Details
Naam
Van Limburg Stirumweg 2, Kollum
Aantal afbeeldingen: 21
IntroductieMisschien het mooiste pand in Kollum uit het interbellum!
AdresVan Limburg Stirumweg 2
Postcode(s)9291 KA
PlaatsKollum
LandNederland
Vervaardiger Hendrik Zondag (Architect)
Datum1928
Huidige staatGerealiseerd
Opdrachtgever C. Kruizinga
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieWoonhuis (vrijstaand)
Huidige functieWoonhuis (vrijstaand)
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer512875
AchtergrondDit woonhuis met Amsterdamse School-elementen werd in 1928 ontworpen door de architect H. Zondag (1896-1982) te Kollum voor Cornelis Kruizinga (1898-1954). Kruizinga werd op 1 mei 1928 benoemd tot secretaris van de gemeente Kollumerland en zou dit 26 jaar blijven, tot zijn vroege dood in 1954. De naam van Kruizinga wordt in sommige bronnen, waaronder het monumentenregister, foutief geschreven als Kruizenga.
Het huis is tot begin 1975 bewoond geweest door de weduwe van Kruizinga, Abeltje Zijlstra. Op 14 februari 1975 werd het in haar opdracht publiekelijk verkocht.
Het huis is aangewezen als rijksmonument als twintigste eeuwse voortzetting van de historische reeks villa's voor notabelen, langs de hoofdas van het oude Kollum; vanwege de plaats die het ontwerp inneemt in het expressionistische oeuvre van de architect; vanwege de uitgewogen compositie in Kubistisch-Expressionistische trant; vanwege de hoge mate van gaafheid van het exterieur; vanwege de hoge mate mate van gaafheid van het interieur.
Het huis is tot begin 1975 bewoond geweest door de weduwe van Kruizinga, Abeltje Zijlstra. Op 14 februari 1975 werd het in haar opdracht publiekelijk verkocht.
Het huis is aangewezen als rijksmonument als twintigste eeuwse voortzetting van de historische reeks villa's voor notabelen, langs de hoofdas van het oude Kollum; vanwege de plaats die het ontwerp inneemt in het expressionistische oeuvre van de architect; vanwege de uitgewogen compositie in Kubistisch-Expressionistische trant; vanwege de hoge mate van gaafheid van het exterieur; vanwege de hoge mate mate van gaafheid van het interieur.
BeschrijvingDit woonhuis met aangebouwde schuur valt op door het uitgewogen gebruik van materialen, met tot in detail terugkerende elementen zoals tegels in fries en bordes, de kleur en afwisseling in het voegwerk, de paraboolvormige portiek, glas-in-loodramen, een (helaas niet meer complete) vlaggenmasthouder, en in- en uitspringende elementen waardoor met name de voorgevel een plastisch karakter krijgt.
Het pand bestaat uit twee bouwlagen onder plat dak en is opgetrokken in rode gesinterde baksteen op een plint van mondsteen. Aan de oostzijde bevindt zich een rechthoekige uitbouw, ook onder plat dak. Een doorlopende daklijst, met betonnen blokvormige accenten en daaronder een fries van roodbruine tegelvelden omgeven door rollagen, bekroont de gevels. Het voegwerk is horizontaal verdiept en verticaal zachtroze van kleur.
Door in- en uitspringende elementen zoals balkons, een erker, gemetselde bloembakken e.d. krijgt het blokvormige hoofdvolume een plastisch karakter, met de nadruk op de voorgevel. Daar vormt een centraal uitgemetselde schoorsteen een sterk verticaal accent met links ervan een ondiepe driezijdige erker onder plat dak met gootlijst. Rechts ervan, onder een uitgemetseld balkon, de ingangspartij, gevormd door een paraboolvormige opening in het portiek met betonnen driehoekige sluitsteen; terugliggend een houten voordeur met bovenlicht en drieruits-zijlichten met glas-in-lood; gemetselde bloembakken aan weerszijden van de ingang; bordes met roodbruine tegels en bakstenen omlijsting.
De vensters van de verdieping en de erker zijn in drieën geleed; de bovenlichten van de erkervensters hebben glas-in-lood. Andere details aan de gevel zijn een betonnen vlaggestokhouder tegen de linker gevelhoek; een smeedijzeren gekrulde decoratie tegen de rechter bovenkant van de schoorsteen; houten bloembak onder het linker verdiepingsvenster
In de linker zijgevel wordt een doorlopende rollaag direct boven de vensters doorbroken door een centraal, iets uitspringend schoorsteenkanaal, onder de aanzet daarvan een gemetselde bank met houten zitting. Aan de rechter zijgevel gaat een uitbouw over in de gemetselde balustrade van een balkon; behalve een aantal staande vensters zijn er twee liggende vensters met glas-in-lood.
De achtergevel is vlak; openslaande tuindeuren met vierruits, openslaande delen en drieruits-zijlichten; bordes van bruinrode tegels met bakstenen omlijsting. De aangebouwde schuur sluit in materiaal en vorm aan bij het woonhuis.
Het pand bestaat uit twee bouwlagen onder plat dak en is opgetrokken in rode gesinterde baksteen op een plint van mondsteen. Aan de oostzijde bevindt zich een rechthoekige uitbouw, ook onder plat dak. Een doorlopende daklijst, met betonnen blokvormige accenten en daaronder een fries van roodbruine tegelvelden omgeven door rollagen, bekroont de gevels. Het voegwerk is horizontaal verdiept en verticaal zachtroze van kleur.
Door in- en uitspringende elementen zoals balkons, een erker, gemetselde bloembakken e.d. krijgt het blokvormige hoofdvolume een plastisch karakter, met de nadruk op de voorgevel. Daar vormt een centraal uitgemetselde schoorsteen een sterk verticaal accent met links ervan een ondiepe driezijdige erker onder plat dak met gootlijst. Rechts ervan, onder een uitgemetseld balkon, de ingangspartij, gevormd door een paraboolvormige opening in het portiek met betonnen driehoekige sluitsteen; terugliggend een houten voordeur met bovenlicht en drieruits-zijlichten met glas-in-lood; gemetselde bloembakken aan weerszijden van de ingang; bordes met roodbruine tegels en bakstenen omlijsting.
De vensters van de verdieping en de erker zijn in drieën geleed; de bovenlichten van de erkervensters hebben glas-in-lood. Andere details aan de gevel zijn een betonnen vlaggestokhouder tegen de linker gevelhoek; een smeedijzeren gekrulde decoratie tegen de rechter bovenkant van de schoorsteen; houten bloembak onder het linker verdiepingsvenster
In de linker zijgevel wordt een doorlopende rollaag direct boven de vensters doorbroken door een centraal, iets uitspringend schoorsteenkanaal, onder de aanzet daarvan een gemetselde bank met houten zitting. Aan de rechter zijgevel gaat een uitbouw over in de gemetselde balustrade van een balkon; behalve een aantal staande vensters zijn er twee liggende vensters met glas-in-lood.
De achtergevel is vlak; openslaande tuindeuren met vierruits, openslaande delen en drieruits-zijlichten; bordes van bruinrode tegels met bakstenen omlijsting. De aangebouwde schuur sluit in materiaal en vorm aan bij het woonhuis.
InterieurVolgens de beschrijving op monumenten.nl bevat het interieur nog vele originele onderdelen, zoals onder andere balkenplafonds, de houten trap met balustrade en betegeling, en zijn achter nieuwe tegels en deurplaten nog vele originele interieuronderdelen aanwezig.
Recente ontwikkelingenDe betonnen vlaggenmasthouder aan de linker hoek bevatte in 2014 nog een restant van een vlaggenmast, maar was in 2022 niet meer dan een lege houder.
Bronnen
Peter Karstkarel - 'Sierlijk bouwen. Jugendstil en Amsterdamse School in Friesland 1900-1940' Friese Pers Boekerij, Leeuwarden, 2011.
Ingezonden door Henk Paap
Professionele of persoonlijke bandHenk Paap 2014: Rijdend door Kollum stuitte ik op deze woning. De terugspringende entreepartij achter een gemetselde paraboolboog trok daarbij mijn aandacht. Dit is toch 'echt' een pand in de stijl van de Amsterdamse School,dacht ik. Na raadpleging van het Monumentenregister blijkt dit te kloppen. Een echt pareltje!
Gert-Jan Lobbes 2022: Aangevuld met foto's en informatie over de opdrachtgever.
Gert-Jan Lobbes 2022: Aangevuld met foto's en informatie over de opdrachtgever.
Gerelateerde objecten