Details
Naam
Watertoren, Aalsmeer
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
Aantal afbeeldingen: 9
IntroductieArt deco of Amsterdamse School? Deze vraag houdt ons bezig.
AdresKudelstaartseweg 16
Postcode(s)1431 GA
PlaatsAalsmeer
LandNederland
Vervaardiger Hendrik Sangster (Architect)
Datum1926 - 1928
Huidige staatGerealiseerd
OpdrachtgeverProviciaal Waterleidingbedrijf Noord_Holland
Huidige eigenaargemeente Aalsmeer
Oorspronkelijke functieWatertoren
Huidige functieBuiten gebruik
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer524249
AchtergrondBeeldbepalend gelegen aan de oostelijke oever van de Westeinderplassen werd deze toren, naar ontwerp van Hendrik Sangster, in 1928 gebouwd om het water uit de Amsterdamse Waterleidingduinen op te slaan. Het oppervlaktewater was in Aalsmeer al enkele jaren niet meer geschikt voor consumptie en hiervoor moest een oplossing worden gezocht.
Hoewel technisch gesproken dit niet de meest voor de hand liggende plek is, werd toch voor deze locatie besloten om de landschappelijke waarde. Voor menig watersporter op de Westeinderplassen fungeert de toren van oudsher als baken. Als je niet beter zou weten, zou dit ook een (fors uitgevallen) vuurtoren kunnen zijn.
Hoewel technisch gesproken dit niet de meest voor de hand liggende plek is, werd toch voor deze locatie besloten om de landschappelijke waarde. Voor menig watersporter op de Westeinderplassen fungeert de toren van oudsher als baken. Als je niet beter zou weten, zou dit ook een (fors uitgevallen) vuurtoren kunnen zijn.
BeschrijvingDe vijftig meter hoge toren bestaat uit een constructie van gewapend betonnen kolommen. In feite bestaat de toren uit vier gevelvlakken, waarbij de hoeken inspringend zijn en ruimte bieden aan smalle en hoge ramen. De gevelvlakken bestaan in feite uit baksteen, waarop centraal een betonnen art deco-motief in reliëf is aangebracht. Opvallend is dat de architect de toren als één geheel heeft vormgegeven. Aan de buitenkant verraadt het waterreservoir zich nauwelijks. De gevelvlakken zijn van top tot basis één geheel.Het doorlopende verticale art deco-motief geeft dit ook al aan.
Het dak is mutsvormig met acht geknikte dakvlakken en bestaat uit koper. De dubbele houten toegangsdeur is expressionistisch vorm gegeven en omlijst met decoratieve betonvlakken in geometrische vormen.
DISCUSSIE
Je mist het baksteenexpressionisme dat zo bekend is van de Amsterdamse School. De motieven in beton doen eerder aan art deco denken, het lijkt dat baksteen slechts nog als opvulling is gebruikt. De dubbele toegangsdeur doet nog het meest aan Amsterdamse School denken (evenals het jaartal trouwens). De houten deuren zijn speels en expressief met de bekende vliegerfiguren zoals je die wel vaker bij de Amsterdamse School vindt.
Het dak is mutsvormig met acht geknikte dakvlakken en bestaat uit koper. De dubbele houten toegangsdeur is expressionistisch vorm gegeven en omlijst met decoratieve betonvlakken in geometrische vormen.
DISCUSSIE
Je mist het baksteenexpressionisme dat zo bekend is van de Amsterdamse School. De motieven in beton doen eerder aan art deco denken, het lijkt dat baksteen slechts nog als opvulling is gebruikt. De dubbele toegangsdeur doet nog het meest aan Amsterdamse School denken (evenals het jaartal trouwens). De houten deuren zijn speels en expressief met de bekende vliegerfiguren zoals je die wel vaker bij de Amsterdamse School vindt.
InterieurIn de toren bevinden zich twee, nu lege, hoogtereservoirs met een inhoud van 480m3 en 520m3. Trappen, deels van beton en deels van metaal, leiden naar en langs de reservoirs en naar de omgang boven.
Recente ontwikkelingenIn 1994 verloor de watertoren zijn functie. Tegenwoordig (sinds 1997) is de gemeente eigenaar en dient het als trouwlocatie. De gemeente heeft het beheer uitbesteed aan de stichting Aalsmeer 2000 en stelt zich onder meer als doel de toren minimaal vijf keer per jaar open te stellen voor het publiek. Deze ontwikkeling was niet vanzelfsprekend. Ooit had de gemeente Aalsmeer het plan de toren aan een projectontwikkelaar te verkopen met als doel er een hotel in te vestigen. Na massaal protest van de bevolking ging dit niet door. Daarmee is deze markante toren echt van en voor de Aalsmeerders geworden.
Sinds 2005 is er in één van de ventilatieroosters een nestkast voor slechtvalken geplaatst, en sinds 2011 worden er elk jaar jongen grootgebracht.
De toren is op verzoek voor groepen te bezichtigen, waarbij het al dan niet aanwezig zijn van de slechtvalken bepaalt of de toren ook te beklimmen is. Gedurende de zomermaanden wordt zij ook op zondagmiddagen opengesteld. Boven wacht een grandioos uitzicht van de Noordzee tot de Dom in Utrecht, althans bij helder weer.
Sinds 2005 is er in één van de ventilatieroosters een nestkast voor slechtvalken geplaatst, en sinds 2011 worden er elk jaar jongen grootgebracht.
De toren is op verzoek voor groepen te bezichtigen, waarbij het al dan niet aanwezig zijn van de slechtvalken bepaalt of de toren ook te beklimmen is. Gedurende de zomermaanden wordt zij ook op zondagmiddagen opengesteld. Boven wacht een grandioos uitzicht van de Noordzee tot de Dom in Utrecht, althans bij helder weer.
Bronnen
Constatijn Hoffscholte en Pieter van der Meer - 'Op eenzame hoogte. De watertoren van Aalsmeer' CTC Hoffschotle Journalistiek en Communicatie, Aalsmeer, 2008.
Ingezonden door Paul Paris
Professionele of persoonlijke bandToen ik als jongen vaak op de Westeinderplassen zeilde, was dit altijd hèt baken.
Gerelateerde objecten