Details
Naam
Wijkerstraatweg-Watervlietstraat, Velsen-Noord
Aantal afbeeldingen: 17
IntroductieArchitect Bartels' enige ontwerp voor een woningbouwvereniging is slechts voor de helft bewaard gebleven. De eigenaren denken verschillend over het onderhoud.
AdresWijkerstraatweg 166-174, Watervlietstraat 1-9, Watervlietstraat 2
Postcode(s)1951 EL
PlaatsVelsen-Noord
LandNederland
Vervaardiger Chris Bartels (Architect)
Datum1922
OpdrachtgeverWoningbouwvereniging Wijkeroog
Huidige eigenaarMeerdere particuliere eigenaren
Oorspronkelijke functieRijtjeshuizen (arbeiderswoningen)
Huidige functieRijtjeshuizen
Type objectBlok, Gemeentelijk monument
AchtergrondIn opdracht van Woningbouwvereniging Wijkeroog te Velsen ontwierp architect Christiaan Bartels in 1922 zeventien woonhuizen en twee winkel-woonhuizen, aan de Wijkerstraatweg en de Watervlietstraat. Als overtuigd lid van de SDAP, moet de opdracht Bartels erg hebben aangesproken. Ongeveer tegelijkertijd bouwde Bartels in Wijk aan Zee en aan de Driehuizerkerkweg hoek Waterlandweg in Driehuis. De woningen hebben dan ook details met elkaar gemeen, bijvoorbeeld de vorm van de kleinere ramen en de dakoverstekken.
Op de tekeningen en aanvragen van de woningen is nog sprake van Wijkeroog. De naam werd in de jaren twintig veranderd in Velsen-Noord om duidelijk te laten merken dat het dorp bij de gemeente Velsen hoorde en niet bij Beverwijk, dat wel belangstelling had om het dorp in te lijven. Rond deze tijd is ook de naam veranderd van Rijksstraatweg in Wijkerstraatweg.
Oorspronkelijk stonden aan de Wijkerstraatweg links en rechts van de Watervlietstraat twee blokjes van vijf woningen. Op de linker hoek was de kruidenierswinkel 'De Kleine Winst' van T. Zalm gevestigd. De naam van de winkel op de rechter hoek is nog niet ontcijferd. Het rechter blok aan de Wijkerstraatweg is in 1944 gesloopt.
In de Watervlietstaat is aan de oneven zijde sprake van een blok van vijf woningen. Van het blok van vier woningen aan de even zijde resteert alleen huisnummer 2.
De woningen aan de Wijkerstraatweg zijn als gemeentelijke monumenten aangewezen. Hier zijn het oorspronkelijke aanzicht en de oorspronkelijke detaillering het best bewaard gebleven. De woningen aan de Watervlietstraat zijn te sterk gewijzigd.
Op de tekeningen en aanvragen van de woningen is nog sprake van Wijkeroog. De naam werd in de jaren twintig veranderd in Velsen-Noord om duidelijk te laten merken dat het dorp bij de gemeente Velsen hoorde en niet bij Beverwijk, dat wel belangstelling had om het dorp in te lijven. Rond deze tijd is ook de naam veranderd van Rijksstraatweg in Wijkerstraatweg.
Oorspronkelijk stonden aan de Wijkerstraatweg links en rechts van de Watervlietstraat twee blokjes van vijf woningen. Op de linker hoek was de kruidenierswinkel 'De Kleine Winst' van T. Zalm gevestigd. De naam van de winkel op de rechter hoek is nog niet ontcijferd. Het rechter blok aan de Wijkerstraatweg is in 1944 gesloopt.
In de Watervlietstaat is aan de oneven zijde sprake van een blok van vijf woningen. Van het blok van vier woningen aan de even zijde resteert alleen huisnummer 2.
De woningen aan de Wijkerstraatweg zijn als gemeentelijke monumenten aangewezen. Hier zijn het oorspronkelijke aanzicht en de oorspronkelijke detaillering het best bewaard gebleven. De woningen aan de Watervlietstraat zijn te sterk gewijzigd.
BeschrijvingDe woningen sluiten wat vormgeving betreft aan op een blokje van drie woningen van Bartels in Wijk aan Zee, dat ongeveer gelijktijdig is gebouwd. De eenheid van het ontwerp is helaas verloren gegaan omdat het rechter blok aan de Wijkerstraatweg is gesloopt.
Het overgebleven blokje in de Wijkerstraatweg betreft vier woningen en één winkel-woning onder plat dak. Omdat de architect er voor heeft gekozen te werken met in- en uitspringende delen, komt het geheel groter over dan het eigenlijk is. Opvallend zijn de ruime overstekken met hoekkepers, de trapeziumvormge vensters, de regenpijpen en de gemetselde versieringen op de overgangen tussen de woningen. Waar de dakranden tussen de woningen ophouden, is bovendien de dakrand gemetseld en iets verlaagd. Nummer 172 met zijn fraaie groene lakwerk en de oorspronkelijke voordeur, geeft het beste idee van de enigszins voorname uitstraling die het blok ooit gehad moet hebben.
Het blokje in de Watervlietstraat 1-9 is volledig gelijk in opzet en uitwerking, maar vandaag de dag is daar te veel aan gewijzigd om de schoonheid te kunnen waarderen.
Het overgebleven blokje in de Wijkerstraatweg betreft vier woningen en één winkel-woning onder plat dak. Omdat de architect er voor heeft gekozen te werken met in- en uitspringende delen, komt het geheel groter over dan het eigenlijk is. Opvallend zijn de ruime overstekken met hoekkepers, de trapeziumvormge vensters, de regenpijpen en de gemetselde versieringen op de overgangen tussen de woningen. Waar de dakranden tussen de woningen ophouden, is bovendien de dakrand gemetseld en iets verlaagd. Nummer 172 met zijn fraaie groene lakwerk en de oorspronkelijke voordeur, geeft het beste idee van de enigszins voorname uitstraling die het blok ooit gehad moet hebben.
Het blokje in de Watervlietstraat 1-9 is volledig gelijk in opzet en uitwerking, maar vandaag de dag is daar te veel aan gewijzigd om de schoonheid te kunnen waarderen.
InterieurOorspronkelijk hadden de woningen voor een zitkamer, achter een eetkamer, opzij een hal met wc en een keuken. Op de verdieping was sprake van drie slaapkamers.
Recente ontwikkelingenVoor een gemeentelijk monument is het aanzien van het blokje Wijkerstraatweg helaas rommelig en versnipperd. Het gevolg van vijf verschillende eigenaren met vijf eigen inzichten en portemonnees. Aan nummer 172 kan wat kleur en detaillering een voorbeeld genomen worden voor het hele blok. De voordeur van 172 heeft zelfs glas in lood!
Nummer 166 was oorspronkelijk één van de twee woon-winkelhuizen uit het plan. De ingang tot de voormalige winkel is verdwenen. De karakteristieke trapeziumvormige vensters op de verdiepingen zijn hier en daar vervangen of dichtgezet. Bij een aantal woningen zijn de twee ramen in de erker vervangen door één raam. Twee van de oorspronkelijke voordeuren zijn vervangen en de drie overgebleven voordeuren zijn in verschillende kleuren gelakt. Op nummer 168 is een luifel aan de gevel gehangen. De eigenaren denken ook verschillend over de kleur van de overstekken.
Nummer 166 was oorspronkelijk één van de twee woon-winkelhuizen uit het plan. De ingang tot de voormalige winkel is verdwenen. De karakteristieke trapeziumvormige vensters op de verdiepingen zijn hier en daar vervangen of dichtgezet. Bij een aantal woningen zijn de twee ramen in de erker vervangen door één raam. Twee van de oorspronkelijke voordeuren zijn vervangen en de drie overgebleven voordeuren zijn in verschillende kleuren gelakt. Op nummer 168 is een luifel aan de gevel gehangen. De eigenaren denken ook verschillend over de kleur van de overstekken.
Bronnen
Bouwdossier Velsen
Historische Kring Velsen
W.A. Spruit - 'Het dorp Velsen-Noord'. Eigen uitgave, 2019
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandBijzonder om te zien hoe Bartels iets wist te maken van blokjes eenvoudige woningen. Wel heel jammer dat de eigenaren zo verschillend denken over kleuren en onderhoud.
Gerelateerde objecten