Details
Naam
St. Jozefschool (vm), Susteren
Aantal afbeeldingen: 24
IntroductieIn het Limburgse Susteren verwacht je niet snel een belangwekkend Amsterdamse School- gebouw.
AdresMarialaan 15
Postcode(s)6114 CP
PlaatsSusteren
LandNederland
Vervaardiger Jos Wielders (Architect)
Datum1921 - 1922
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
OpdrachtgeverGemeente Susteren
Oorspronkelijke functieLagere School
Huidige functieGebouw / complex voor (geestelijke) gezondheidszorg
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer521386
AchtergrondDeze voormalige school te Susteren is in 1921 gebouwd in opdracht van de gemeente naar ontwerp van architect J. Wielders uit Sittard. De aanbesteding vond plaats in februari 1921. De aannemer was firma B. Muyres en Zonen te Sittard.
Het oorspronkelijke ontwerp was voor een achtklassige dubbele school – een jongensschool en een meisjesschool – maar uiteindelijk werd het een jongensschool. De school is speciaal gebouwd voor de hoofdzakelijk protestantse en niet-religieuze kinderen van spoorwegpersoneel, dat werkzaam was op het rangeerterrein te Susteren bij de afvoer van gedolven kolen uit de Mijnstreek. De naam St. Jozefschool – opmerkelijk voor een openbare school – lijkt in 1924 te zijn ingevoerd. In later jaren, onbekend is wanneer precies, werd het een gemengde school.
Het pand geldt als rijksmonument. De school is architectuurhistorisch en cultuurhistorisch in hoge mate zeldzaam. De cultuurhistorische waarden komen voort uit de typologische ontwikkeling van openbare lagere scholen. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door het bijzonder belang van de school voor de geschiedenis van de architectuur, voor het oeuvre van architect J. Wielders, de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp door de toepassing van de bouwstijl van de Amsterdamse School in Limburg. Verder vanwege het materiaalgebruik, de ornamentiek en de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur, met name ter plaatse van het trappenhuis. De jongensschool is verder van belang voor het aanzien van Susteren en vanwege de gaafheid van exterieur en interieur, mede in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de bebouwde omgeving.
Het oorspronkelijke ontwerp was voor een achtklassige dubbele school – een jongensschool en een meisjesschool – maar uiteindelijk werd het een jongensschool. De school is speciaal gebouwd voor de hoofdzakelijk protestantse en niet-religieuze kinderen van spoorwegpersoneel, dat werkzaam was op het rangeerterrein te Susteren bij de afvoer van gedolven kolen uit de Mijnstreek. De naam St. Jozefschool – opmerkelijk voor een openbare school – lijkt in 1924 te zijn ingevoerd. In later jaren, onbekend is wanneer precies, werd het een gemengde school.
Het pand geldt als rijksmonument. De school is architectuurhistorisch en cultuurhistorisch in hoge mate zeldzaam. De cultuurhistorische waarden komen voort uit de typologische ontwikkeling van openbare lagere scholen. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door het bijzonder belang van de school voor de geschiedenis van de architectuur, voor het oeuvre van architect J. Wielders, de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp door de toepassing van de bouwstijl van de Amsterdamse School in Limburg. Verder vanwege het materiaalgebruik, de ornamentiek en de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur, met name ter plaatse van het trappenhuis. De jongensschool is verder van belang voor het aanzien van Susteren en vanwege de gaafheid van exterieur en interieur, mede in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de bebouwde omgeving.
BeschrijvingHet pand heeft op hoofdlijnen een L-vormige plattegrond in twee bouwlagen onder mansardedaken en dakschilden met Hollandse pannen en is gedeeltelijk onder een plat dak. Het heeft een opstand van gelige baksteen in kruisverband met een rode plint. Divers siermetselwerk in de gevels. In de gevels bevinden zich rechthoekige houten kozijnen met roedeverdeling en bovenlichten. De vensters en deuren liggen onder betonlateien.
De voorgevel heeft rechts een volume met de hoofdentree vanaf de straat. Links hiervan ligt de rest van de voorgevel terug.
De hoofdentree ligt verdiept tussen afgeronde gevelvlakken. De entree heeft een dubbele houten deur onder een bovenlicht en is bereikbaar via hardstenen treden. Rechts van de entree is een venster met zij- en bovenlichten. De hoeken van dit gevelvlak zijn afgerond en ondersteunen een bakgoot. In de tweede laag bevinden zich twee vensters met zijlichten onder grote schuine strekken.
De linkerzijgevel tussen beide voorgevels is één laag hoog en heeft een niet authentieke deur met authentiek bovenlicht naast authentieke vensters. De vensters en de deur liggen in een driezijdige erker. De deur gaf oorspronkelijk toegang tot de speelplaats.
Het terugliggende linkerdeel van de voorgevel heeft in de eerste laag zeven vensters met zijlichten onder lateien, waartussen zich lisenen bevinden onder dekstenen. In de tweede laag bevinden zich zes driedelige vensters en een half driedelig venster, onder een bakgoot. Tussen de vensters bevinden zich halfronde gecementeerde kolommen. Rechts van de vensters loopt het dak lager door en is er halverwege de vensters een goot.
De voorgevel heeft rechts een volume met de hoofdentree vanaf de straat. Links hiervan ligt de rest van de voorgevel terug.
De hoofdentree ligt verdiept tussen afgeronde gevelvlakken. De entree heeft een dubbele houten deur onder een bovenlicht en is bereikbaar via hardstenen treden. Rechts van de entree is een venster met zij- en bovenlichten. De hoeken van dit gevelvlak zijn afgerond en ondersteunen een bakgoot. In de tweede laag bevinden zich twee vensters met zijlichten onder grote schuine strekken.
De linkerzijgevel tussen beide voorgevels is één laag hoog en heeft een niet authentieke deur met authentiek bovenlicht naast authentieke vensters. De vensters en de deur liggen in een driezijdige erker. De deur gaf oorspronkelijk toegang tot de speelplaats.
Het terugliggende linkerdeel van de voorgevel heeft in de eerste laag zeven vensters met zijlichten onder lateien, waartussen zich lisenen bevinden onder dekstenen. In de tweede laag bevinden zich zes driedelige vensters en een half driedelig venster, onder een bakgoot. Tussen de vensters bevinden zich halfronde gecementeerde kolommen. Rechts van de vensters loopt het dak lager door en is er halverwege de vensters een goot.
InterieurDe structuur van het interieur is nog in hoge mate intact. Het volume met de hoofdentree bevat de hal en het trappenhuis. In het terugliggende volume zijn de klaslokalen met aan de straatzijde een gang. Waardevol zijn onder meer het trappenhuis met smeedijzeren balustrade, de terrazzovloeren en de tegellambrisering.
De smeedijzeren balustrade zou Wielders in identieke vorm terug laten keren in het trappenhuis van het Mollerlyceum in Bergen op Zoom, gebouwd in 1926.
De smeedijzeren balustrade zou Wielders in identieke vorm terug laten keren in het trappenhuis van het Mollerlyceum in Bergen op Zoom, gebouwd in 1926.
Recente ontwikkelingenHet pand, in de volksmond 'De Kompenie' genoemd, is tot 1984 gebruikt als school. Vervolgens bood het onderdak aan diverse educatieve instellingen. Sinds 2014 is hier 'De Kompenie' gevestigd. Zeven zorgappartementen worden verhuurd aan mensen die niet langer thuis kunnen blijven wonen en een indicatie voor thuiszorg hebben of een zorgzwaartepakket voor het wonen binnen een zorginstelling. Verder is er een centrale multifunctionele ruimte. De Kompenie maakt onderdeel uit van PZL.
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandOp een zonnige dag reisde ik speciaal naar Susteren om dit gebouw vast te leggen. Dank aan de gebruikers voor de mogelijkheid om binnen ook foto's te maken.
Gerelateerde objecten