Details
Naam
Uitbreiding Vrouwenkliniek WG (vm), Amsterdam
Aantal afbeeldingen: 21
IntroductieGolvende geveldelen, expressieve raampartijen: dit gebouw, ooit onderdeel van het Wilhelmina Gasthuiscomplex, is een fraai voorbeeld van Amsterdamse School-architectuur van de hand van Publieke Werken.
AdresWg-Plein 874-881
Postcode(s)1054 SM
PlaatsAmsterdam
LandNederland
VervaardigerPublieke Werken (Architect)
Ad Grimmon (Kunstenaar)
Ad Grimmon (Kunstenaar)
Datum1925 - 1927
Huidige staatGerealiseerd
OpdrachtgeverGemeente Amsterdam
Oorspronkelijke functieGebouw voor beroepsopleidingen
Hoger Onderwijsgebouw
Ziekenhuis
Hoger Onderwijsgebouw
Ziekenhuis
Huidige functieBedrijfsverzamelgebouw
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer524817
AchtergrondAls onderdeel van het enorme Wilhelmina Gasthuiscomplex in Amsterdam werd in 1925 door de gemeenteraad besloten de Universiteits-Vrouwenkliniek uit te breiden. Dat gebeurde overhoeks tegen de bestaande Vrouwenkliniek aan de Marius van Bouwdijk Bastiaansestraat. Publieke Werken maakte het ontwerp, “naar inzichten en aanwijzingen van het hoofd der Vrouwenkliniek, prof. Dr. A.H.M.J. van Rooij.”
Het nieuwe gebouw had bovenin een grote, amfitheaterachtige collegezaal, waar ook operaties getoond konden worden. Voor een goede verlichting zorgde een enorme lichtkap. Ook was een kleinere collegezaal aanwezig, een museum met pathologische preparaten, en – op de begane grond – vertrekken voor röntgenapparatuur en een laboratorium voor histopathologisch onderzoek. De opening vond plaats in 1927.
Het nieuwe gebouw had bovenin een grote, amfitheaterachtige collegezaal, waar ook operaties getoond konden worden. Voor een goede verlichting zorgde een enorme lichtkap. Ook was een kleinere collegezaal aanwezig, een museum met pathologische preparaten, en – op de begane grond – vertrekken voor röntgenapparatuur en een laboratorium voor histopathologisch onderzoek. De opening vond plaats in 1927.
BeschrijvingRijdend door de Eerste Helmersstraat vallen de diverse Amsterdamse School-vensters direct op. Zo is daar een lintvenster dat zich om de hoek ‘krult’ naar de westkant van het gebouw, de plek waar de gevelwand terugwijkt en er een tuintje is. Hier bevinden zich ook drie spitsboogvormige vensters te midden van natuurstenen ornamenten. Aan de Eerste Helmersstraat bevinden zich ook twee gekoppelde ramen met een geometrische roedenverdeling met daartussen een naar achterwijkende lichtspleet met natuurstenen lijsten. Aan de rechterzijde van de gevel bevindt zich de schacht van een trappenhuis, die hoger is dan de rest van de gevel en door middel van inzwenkend muurwerk met de halfrond eindigende gevel aan de rechterzijde verbonden. De schacht bevat op de begane grond een valraampje met een houten omlijsting en halverwege de verdieping een samengesteld hoekvenster.
Aan de Eerste Helmersstraat is geen ingang te vinden, die bevindt zich aan het WG-plein. Hier vinden we op de begane grond een spitsboogvormige venster met gebogen ijzeren roeden, met hier boven twee vensters in een klein erkertje. In de gevel zitten naast een ladderraam ook enkele kleine vierkante vensters met kruisroeden. Het dak wordt gevormd door de schuine lichtkap van de oude collegezaal.
Aan de Eerste Helmersstraat is geen ingang te vinden, die bevindt zich aan het WG-plein. Hier vinden we op de begane grond een spitsboogvormige venster met gebogen ijzeren roeden, met hier boven twee vensters in een klein erkertje. In de gevel zitten naast een ladderraam ook enkele kleine vierkante vensters met kruisroeden. Het dak wordt gevormd door de schuine lichtkap van de oude collegezaal.
InterieurAd Grimmon ontwierp het interieur en de werkkamer voor professor Van Rooij. De klok die zijn assistenten en oud-assistenten aan hem cadeau gaven tijdens de feestelijke opening van het gebouw bevindt zich vandaag de dag in de Collectie Meentwijck.
Monumentenregister meldt (in 2014): ‘De voormalige, rechthoekige collegezaal op de verdieping, is nog geheel intact en heeft aan drie zijden hoge tribunes met houten opklapbankjes en granito treden. Onder de tribune, aan de kopse kant bevindt zich een ruimte voor de amanuensis, afsluitbaar met een vouwhek. Boven de tribune, op de overloop, bevinden zich houten opbergkasten. Het plafond is een constructie van betonnen balken met daarboven een vlakke plaat met ruiten. Aan de kopse kant, tegenover de tribune, bevinden zich twee nog werkende, krachtige ventilatoren. Meer opbergkasten bevinden zich in de ruimte naast de collegezaal en in de gangen. De röntgenkamers op de begane grond en in de kelder hebben metalen deuren. De trap heeft een ongeverfd houten leuning en een sober versierde trappaal.’
Monumentenregister meldt (in 2014): ‘De voormalige, rechthoekige collegezaal op de verdieping, is nog geheel intact en heeft aan drie zijden hoge tribunes met houten opklapbankjes en granito treden. Onder de tribune, aan de kopse kant bevindt zich een ruimte voor de amanuensis, afsluitbaar met een vouwhek. Boven de tribune, op de overloop, bevinden zich houten opbergkasten. Het plafond is een constructie van betonnen balken met daarboven een vlakke plaat met ruiten. Aan de kopse kant, tegenover de tribune, bevinden zich twee nog werkende, krachtige ventilatoren. Meer opbergkasten bevinden zich in de ruimte naast de collegezaal en in de gangen. De röntgenkamers op de begane grond en in de kelder hebben metalen deuren. De trap heeft een ongeverfd houten leuning en een sober versierde trappaal.’
Recente ontwikkelingenTegenwoordig zitten er diverse bedrijven en instellingen in het gebouw, waaronder theatergroep Mug met de Gouden Tand en geluidsstudio The State of Mind. Een wat stijlloze houten annex vormt nu de entree tot het gebouw.
Bronnen
‘Nieuw Universiteitsgebouw’. In: De Tijd, 7 april 1927.
Links
Ingezonden door Marcel Westhoff
Professionele of persoonlijke bandIk zag de spitsboogramen als eerste en wist eigenlijk direct dat dit wel Amsterdamse School moest zijn. Het duurde echter wel even voordat ik doorhad dat de ingang zich aan de andere kant bevond...
Gerelateerde objecten