Details
Naam
Driehuizerkerkweg 22, Driehuis
Aantal afbeeldingen: 19
IntroductieAan de Driehuizerkerkweg in Driehuis staan veel huizen naar ontwerp van Christiaan Bartels, maar de opdrachtgever van dit huis huurde architect Sevenhuijsen in. Later mocht buurman Bartels alsnog aan de slag.
AdresDriehuizerkerkweg 22
Postcode(s)1985 EL
PlaatsDriehuis
LandNederland
Vervaardiger A.M.J. Sevenhuijsen (Architect)
Chris Bartels (Architect)
Chris Bartels (Architect)
Datum1921
OpdrachtgeverH.J. Calkoen
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieVilla of geschakelde villawoning
Huidige functieVilla of geschakelde villawoning
Type objectGemeentelijk monument, Gebouw
AchtergrondIn 1920 werd begonnen met de bebouwing van het noordelijk deel van de Driehuizerkerkweg tussen de later aangelegde Waterloolaan en het park Schoonenberg. Een groot deel van de hier gebouwde huizen dateert uit de eerste helft van de jaren twintig en is gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School of een afgeleide daarvan. Enkele leden van de beter gesitueerde sociale middenklasse van de gemeente Velsen kreeg de kans hier in het landschappelijk zeer aantrekkelijke gebied van Driehuis ‘buiten’ te wonen.
Aan architect Christiaan Bartels, zelf woonachtig op nummer 20, viel de eer te beurt om aan dit deel van de Driehuizerkerkweg meerdere huizen te bouwen. De Velsense amateur-historicus en archeoloog H.J. Calkoen, leraar aan de HBS te Velsen, gaf de opdracht voor de bouw van zijn huis echter aan A.M.J. Sevenhuijsen uit Haarlem. Toch was er, zoals we zullen zien, na de dood van Sevenhuijsen (1934) nog een rol voor Bartels weggelegd.
De gemeente Velsen acht het huis “van architectuurhistorische waarde a) vanwege de gave hoofdvorm, de gave gevelindeling en de zeer goed bewaard gebleven detaillering, alsmede omwille van het materiaalgebruik; b) als een karakteristiek voorbeeld van de architectuur van de Amsterdamse School met een zelfs voor deze expressieve bouwstijl zeer ongebruikelijke kruisvormige plattegrond en hoofdvorm.”
Aan architect Christiaan Bartels, zelf woonachtig op nummer 20, viel de eer te beurt om aan dit deel van de Driehuizerkerkweg meerdere huizen te bouwen. De Velsense amateur-historicus en archeoloog H.J. Calkoen, leraar aan de HBS te Velsen, gaf de opdracht voor de bouw van zijn huis echter aan A.M.J. Sevenhuijsen uit Haarlem. Toch was er, zoals we zullen zien, na de dood van Sevenhuijsen (1934) nog een rol voor Bartels weggelegd.
De gemeente Velsen acht het huis “van architectuurhistorische waarde a) vanwege de gave hoofdvorm, de gave gevelindeling en de zeer goed bewaard gebleven detaillering, alsmede omwille van het materiaalgebruik; b) als een karakteristiek voorbeeld van de architectuur van de Amsterdamse School met een zelfs voor deze expressieve bouwstijl zeer ongebruikelijke kruisvormige plattegrond en hoofdvorm.”
BeschrijvingDe villa is opvallend vanwege de bijzondere kruisvormige plattegrond, een oost-west gericht Latijns kruis. De bovenzijde van het kruis wordt gevormd door de achterkant van het huis. De haaks op de straat gelegen hoofdas heeft aan de voorzijde een vijfkantige, koepelvormige beëindiging die iets smaller is dan het bouwblok zelf. Dit blok heeft één bouwdeel onder een gebogen rieten zadeldak. Aan de voorzijde wordt deze kap half conisch beëindigd. Waar de zijvleugels van het gebouw tegen het centrale bouwblok zijn geplaatst, rijzen uit de kap twee hoge schoorstenen op. Deze waren oorspronkelijk een stuk hoger dan nu en staken boven de nok van het dak uit.
De gevels zijn opgetrokken van gele baksteen van Waalformaat, gemetseld in halfsteens verband, platvol gevoegd. De plint bestaat uit bruinrode baksteen. Op de vier hoeken van de vijfkantige voorgevel van het huis zijn de stenen om en om iets uitgemetseld. Aan de linker zijgevel, tegen de arm van het kruis aan, is een uitbouw met een houten zijkant aangebracht. Oorspronkelijk (tot medio jaren 70, getuige een foto in het Noord-Hollands Archief) was hier sprake van een overdekt terras onder een luifel. Deze luifel correspondeerde met de luifel boven de voordeur, aan de rechter zijgevel. Op een foto afgebeeld in het Bouwkundig Weekblad van 23 juni 1934 is deze luifel boven de voordeur nog te zien.
In 1937 is in plaats van de luifel hier een tochtportaal aangebracht, een ontwerp van architect Bartels. De overgang tussen de armen van het kruis en de achtergevel wordt gevormd door een terugliggend deel van de gevel, waarboven aan beide zijden een balkon met schuine houten borstwering is aangebracht. De achterzijde van het huis grenst aan de achtertuin en aan deze kant van het huis ligt ook de keuken. Bartels ontwierp tegelijkertijd met het tochtportaal een tuinhuisje in de stijl van het huis.
De gevels zijn opgetrokken van gele baksteen van Waalformaat, gemetseld in halfsteens verband, platvol gevoegd. De plint bestaat uit bruinrode baksteen. Op de vier hoeken van de vijfkantige voorgevel van het huis zijn de stenen om en om iets uitgemetseld. Aan de linker zijgevel, tegen de arm van het kruis aan, is een uitbouw met een houten zijkant aangebracht. Oorspronkelijk (tot medio jaren 70, getuige een foto in het Noord-Hollands Archief) was hier sprake van een overdekt terras onder een luifel. Deze luifel correspondeerde met de luifel boven de voordeur, aan de rechter zijgevel. Op een foto afgebeeld in het Bouwkundig Weekblad van 23 juni 1934 is deze luifel boven de voordeur nog te zien.
In 1937 is in plaats van de luifel hier een tochtportaal aangebracht, een ontwerp van architect Bartels. De overgang tussen de armen van het kruis en de achtergevel wordt gevormd door een terugliggend deel van de gevel, waarboven aan beide zijden een balkon met schuine houten borstwering is aangebracht. De achterzijde van het huis grenst aan de achtertuin en aan deze kant van het huis ligt ook de keuken. Bartels ontwierp tegelijkertijd met het tochtportaal een tuinhuisje in de stijl van het huis.
InterieurIn het interieur zijn nog veel details bewaard. De ramen, deuren, deurposten en kozijnen zijn vrijwel allemaal nog in goede staat. Ook is er een originele schouw, helaas in matige staat, maar wel gerestaureerd. De schoorstenen zijn opnieuw in gebruik genomen. Stijlelementen zitten vooral in het houtwerk. Zo hebben de deurposten onder, in het midden en bovenaan bepaalde sierblokken en zijn de deuren allemaal op een kenmerkende manier vormgegeven.
Recente ontwikkelingenHet huis is recent van eigenaar gewisseld. De nieuwe eigenaren hebben een grote liefde voor de woning en zijn bezig het huis zo veel mogelijk naar de oude staat terug te brengen. Werkzaamheden betreffen onder meer het vervangen van kunststof ramen aan de achterzijde door houten exemplaren met roedeverdeling. Ook is het door Bartels ontworpen tochtportaal deels gereconstrueerd, waarbij geleund kon worden op zijn ontwerptekeningen.
Bronnen
Joke van der Aar, Michaël Lucassen – Driehuis, Velserbroek en de Zuid- en Noord-Spaarndammerpolder. Bebouwingsgeschiedenis en monumentale waarden. Schuyt & Co, Haarlem, 1993
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandIk fotografeerde het huis op een fietstocht door Driehuis en Velsen en raakte in gesprek met de eigenaren. Zij hebben mij gewezen op bijzondere aspecten van het huis en delen originele bouwtekeningen met Wendingen. Waarvoor veel dank!
Gerelateerde objecten