Details
Naam
Ringspoorbaanbeelden
Aantal afbeeldingen: 17
IntroductieToch wel een bijzondere locatie, want er is geen trein of spoor in de omgeving te bekennen! Niettemin is het mooi dat deze beelden weer een plek in de openbare ruimte hebben gekregen.
AdresNieuwe Hoogstraat 12-16
Postcode(s)1011 HE
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Type objectBeeld
Vervaardiger Jan Trapman (Kunstenaar)
Theo Vos (Kunstenaar)
Johan Polet (Kunstenaar)
Frits van Hall (Kunstenaar)
A. Remiëns (Kunstenaar)
Chris Hassoldt (Kunstenaar)
Driekus Jansen van Galen (Kunstenaar)
Theo Vos (Kunstenaar)
Johan Polet (Kunstenaar)
Frits van Hall (Kunstenaar)
A. Remiëns (Kunstenaar)
Chris Hassoldt (Kunstenaar)
Driekus Jansen van Galen (Kunstenaar)
OpdrachtgeverPublieke Werken
AchtergrondDeze beelden werden gemaakt voor een aantal viaducten in Amsterdam die werden gebouwd in het kader van de Ringspoorbaan, een spoorlijn die vrachtvervoer tussen het Westelijk havengebied en Utrecht en Amersfoort mogelijk moest maken. De beelden hebben als thema 'energie' en 'vervoer'; ze hebben een duidelijk treinthema. De viaducten aan de Amstelveenseweg en over de Boerenwetering hadden beelden; het exemplaar bij de Sloterweg hoogstwaarschijnlijk niet.
De spoorlijn werd echter nooit voltooid en de viaducten stonden een tijd werkeloos. Toen ze werden afgebroken gingen de beelden in de opslag. Begin jaren 80 zijn ze van stal gehaald en op de gevels van een nieuwbouwcomplex uit 1982 aan de Nieuwe Hoogstraat geplaatst (dat doorloopt tot de Onkelboerensteeg en de Zanddwarsstraat), waar ze vandaag de dag nog steeds te zien zijn. Beeldend kunstenaar Harald Schole had van architect Guido van Overbeek in 1981 namelijk de opdracht gekregen (zijn eerste na de Rietveld Academie!) om oude gevelstenen in opslagplaatsen van Monumentenzorg te zoeken en deze te verwerken in het moderne gebouw. Hierbij stuitte hij op de twaalf viaductbeelden, die werden schoongemaakt en in de nieuwe gevel werden geplaatst.
Harald Scholte meldde na publicatie van dit artikel het volgende aan de redactie van Wendingen: 'Destijds kreeg ik de vraag om iets met oude gevelstenen te doen als gevelversiering. Op de (voormalige) werk van monumentenzorg lagen grote granietblokken weggezakt in de modder. Ik werd nieuwsgierig en heb ze op laten takelen. Tot mijn verrassing met sterke sculpturale afbeeldingen. Ik heb ze schoongemaakt en één werk hersteld (op basis van oude foto's is boven de vleugel van de zeemeeuw 'aangeheeld'). Bij de sloop van de spoorbruggen is dynamiet gebruikt, daardoor zijn er stukken afgebroken. Het was niet direct de bedoeling om de beelden te behouden. Gelukkig is dat wel gebeurd. De beelden van vooruitgang en energie vond ik na de sloop van een deel van de Nieuwmarktbuurt door de aanleg van de metro passend. Het spoor is dan wel niet direct zichtbaar, maar wel aanwezig. Om in deze nauwe straat de bezoekers ook hun blik naar boven te laten richten heb ik aan de architect verticaal metselwerk voorgesteld. Met drie beelden per pedant zijn de twaalf beelden tot een eenheid gesmeed. Tenslotte: het hotel dat op deze plek zou komen werd door bewonersactie tegen gehouden en er zijn fantastische betaalbare woningen gerealiseerd.'
De spoorlijn werd echter nooit voltooid en de viaducten stonden een tijd werkeloos. Toen ze werden afgebroken gingen de beelden in de opslag. Begin jaren 80 zijn ze van stal gehaald en op de gevels van een nieuwbouwcomplex uit 1982 aan de Nieuwe Hoogstraat geplaatst (dat doorloopt tot de Onkelboerensteeg en de Zanddwarsstraat), waar ze vandaag de dag nog steeds te zien zijn. Beeldend kunstenaar Harald Schole had van architect Guido van Overbeek in 1981 namelijk de opdracht gekregen (zijn eerste na de Rietveld Academie!) om oude gevelstenen in opslagplaatsen van Monumentenzorg te zoeken en deze te verwerken in het moderne gebouw. Hierbij stuitte hij op de twaalf viaductbeelden, die werden schoongemaakt en in de nieuwe gevel werden geplaatst.
Harald Scholte meldde na publicatie van dit artikel het volgende aan de redactie van Wendingen: 'Destijds kreeg ik de vraag om iets met oude gevelstenen te doen als gevelversiering. Op de (voormalige) werk van monumentenzorg lagen grote granietblokken weggezakt in de modder. Ik werd nieuwsgierig en heb ze op laten takelen. Tot mijn verrassing met sterke sculpturale afbeeldingen. Ik heb ze schoongemaakt en één werk hersteld (op basis van oude foto's is boven de vleugel van de zeemeeuw 'aangeheeld'). Bij de sloop van de spoorbruggen is dynamiet gebruikt, daardoor zijn er stukken afgebroken. Het was niet direct de bedoeling om de beelden te behouden. Gelukkig is dat wel gebeurd. De beelden van vooruitgang en energie vond ik na de sloop van een deel van de Nieuwmarktbuurt door de aanleg van de metro passend. Het spoor is dan wel niet direct zichtbaar, maar wel aanwezig. Om in deze nauwe straat de bezoekers ook hun blik naar boven te laten richten heb ik aan de architect verticaal metselwerk voorgesteld. Met drie beelden per pedant zijn de twaalf beelden tot een eenheid gesmeed. Tenslotte: het hotel dat op deze plek zou komen werd door bewonersactie tegen gehouden en er zijn fantastische betaalbare woningen gerealiseerd.'
BeschrijvingIn totaal zijn er twaalf beelden. Op de begane grond zien we van links naar rechts:
– Verkeer van Theo Vos (een roepende man die een afwerend handgebaar maakt, boven een stoomlocomotief). Hieronder een reliëf met het wapen van Amsterdam, een stoomlocomotief en een sein van Adrianus Remiëns.
– Mercurius van Frits van Hall. Hieronder een reliëf met sein, saluerende man, isolatoren en bliksem van Jan Trapman.
– Energie van Jan Trapman. Uit een ketel op het vuur ontsnapt een wolk stoom, die de vorm aanneemt van een figuur (zoals bij de lamp van Aladdin.) Hieronder het reliëf Man met gevleugeld wiel van Chris Hassoldt.
– Nijverheid (man met hamer en tandwielen) van Johan Polet. Hieronder een reliëf met een stationsscène (reizigers, stationschef en trein) van Theo Vos.
Hoog boven de straat hangen nog vier beelden. Van de meeste is hierbij slechts de helft zichtbaar vanaf de straat. Van links naar rechts zien we:
– Sein met treinbestuurder van Driekus Jansen van Galen.
– Wachtende man met paraplu en stoomtrein van Theo Vos.
– Twee vogels van Jan Trapman.
– Boogschutter(?) van Chris Hassoldt.
– Verkeer van Theo Vos (een roepende man die een afwerend handgebaar maakt, boven een stoomlocomotief). Hieronder een reliëf met het wapen van Amsterdam, een stoomlocomotief en een sein van Adrianus Remiëns.
– Mercurius van Frits van Hall. Hieronder een reliëf met sein, saluerende man, isolatoren en bliksem van Jan Trapman.
– Energie van Jan Trapman. Uit een ketel op het vuur ontsnapt een wolk stoom, die de vorm aanneemt van een figuur (zoals bij de lamp van Aladdin.) Hieronder het reliëf Man met gevleugeld wiel van Chris Hassoldt.
– Nijverheid (man met hamer en tandwielen) van Johan Polet. Hieronder een reliëf met een stationsscène (reizigers, stationschef en trein) van Theo Vos.
Hoog boven de straat hangen nog vier beelden. Van de meeste is hierbij slechts de helft zichtbaar vanaf de straat. Van links naar rechts zien we:
– Sein met treinbestuurder van Driekus Jansen van Galen.
– Wachtende man met paraplu en stoomtrein van Theo Vos.
– Twee vogels van Jan Trapman.
– Boogschutter(?) van Chris Hassoldt.
Ingezonden doorThuur Michels
Professionele of persoonlijke bandIk liep via de Nieuwe Hoogstraat naar de Dam en zag opeens deze beeldpartij. De echo van Hildo Krop herkennend was ik nieuwsgierig of ze op Wendingen stonden en wat het verhaal er achter was. Tenslotte is er duidelijke spoortaal in deze beelden, maar de winkels zijn juweliers en boekhandels.
Gerelateerde objecten