Details
Naam
Hendrik Sangster
Aantal afbeeldingen: 6
IntroductieHendrik Sangster geniet vooral bekendheid als architect van watertorens (hij heeft er maar liefst 19 ontworpen!), maar zijn architectonisch oeuvre blijkt veel gevarieerder.
NaamHendrik Sangster
GeborenSemarang, Indonesië 01-06-1892
GestorvenSoestdijk 24-05-1971
BiografieHendrik (Han) Sangster werd in Semarang op Java geboren en studeerde aan de TU Delft. Hij deed zijn Ingenieursexamen in 1915 midden in de Eerste Wereldoorlog. Hij dient dan voor zijn nummer bij de Genie waardoor hij zijn eerste grote opdracht kreeg. In Nederland waren in Nunspeet en Uden barakken gebouwd voor Belgische vluchtelingen. Sangster kreeg nu de opdracht om deze barakken weer naar Noord-Frankrijk te vervoeren en op te bouwen om dakloze Fransen te huisvesten. Zo werd in de plaats Lens de Cité Hollandaise gebouwd en in Liévin twee vergelijkbare dorpen. Sangster bouwde in Lens ook een monumentale stenen bank met twee lantaarns in Amsterdamse Schoolstijl. Deze bank was tevens een monument ter herinnering aan de totstandkoming van deze wijk. De houten huizen zijn in de loop der jaren gesloopt, evenals de bank. Alleen enkele straatnamen (o.a. Rue d'Amsterdam) getuigen nog van de Cité Hollandaise.
In 1921 keerde familie Sangster voorgoed terug naar Nederland. Sangster trad in dienst van de Waterleiding Maatschappij Noord-West-Brabant. Voor dit bedrijf ontwierp hij dertien watertorens en twee pompstations. In 1925 vestigde Sangster zich als zelfstandig architekt en ontwierp nog watertorens voor onder meer Zutphen, Aalsmeer en Naaldwijk.
In totaal heeft Sangster negentien watertorens gebouwd; acht torens zijn verloren gegaan aan het einde van de Tweede Wereldoorlog door toedoen van de terugtrekkende bezetter. De toren van Kaatsheuvel werd in 1985 afgebroken, zodat er nu nog 10 watertorens zijn overgebleven.
Sangster had een eigen visie op de architectuur van watertorens. In zijn tijd hadden de watertorens een groot en breed waterreservoir dat duidelijk uitstak t.o.v. de onderliggende dragende delen. Hij had een hekel aan deze – zoals hij het ooit uitdrukte - “bakken op poten". In zijn visie moesten het reservoir en het dak één organisch geheel vormen. Ook de relatie met de omgeving had zijn aandacht. Het silhouet van de toren moest goed in het landschap passen en de vorm van het dak moest zich scherp aftekenen tegen de lucht. Omdat de Hollandse luchten vaak grijs zijn, werd veelal koper als dakbedekking gekozen.
In het begin van de 20e eeuw werd voor het eerst gewapend beton toegepast, en dit werd dan ook voor de dragende delen van de toren gebruikt. Daar waar het beton niet met baksteen werd bedekt, moest het – zoals Sangster ooit schreef – een “sprekend motief" krijgen. Evenals de architecten van de Amsterdamse school wist hij baksteen in combinatie met beton tot een visueel aantrekkelijk geheel samen te stellen. De watertoren van Aalsmeer is hiervan een goed voorbeeld.
Daar waar de Amsterdamse Schoolarchitectuur met name in uitblinkt in gebogen lijnen en vormen, paste Sangster meer art deco-motieven toe welke veel strakker en met name meer symmetrisch zijn. Bij veel van de nog overgebleven watertorens (o.a. Raamsdonksveer en St. Philipsland) zijn de bakstenen echter weggepleisterd, zodat veel van het oorspronkelijke uiterlijk verloren is gegaan.
Is Sangster vooral bekend van de watertorens, daarnaast heeft hij ook veel andere bouwwerken ontworpen. Een aantal is helaas in de loop der tijd verloren gegaan. Het bekendste bouwwerk dat nu nog over is, is het rijksmonument “Eerder Es" te Ommen. Deze villa - met een sterk horizontale daklijn - werd in opdracht van baron Van Pallandt in 1929 gebouwd in de bekende “prairiestijl" van Frank Lloyd Wright. De school, de Edith-Hof en enkele woningen sluiten veel meer aan bij de Amsterdamse School, net als Nieuw Hofvliet in Zwolle
Sangster heeft vrij weinig in pure Amsterdamse Schoolstijl gebouwd en veel hiervan is helaas in de loop der tijd weer gesloopt, zoals de ontijzeringsgebouwen van de pompstations in Seppe en Oosterhout: mooie voorbeeld van Amsterdamse School waar Sangster heel fraai gevel en dak tot één organisch geheel vormde.
In 1921 keerde familie Sangster voorgoed terug naar Nederland. Sangster trad in dienst van de Waterleiding Maatschappij Noord-West-Brabant. Voor dit bedrijf ontwierp hij dertien watertorens en twee pompstations. In 1925 vestigde Sangster zich als zelfstandig architekt en ontwierp nog watertorens voor onder meer Zutphen, Aalsmeer en Naaldwijk.
In totaal heeft Sangster negentien watertorens gebouwd; acht torens zijn verloren gegaan aan het einde van de Tweede Wereldoorlog door toedoen van de terugtrekkende bezetter. De toren van Kaatsheuvel werd in 1985 afgebroken, zodat er nu nog 10 watertorens zijn overgebleven.
Sangster had een eigen visie op de architectuur van watertorens. In zijn tijd hadden de watertorens een groot en breed waterreservoir dat duidelijk uitstak t.o.v. de onderliggende dragende delen. Hij had een hekel aan deze – zoals hij het ooit uitdrukte - “bakken op poten". In zijn visie moesten het reservoir en het dak één organisch geheel vormen. Ook de relatie met de omgeving had zijn aandacht. Het silhouet van de toren moest goed in het landschap passen en de vorm van het dak moest zich scherp aftekenen tegen de lucht. Omdat de Hollandse luchten vaak grijs zijn, werd veelal koper als dakbedekking gekozen.
In het begin van de 20e eeuw werd voor het eerst gewapend beton toegepast, en dit werd dan ook voor de dragende delen van de toren gebruikt. Daar waar het beton niet met baksteen werd bedekt, moest het – zoals Sangster ooit schreef – een “sprekend motief" krijgen. Evenals de architecten van de Amsterdamse school wist hij baksteen in combinatie met beton tot een visueel aantrekkelijk geheel samen te stellen. De watertoren van Aalsmeer is hiervan een goed voorbeeld.
Daar waar de Amsterdamse Schoolarchitectuur met name in uitblinkt in gebogen lijnen en vormen, paste Sangster meer art deco-motieven toe welke veel strakker en met name meer symmetrisch zijn. Bij veel van de nog overgebleven watertorens (o.a. Raamsdonksveer en St. Philipsland) zijn de bakstenen echter weggepleisterd, zodat veel van het oorspronkelijke uiterlijk verloren is gegaan.
Is Sangster vooral bekend van de watertorens, daarnaast heeft hij ook veel andere bouwwerken ontworpen. Een aantal is helaas in de loop der tijd verloren gegaan. Het bekendste bouwwerk dat nu nog over is, is het rijksmonument “Eerder Es" te Ommen. Deze villa - met een sterk horizontale daklijn - werd in opdracht van baron Van Pallandt in 1929 gebouwd in de bekende “prairiestijl" van Frank Lloyd Wright. De school, de Edith-Hof en enkele woningen sluiten veel meer aan bij de Amsterdamse School, net als Nieuw Hofvliet in Zwolle
Sangster heeft vrij weinig in pure Amsterdamse Schoolstijl gebouwd en veel hiervan is helaas in de loop der tijd weer gesloopt, zoals de ontijzeringsgebouwen van de pompstations in Seppe en Oosterhout: mooie voorbeeld van Amsterdamse School waar Sangster heel fraai gevel en dak tot één organisch geheel vormde.
BronnenElke de Rooij, Ir. Hendrik Sangster (1892-1971) engineer-architect (Universiteit van Utrecht, 2006).
Bart Sangster: Hendrik Sangster, ingenieur-architekt, watertorens en ander werk (Lulu.com, 2013).
Bart Sangster: Hendrik Sangster, ingenieur-architekt, watertorens en ander werk (Lulu.com, 2013).
Gerelateerde personen
Gerelateerde objecten