Details
Naam
Amstelkade-Waalstraat, Amsterdam
Aantal afbeeldingen: 20
IntroductieEen van de minder bekende blokken van architect Rutgers.
AdresAmstelkade 66-75, Waalstraat 2-4
Postcode(s)1078 AL
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Gerrit Jan Rutgers (Architect)
Datum1924
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
OpdrachtgeverDe Naamlooze Vennootschap Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende goederen “Johanna II"
De Naamlooze Vennootschap Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende goederen “Johanna III"
De Naamlooze Vennootschap Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende goederen “Johanna III"
Oorspronkelijke functieEtagewoningen / winkels
Huidige functieGemengde bestemming: woningen en winkels/bedrijfsruimtes
Type objectBlok
AchtergrondBegin jaren 1920 werd voor het stuk grond op de hoek van de Amstelkade en Waalstraat vergunning gevraagd voor de bouw van diverse woon-winkelpanden. Dat ging in twee delen. In 1923 vroeg de Naamlooze Vennootschap Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende Goederen 'Johanna III' toestemming om op vier percelen één winkel met woning en elf woningen te mogen bouwen. Deze zouden als adres Amstelkade 66, 67, 68 en 69, en Waalstraat 2 en 4 krijgen. (De begane grond van nummer 66 staat sowieso ingetekend als winkel, maar het is niet helemaal duidelijk of de begane gronden van nrs. 67-69 uiteindelijk als woningen of toch als winkelruimte opgeleverd zijn.)
In 1924 werd vervolgens door de Naamlooze Vennootschap Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende Goederen 'Johanna II' vergunning gevraagd voor de bouw van zes winkelwoningen en twaalf bovenwoningen op zes percelen aan de Amstelkade. Die kregen als adres Amstelkade 70 t/m 75.
Elke winkel aan de Amstelkade heeft een beletage; de bovenhuizen bestaan uit twee verdiepingen. De beletages en bovenhuizen hebben in de oorspronkelijke tekeningen nog een gezamenlijke voordeur. De toegangen tot de winkels bevindt zich aan de andere zijden van de gevel.
Opvallend is dat in 1927, slechts drie jaar na oplevering, het verzoek wordt gedaan om de winkels van nrs. 70 t/m 75 om te mogen bouwen tot woningen en te betrekken bij de woning op de eerste etage. De aanpassingen kwamen van de hand van architect Simon Vieyra. Vieyra had voor de architectenbureaus van Dick Greiner en Gerrit Jan Rutgers gewerkt en was vanaf 1926 als zelfstandige werkzaam. Veelzeggend is de volgende toevoeging van Vieyra op een van de bouwtekeningen: ‘Te verbouwen en kleur te bepalen in overleg met den heer G. J. Rutgers. Arch. B.N.A.’ Respect voor de originele ontwerper!
De aanpassingen van Vieyra laten de huidige toestand zien, waarbij de aparte winkeldeur is weggehaald en de deuren voor de begane grond en de eerste verdieping, en de tweede en derde verdieping naast elkaar zijn geplaatst. De situatie van voor deze verbouwing is nu alleen nog zichtbaar bij nrs. 68 en 69.
In 1924 werd vervolgens door de Naamlooze Vennootschap Maatschappij tot Exploitatie van Onroerende Goederen 'Johanna II' vergunning gevraagd voor de bouw van zes winkelwoningen en twaalf bovenwoningen op zes percelen aan de Amstelkade. Die kregen als adres Amstelkade 70 t/m 75.
Elke winkel aan de Amstelkade heeft een beletage; de bovenhuizen bestaan uit twee verdiepingen. De beletages en bovenhuizen hebben in de oorspronkelijke tekeningen nog een gezamenlijke voordeur. De toegangen tot de winkels bevindt zich aan de andere zijden van de gevel.
Opvallend is dat in 1927, slechts drie jaar na oplevering, het verzoek wordt gedaan om de winkels van nrs. 70 t/m 75 om te mogen bouwen tot woningen en te betrekken bij de woning op de eerste etage. De aanpassingen kwamen van de hand van architect Simon Vieyra. Vieyra had voor de architectenbureaus van Dick Greiner en Gerrit Jan Rutgers gewerkt en was vanaf 1926 als zelfstandige werkzaam. Veelzeggend is de volgende toevoeging van Vieyra op een van de bouwtekeningen: ‘Te verbouwen en kleur te bepalen in overleg met den heer G. J. Rutgers. Arch. B.N.A.’ Respect voor de originele ontwerper!
De aanpassingen van Vieyra laten de huidige toestand zien, waarbij de aparte winkeldeur is weggehaald en de deuren voor de begane grond en de eerste verdieping, en de tweede en derde verdieping naast elkaar zijn geplaatst. De situatie van voor deze verbouwing is nu alleen nog zichtbaar bij nrs. 68 en 69.
BeschrijvingHet hoekblok lijkt wel door twee architecten ontworpen te zijn, maar het dubbele gezicht komt opvallend genoeg niet overeen met de vergunningaanvraag. De gevel in de Waalstraat en het begin van de Amstelkade is vrij sober en strak van vormgeving, met slechts her en der expressief metselwerk, met name zichtbaar in de opvallende schoorsteen.
De Amstelkade vanaf de Waalstraat loopt af en hier wordt op subtiele wijze door Rutgers het hoogteverschil overwonnen. Het grootste gedeelte van de gevelwand hier wordt gekenmerkt door vloeiende vormen die de overgangen markeren van de geveldelen, waarbij de afgeronde balkonnetjes enorme blikvangers zijn. De gebolde, ijzeren leuningen hiervan staan al in het ontwerpschets van Rutgers.
Op de begane grond valt de kleurstelling van de voormalige winkels op. De kozijnen en deurposten zijn in donkergroen, de deuren zijn felrood. Het zou mij niet verbazen als dit de oorspronkelijke kleuren waren. Zijn de huisnummers hier op de houtwerk geschilderd, die van nummer 67 is - als enige - in natuursteen gebeiteld.
De Amstelkade vanaf de Waalstraat loopt af en hier wordt op subtiele wijze door Rutgers het hoogteverschil overwonnen. Het grootste gedeelte van de gevelwand hier wordt gekenmerkt door vloeiende vormen die de overgangen markeren van de geveldelen, waarbij de afgeronde balkonnetjes enorme blikvangers zijn. De gebolde, ijzeren leuningen hiervan staan al in het ontwerpschets van Rutgers.
Op de begane grond valt de kleurstelling van de voormalige winkels op. De kozijnen en deurposten zijn in donkergroen, de deuren zijn felrood. Het zou mij niet verbazen als dit de oorspronkelijke kleuren waren. Zijn de huisnummers hier op de houtwerk geschilderd, die van nummer 67 is - als enige - in natuursteen gebeiteld.
Bronnen
Bouwdossier gemeente Amsterdam.
Links
Ingezonden door Marcel Westhoff
Professionele of persoonlijke bandNiet Rutgers mooiste ontwerp in mijn ogen, maar toch wel een van de opvallendere woonblokken in de omgeving, met name door de balkonleuningen. (Mij doen ze altijd denken aan de versierselen die je wel eens op de poten van een gebraden kip ziet!) Ook opvallend is het, ten opzichte van de omgeving, afwijkende schilderwerk op de begane grond.
Gerelateerde objecten