Details
Naam
Vijzelstraat 81, Amsterdam
Aantal afbeeldingen: 15
IntroductieDe overbuurman van De Bazel. Sta eens stil op de Vijzelstraat en zoek de verschillen.
AdresVijzelstraat 81, Keizersgracht 660
Postcode(s)1017 ET
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Cornelis Kruyswijk (Architect)
Datum1926 - 1927
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
Opdrachtgever L. Warmolts
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieApotheek met bovenwoningen
Huidige functieWinkel met bovenwoning
Type objectGemeentelijk monument, Gebouw
Monumentnummer201049
AchtergrondIn 1871 vestigde Jodocus Hinricus Warmolts zijn apotheek in het pand Vijzelstraat 130-132. Zijn kinderen Leonardus (1873-1945) en Johanna Cornelia (1877-1950) werden eveneens opgeleid tot apotheker. De oude apotheek moest wijken voor de verbreding van de Vijzelstraat. Daarop anticiperend had de familie al in 1919 het hoekpand Vijzelstraat/Keizersgracht gekocht perceel Keizersgracht 666), op de begane grond waarvan een café was gevestigd.
In april 1926 diende architect Cornelis Kruyswijk voor eigenaar L. Warmolts een bouwaanvraag in om op het perceel een apotheek met bovenwoningen te realiseren. De bouwkosten bedroegen 40.000 gulden. Kruyswijk had door dit budget de gelegenheid om flink uit te pakken. In hetzelfde jaar 1926 ontwierp hij ook het naastgelegen pand Vijzelstraat 83, voor klokkenmaker A.D. Spillner. De stijl van dat kleine pandje is veel eenvoudiger en het kostte dan ook wat minder: 10.000 gulden.
In april 1926 diende architect Cornelis Kruyswijk voor eigenaar L. Warmolts een bouwaanvraag in om op het perceel een apotheek met bovenwoningen te realiseren. De bouwkosten bedroegen 40.000 gulden. Kruyswijk had door dit budget de gelegenheid om flink uit te pakken. In hetzelfde jaar 1926 ontwierp hij ook het naastgelegen pand Vijzelstraat 83, voor klokkenmaker A.D. Spillner. De stijl van dat kleine pandje is veel eenvoudiger en het kostte dan ook wat minder: 10.000 gulden.
BeschrijvingEen opvallend gebouw met overduidelijke Amsterdamse School-kenmerken, één van Kruyswijks mooiste ontwerpen.
Afgeronde erkers op de hoeken, ladderramen. Zeer karakteristiek zijn de elkaar kruisende erkers c.q. ramen op de derde etage met een (bijna) ingebouwde hijsbalk. De onderste helft van de begane grond is bekleed met zwarte natuursteen.
Kruyswijk wist de hoeksituatie fraai te benutten om het gebouw twee richtingen te geven door middel van elkaar kruisende erkers en de hoek omgaande raampartijen. Eigenlijk valt niet uit te maken wat voor- en wat zijgevel is.
Het gebouw werd oorspronkelijk bekroond door een nadrukkelijk gekartelde daklijst, een detail dat Kruyswijk vaak toepast, en dat vrijwel overal bij renovaties verdwijnt. Helaas ook hier.
Een ander detail betreft een decoratief beeldhouwwerk, waarschijnlijk twee gestileerde slangen om een vijzel voorstellende. Mogelijk een werk van Theo van Reijn. Geheel rechts aan de gevel in de Vijzelstraat bevindt zich een gevelsteen uit 1670, vermoedelijk van het pand dat in 1926 is afgebroken.
Afgeronde erkers op de hoeken, ladderramen. Zeer karakteristiek zijn de elkaar kruisende erkers c.q. ramen op de derde etage met een (bijna) ingebouwde hijsbalk. De onderste helft van de begane grond is bekleed met zwarte natuursteen.
Kruyswijk wist de hoeksituatie fraai te benutten om het gebouw twee richtingen te geven door middel van elkaar kruisende erkers en de hoek omgaande raampartijen. Eigenlijk valt niet uit te maken wat voor- en wat zijgevel is.
Het gebouw werd oorspronkelijk bekroond door een nadrukkelijk gekartelde daklijst, een detail dat Kruyswijk vaak toepast, en dat vrijwel overal bij renovaties verdwijnt. Helaas ook hier.
Een ander detail betreft een decoratief beeldhouwwerk, waarschijnlijk twee gestileerde slangen om een vijzel voorstellende. Mogelijk een werk van Theo van Reijn. Geheel rechts aan de gevel in de Vijzelstraat bevindt zich een gevelsteen uit 1670, vermoedelijk van het pand dat in 1926 is afgebroken.
InterieurEen aantal delen, zoals de voordeur en houtwerk, is nog origineel. Het interieur van de winkel heeft een mezzanine. De ramen van deze mezzanine zijn als een band aangebracht in de gevel en voorzien van geometrisch glas in lood in de kleuren geel en rood.
Recente ontwikkelingenIn 1946 heeft apothekeres A.H.W. van Amstel-Ekels de apotheek overgenomen. In 1957 verkocht zij de praktijk aan C.C.M. Kerbosch. In 1967 is de apotheek opgeheven. Vervolgens zaten er diverse winkels. Momenteel zit er een filiaal van Azijnman opticiens. Boven wordt nog altijd gewoond.
De staat van het pand is uitstekend, maar helaas is de oorspronkelijke gekartelde daklijst bij een renovatie gesneuveld.
De staat van het pand is uitstekend, maar helaas is de oorspronkelijke gekartelde daklijst bij een renovatie gesneuveld.
Bronnen
Radboud van Beekum, Amsterdamse School architect Cornelis Kruyswijk, 1884-1935 (Bussum 2006).
Ingezonden door Paul Paris
Professionele of persoonlijke bandEen hoog gebouw op een smal grondoppervlak, schuin tegenover De Bazel. Eigenlijk de tegenpool van De Bazel, rank en luchtig.
Gerelateerde objecten