Details
Naam
O. van Ewsumlaan 4 en 6, Middelstum
Aantal afbeeldingen: 15
IntroductieOndanks de geringe omvang van het plaatsje, zijn deze twee mooie villa's zeker niet de enige uitingen van de Amsterdamse School in het Groningse Middelstum.
AdresOnno van Ewsumlaan 4
Postcode(s)9991 AE
PlaatsMiddelstum
LandNederland
Vervaardiger S.A. Veenstra (Architect)
Datum1935
Huidige staatGerealiseerd
OpdrachtgeverParticuliere opdrachtgever
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieWoonhuis (vrijstaand)
Huidige functieWoonhuis (vrijstaand)
Type objectGeen beschermde status, Gebouw
AchtergrondDeze twee woonhuizen naar ontwerp van S.A. Veenstra staan aan de Onno van Ewsumlaan in Middelstum, haaks op de Brouwerslaan. Veenstra ontwierp veel fraaie panden in Middelstum. Hij was er eerst opzichter bij gemeentewerken en later gemeentearchitect. Hij woonde zelf op Brouwerslaan 4.
De huizen lijken veel op elkaar. Ze worden ook wel de Jodenhuizen genoemd. Nummer 4 werd bewoond door het gezin van Siemon van Haaren en Jettje van Haaren-Jacobson. Nummer 6 werd bewoond door het gezin van Israël van Haren en Lea Benninga. Bij de voordeur van nummer 6 staan de namen van Israël en Lea vermeld ter gelegenheid van de eerstesteenlegging in 1935. Beide families zijn in de oorlog weggevoerd en vermoord. Reden waarom in december 2016 zogenoemde struikelstenen (Stolpersteine) voor de huizen zijn gelegd.
De huizen lijken veel op elkaar. Ze worden ook wel de Jodenhuizen genoemd. Nummer 4 werd bewoond door het gezin van Siemon van Haaren en Jettje van Haaren-Jacobson. Nummer 6 werd bewoond door het gezin van Israël van Haren en Lea Benninga. Bij de voordeur van nummer 6 staan de namen van Israël en Lea vermeld ter gelegenheid van de eerstesteenlegging in 1935. Beide families zijn in de oorlog weggevoerd en vermoord. Reden waarom in december 2016 zogenoemde struikelstenen (Stolpersteine) voor de huizen zijn gelegd.
BeschrijvingHet zijn typisch jaren dertig woonhuizen, gebouwd op basis van een verzameling invloeden uit verschillende richtingen, waaronder F.L. Wright, Dudok en het baksteenexpressionisme van de Amsterdamse School. Ze worden gekenmerkt door erkers, dakoverstekken, plantenbakken onder de ramen van de verdieping, dakkapellen, een forse schoorsteen op de hoek (nummer 6) en diverse ornamenten zoals bollen en betonnen plaatjes in de vorm van golven. Nummer 4 heeft een dak dat boven de eerste verdieping begint, nummer 6 een dak dat doorloopt tot aan de begane grond.
InterieurIn 1994 was een deel van het interieur van nummer 4, met name de vestibule, de hal, de trap, de overloop en het plafond van het trappenhuis nog in originele staat. Opvallend zijn het roodgelakte houtwerk en het glas in lood. De RCE heeft er foto's van gemaakt. Van buiten is in ieder geval het glas in lood zichtbaar. Het is mij niet bekend of de rest van het originele interieur nog bestaat.
Recente ontwikkelingenOp 10 december 2016 zijn bij nummer 4 Struikelstenen ("Stolpersteine") gelegd voor Siemon van Haaren, Jettje van Haaren-Jacobson en Betsie van Haaren. Bij nummer 6 zijn Struikelstenen gelegd voor Israël van Haaren, Lea van Haaren-Benninga en Bert Gerhard van Haaren. Het Joods Monument schrijft de naam Van Haaren met één a. Anja Reenders dateert nummer 6 uit 1938, maar dit klopt niet met de eerste steen bij de voordeur, die ik overigens niet zelf heb gezien maar waarover ik informatie op het Joods Monument heb gevonden.
Bronnen
Anja Reenders, Versteende Welvaart (Uitgeverij Unieboek, 2007).
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandIk kwam deze huizen tegen tijdens een fietstocht door Middelstum en omgeving. Bij het voorbereiden van de bijdrage stuitte ik op informatie over de joodse bewoners van de huizen, evenals op foto's van het bijzondere interieur van nummer 4. Er is vast nog meer te vertellen over de huizen.
Gerelateerde objecten