Details
Naam
Oostelijk AWV blok, Amsterdam
Aantal afbeeldingen: 17
IntroductieHet hier beschreven bouwblok is onderdeel van één complex, ontworpen door Jop van Epen, dat zeven bouwblokken omvat. Hiervan waren drie bouwblokken voor de Algemene Woningbouwvereniging, drie bouwblokken voor de Bouwverening Rochdale, en één bouwblok dat oorspronkelijk aan Rochdale was toegewezen maar later, als gevolg van financieringsperikelen, aan de ACOB is overgedragen.
AdresWillaertstraat 35-51, Bernard Kochstraat 52-66, Bertelmanplein 25-41, Bertelmanstraat 55-77, Pieter Lastmankade 150-171
Postcode(s)1075 XG
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger J. C. van Epen (Architect)
Datum1921 - 1926
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
OpdrachtgeverAlgemene Woningbouw Vereniging (AWV)
Huidige eigenaarStadgenoot
Oorspronkelijke functieEtagewoningen / appartementen
Huidige functieEtagewoningen / appartementen
Type objectRijksmonument, Blok
Monumentnummer504988 (blok) en 504905 (complex)
AchtergrondDit blok maakt deel uit van een tussen 1921 en 1926 gerealiseerd woningbouwcomplex, waarvan de ontwerpen tussen 1916 en 1920 zijn gemaakt. Het bestaat uit zes bouwblokken met het Bertelmanplein als centrum, naar een ontwerp van J.C. van Epen. De RCE spreekt van ontwerpen in verstrakte Amsterdamse Schoolstijl, Stissi betitelt ze als “Rationalistische woningwetarchitectuur”. De drie westelijk gelegen bouwblokken werden gebouwd in opdracht van de Algemene Woningbouw Vereniging AWV; de drie oostelijk gelegen bouwblokken in opdracht van de Coöperatieve Bouwvereniging 'Rochdale' U.A. Een in de jaren 1918-1922 ontworpen en gebouwd U-vormig bouwblok met middenstandswoningen ten oosten hiervan, werd gebouwd in opdracht van de Amsterdamsche Coöperatieve Onderwijzers Bouwvereniging U.A. ACOB. Goed beschouwd hoort het ACOB gebouw niet bij de rest aangezien de stijl en indeling afwijken. Desondanks vat de RCE de zeven blokken samen als complex 504905 en volgen we op deze site voor het gemak de door de RCE gemaakte indeling in de volgende blokken: 1. ACOB blok; 2. ZW Rochdale blok; 3. NO Rochdale blok; 4. NW Rochdale blok; 5. Oostelijke AWV blok; 6. NW AWV blok; 7. Zuidelijk AWV blok.
De zeven blokken zijn rijksmonument "vanwege de architectuurhistorische en typologische waarde, alsmede van belang vanwege de stedenbouwkundige waarde als gevarieerde inventieve invulling van een belangrijk gesitueerd door lastig verkaveld bouwterrein in de NW-hoek van het plan Zuid II van H.P. Berlage, met gebruik van gesloten bouwblokken, intieme pleinen en - deels - gemeenschappelijke binnentuinen. Bovendien van wezenlijk belang in het oeuvre van J.C. van Epen als eerste grootschalig woningbouwproject."
De zeven blokken zijn rijksmonument "vanwege de architectuurhistorische en typologische waarde, alsmede van belang vanwege de stedenbouwkundige waarde als gevarieerde inventieve invulling van een belangrijk gesitueerd door lastig verkaveld bouwterrein in de NW-hoek van het plan Zuid II van H.P. Berlage, met gebruik van gesloten bouwblokken, intieme pleinen en - deels - gemeenschappelijke binnentuinen. Bovendien van wezenlijk belang in het oeuvre van J.C. van Epen als eerste grootschalig woningbouwproject."
BeschrijvingHet gaat om een bouwblok van etagewoningen (laagbouw) met gemeenschappelijk binnentuin op een nagenoeg rechthoekige grondvorm, met afgeschuinde hoek aan de noordwest zijde. Door Van Epen werd het aangeduid als blok D. Het wordt begrensd door het Bertelmanplein, de Bertelmanstraat, de Willaertstraat, de Pieter Lastmankade en de Bernard Kochstraat en bestaat uit drie bouwlagen onder zadeldaken met rode pannen met op regelmatige afstand van elkaar geplaatste gemetselde schoorstenen. De gemeenschappelijke binnentuin is bereikbaar via een aan de Willaertstraat gelegen rondboogvormige poort, aan de straatzijde afgesloten door een ijzeren hek.
De twee lange zijden van het bouwblok bestaan in feite uit drie tegen elkaar geplaatste en telkens iets hoger opgemetselde gevelvlakken. Dit motief is ook toegepast aan de korte zijde aan de Bernard Kochstraat welke bestaat uit twee tegen elkaar geplaatste gevelvlakken. Daar waar de uit verschillende hoogtes bestaande gevelvlakken tegen elkaar zijn geplaatst, is de gevel voorzien van een over alle verdiepingen omhooglopende erker met steunberen op de hoeken.
Sommige entrees liggen in een rondboogvormige portiek. De begane grond is uitgevoerd in een donkerder kleur steen. De hoeken van het bouwblok zijn voorzien van steunberen. Alle vensters, sommige voorzien van zijlichten, zijn regelmatig en harmonieus in de gevels geplaatst.
De twee lange zijden van het bouwblok bestaan in feite uit drie tegen elkaar geplaatste en telkens iets hoger opgemetselde gevelvlakken. Dit motief is ook toegepast aan de korte zijde aan de Bernard Kochstraat welke bestaat uit twee tegen elkaar geplaatste gevelvlakken. Daar waar de uit verschillende hoogtes bestaande gevelvlakken tegen elkaar zijn geplaatst, is de gevel voorzien van een over alle verdiepingen omhooglopende erker met steunberen op de hoeken.
Sommige entrees liggen in een rondboogvormige portiek. De begane grond is uitgevoerd in een donkerder kleur steen. De hoeken van het bouwblok zijn voorzien van steunberen. Alle vensters, sommige voorzien van zijlichten, zijn regelmatig en harmonieus in de gevels geplaatst.
InterieurBij de laagbouw zijn zes typen woningen toegepast, alle variërend op het schema: woonkamer, twee of drie slaapkamers, keuken en WC.
Recente ontwikkelingenHet bouwblok is gerenoveerd in 1983-1986. De woningen worden verhuurd.
Bronnen
Vladimir Stissi, Amsterdam, het mekka van de volkshuisvesting: sociale woningbouw 1909-1942 (Uitgeverij 010, 2007).
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandDeze beschrijving is aangemaakt door Stadgenoot in 2014 en in 2018 door mij bijgewerkt en van nieuwe foto's voorzien.
Gerelateerde objecten