.
Zowel het noordelijke als het zuidelijke centrale dakschild worden onderbroken door een drieledig glas-in-loodvenster. In de top van de puntgevel is een natuurstenen plaquette met pentagram aangebracht waarin de letters alpha en omega en het ChiRho-teken. De centrale toegangspartij aan de oostzijde heeft een dubbele openslaande deur.
Zowel het noordelijke als het zuidelijke centrale dakschild worden onderbroken door een drieledig glas-in-loodvenster. In de top van de puntgevel is een natuurstenen plaquette met pentagram aangebracht waarin de letters alpha en omega en het ChiRho-teken. De centrale toegangspartij aan de oostzijde heeft een dubbele openslaande deur.
InterieurAan het volledig gerestaureerde interieur is op Wendingen een aparte bijdrage gewijd.
Recente ontwikkelingenIn 2017 is de op dat moment leegstaande kerk verworven door de eigenaren van Studio 150 Bethlehemkerk, die hier een opnamestudio hebben gevestigd. Tussen 2017 en 2019 is het gebouw door hen volledig gerestaureerd. De glas-in-loodramen zijn er helemaal uit geweest. Het aanzien van het exterieur is uiteraard ongewijzigd gebleven. Het interieur was in de loop van de tijd op een aantal punten gewijzigd. Zo was de kansel al niet meer aanwezig onder het orgel. Tijdens de restauratie is zo veel mogelijk in de oorspronkelijke toestand teruggebracht, daarmee rekening houdend met de nieuwe functie. De grootste wijziging betreft de controlekamer die op het voormalige balkon is gebouwd. De kerkzaal als geheel is geschikt gemaakt voor het maken van geluidsopnames en het geven van concerten.
Bronnen
Ir. M.E.H. Tjaden, 'De Bethlehemkerk te Amsterdam van arch. Adr. Moen.' In: Het Bouwbedrijf, december 1924, blz 256-259
Links
Ingezonden door Annemarieke Verheij
Professionele of persoonlijke bandAnnemarieke Verheij 2015: Ik ben het gebouw tegengekomen tijdens een wandeling door Noord. Het gebouw verkeerde toen in niet al te beste staat. Zonde, want het bezit een aantal mooie elementen zoals de bijzondere klokhouder, baksteenaccenten en een groot glas-in-loodraam. Hopelijk zorgt de nieuwe eigenaar goed voor het gebouw.
Gert-Jan Lobbes augustus 2019 en november 2021: bijgewerkt naar aanleiding van de restauratie en de nieuwe bestemming. Apart item over het interieur aangemaakt en foto's van de nieuwe toestand geplaatst.
Gert-Jan Lobbes augustus 2019 en november 2021: bijgewerkt naar aanleiding van de restauratie en de nieuwe bestemming. Apart item over het interieur aangemaakt en foto's van de nieuwe toestand geplaatst.
Gerelateerde objecten