Details
Naam
Hoofdkantoor Gerzon (v.m.)
Aantal afbeeldingen: 61
IntroductieJe zou er zo aan voorbij rijden, maar dit pand verdient het om even bij stil te staan.
AdresSpuistraat 288-292
Postcode(s)1012
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Adriaan Moen (Architect)
H.J. Winkelman (Kunstenaar)
H.J. Winkelman (Kunstenaar)
Datum1923 - 1925
Huidige staatGerealiseerd
OpdrachtgeverModemagazijn Gerzon
Oorspronkelijke functieBedrijfsgebouw
Huidige functieHotel
Type objectGemeentelijk monument, Gebouw
Monumentnummer0363/WN0788
AchtergrondDe gebroeders Eduard en Lion Gerzon begonnen in 1899 een eigen kledingzaak die zich richtte op de betere middenstand. Het bedrijf groeide hard, ging vanaf 1912 ook zelf kleding maken en opende vestigingen in diverse steden. In 1915 had architect Adriaan Moen, een leerling van Karel de Bazel, al het opmerkelijke winkelgebouw in de Kalverstraat voor Gerzon ontworpen.
Het bedrijf bleef ook na de Eerste Wereldoorlog groeien en daarom kon er een nieuw hoofdkantoor aan de Singel gebouwd worden. In twee fasen (in 1923 en 1925) ontstond het gebouw naar ontwerp van Moen, dat vrijwel het hele blok tussen Singel, Spuistraat, Vliegendesteeg en Raamsteeg besloeg. Tevens werd hier de fabriek – tot dan toe nog over meerdere locaties in de stad was verspreid – gevestigd, en omvatte het kantoren, een magazijn, ateliers en expositielokalen. In het gebouw werd de eerste grote modeshow van Nederland gehouden. Gerzon werd in de jaren 60 overgenomen en ging kort daarna failliet.
Het bedrijf bleef ook na de Eerste Wereldoorlog groeien en daarom kon er een nieuw hoofdkantoor aan de Singel gebouwd worden. In twee fasen (in 1923 en 1925) ontstond het gebouw naar ontwerp van Moen, dat vrijwel het hele blok tussen Singel, Spuistraat, Vliegendesteeg en Raamsteeg besloeg. Tevens werd hier de fabriek – tot dan toe nog over meerdere locaties in de stad was verspreid – gevestigd, en omvatte het kantoren, een magazijn, ateliers en expositielokalen. In het gebouw werd de eerste grote modeshow van Nederland gehouden. Gerzon werd in de jaren 60 overgenomen en ging kort daarna failliet.
BeschrijvingHet enorme pand van vijf verdiepingen is voorzien van een grote variatie versieringen: beeldhouwwerk, siermetselwerk in diverse kleuren (waarbij de plint een donkerder steen heeft), zinken(?) decoraties, glas in lood, enorme vlaggenmasthouders op de hoeken, en siersmeedwerk voor de lager gelegen ramen. De deuren en ramen zijn van de hand van de firma Winkelman & Van der Bijl.
Aan de Spuistraat is de hoofdingang en aan deze zijde bevinden zich twee trappenhuizen: op de hoek met de Vliegendesteeg en – de meest opvallende – aan het rechteruiteinde van het pand. Hier, het hoogste gedeelte van het pand, bevindt zich een enorm hoog glas in lood venster. Boven dit venster is het logo van de Gebroeders Gerzon (met een wereldbol en de letters GG) bevestigd. Oorspronkelijk was hier vlakbij een soort uithangbord aan de gevel met de naam Gerzon bevestigd en de waren hoeken voorzien waren van vlaggenmasten (of een ornament in de linkerhoek?). Ook verdwenen is de naam Gerzon in gevelletters ter hoogte van de bovenste bouwlaag.
Beeldhouwwerk treffen we her en der op de gevel aan. Aan de Singelkant verwijzen die naar de vrouw en schoonheid: pauwen, waaiers en halfnaakte dames. De gevelstenen die de hoofdingang aan de Spuistraat flankeren lijken handel en arbeid te symboliseren: rechts dragen mannelijke figuren halffabrikaten naar binnen, links lopen ze met de eindproducten naar buiten.
Aan de Spuistraat is de hoofdingang en aan deze zijde bevinden zich twee trappenhuizen: op de hoek met de Vliegendesteeg en – de meest opvallende – aan het rechteruiteinde van het pand. Hier, het hoogste gedeelte van het pand, bevindt zich een enorm hoog glas in lood venster. Boven dit venster is het logo van de Gebroeders Gerzon (met een wereldbol en de letters GG) bevestigd. Oorspronkelijk was hier vlakbij een soort uithangbord aan de gevel met de naam Gerzon bevestigd en de waren hoeken voorzien waren van vlaggenmasten (of een ornament in de linkerhoek?). Ook verdwenen is de naam Gerzon in gevelletters ter hoogte van de bovenste bouwlaag.
Beeldhouwwerk treffen we her en der op de gevel aan. Aan de Singelkant verwijzen die naar de vrouw en schoonheid: pauwen, waaiers en halfnaakte dames. De gevelstenen die de hoofdingang aan de Spuistraat flankeren lijken handel en arbeid te symboliseren: rechts dragen mannelijke figuren halffabrikaten naar binnen, links lopen ze met de eindproducten naar buiten.
InterieurHet hoge glas in lood venster van het rechter trappenhuis aan de Spuistraat is onderaan expressief en kleurrijk, maar wordt naar boven toe geleidelijk steeds geometrischer (visgraatmotief) en minder kleurrijk. In het andere trappenhuis ontbreekt glas in lood, maar zijn de trapleuningen wel wat expressiever. We kunnen wel stellen dat in de trappenhuizen (en dat zien we wel vaker) zich nog de enige originele elementen in het interieur bevinden.
Recente ontwikkelingenTegenwoordig is in het gebouw een vestiging van NH-Hotels gevestigd. Onlangs is het gehele interieur grondig gerenoveerd.
Links
Ingezonden door Marcel Westhoff
Professionele of persoonlijke bandTypisch zo'n gebouw waar je decennialang achteloos voorbij rijdt, totdat je in de gaten krijgt hoe rijk het aan versieringen is. Het glas-in-loodvenster was hierbij een grote verrassing. Met dank aan NH Hotels dat ik hier mocht fotograferen. Het is nu een nooduitgang dus ook voor gasten van het hotel niet toegankelijk.
Gerelateerde objecten