Details
Naam
Zuiderstraat 36, Noordbroek
Aantal afbeeldingen: 3
IntroductieEen voorbeeld van de verstrakte variant van de Amsterdamse School in de provincie Groningen in de jaren vlak voor de Tweede Wereldoorlog.
AdresZuiderstraat 36
Postcode(s)9635 AM
PlaatsNoordbroek
LandNederland
Vervaardiger Jan Kruijer (Architect)
Klaas Visker (Architect)
Klaas Visker (Architect)
Datum1936
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
Opdrachtgever N.S. Huisman
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieVilla of geschakelde villawoning
Huidige functieVilla of geschakelde villawoning
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer55548
AchtergrondDeze villa werd in 1936 door het architectenduo Kruijer & Visker ontworpen voor Nanno Siert Huisman (Noordbroek 1879-1957). Huisman was boer in Noordbroek en vele jaren wethouder in het dorp. Ruim 50 jaar was hij lid van de kerkenraad, waarvan meer dan 26 jaar voorzitter. Zijn smaak moet voor de tijd zeer modern zijn geweest omdat vergelijkbare panden in de omgeving ver te zoeken zijn. Modern was ook de toevoeging van een badkamer met ligbad en centrale verwarming, destijds nog verre van standaard.
Het monumentenregister noemt zowel Kruijer als Visker als architecten, Kruijswijk cs noemt alleen Kruijer.
De woning is erkend als rijksmonument vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde. Het pand wordt gezien als een voorbeeld van het gebruik van de verstrakte variant van de Amsterdamse School in de provincie Groningen in de jaren vlak voor de Tweede Wereldoorlog door het architectenbureau Kruijer en Visker. Ook de gaafheid van het pand, de zakelijke vormgeving en detaillering, de beeldbepalende ligging aan de Zuiderstraat in Noordbroek speelden een rol bij de aanwijzing tot rijksmonument.
Het monumentenregister noemt zowel Kruijer als Visker als architecten, Kruijswijk cs noemt alleen Kruijer.
De woning is erkend als rijksmonument vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde. Het pand wordt gezien als een voorbeeld van het gebruik van de verstrakte variant van de Amsterdamse School in de provincie Groningen in de jaren vlak voor de Tweede Wereldoorlog door het architectenbureau Kruijer en Visker. Ook de gaafheid van het pand, de zakelijke vormgeving en detaillering, de beeldbepalende ligging aan de Zuiderstraat in Noordbroek speelden een rol bij de aanwijzing tot rijksmonument.
BeschrijvingDe villa staat aan de Zuiderstraat in Noordbroek, net buiten het centrum van het dorp, aan de weg richting Zuidbroek. De omringende bebouwing betreft over het algemeen statige herenboerderijen en traditionele plattelandshuizen. De kubistisch expressionistische vormgeving is hier een uitzondering en getuigt van de moderne smaak van de opdrachtgever.
"Het pand bestaat uit de voorzijde uit twee bouwlagen en aan de achterzijde uit een bouwlaag. Het pand wordt gekenmerkt door strakke geometrische patronen, rechthoeken en cirkelbogen. Aan de linkerzijde steekt de voorgevel iets naar voren. In dit gedeelte bevindt zich een halfronde erker met daarboven een halfrond balkon onder een rechthoekige luifel en met een borstwering. Het rechter gedeelte van de woning steekt boven het linker gedeelte uit en wordt daar aan de voorzijde van gescheiden door een schoorsteen. Ook in het rechtergedeelte bevindt zich een balkon, dat met hoek naar de zuidelijke gevel loopt. De hoofdentree bevindt zich aan de noordzijde van de woning met een stoep van twee treden en onder een luifel. Naast de hoofdentree bevindt zich een tweede toegang tot de woning. Aan de achterzijde van de woning is een inpandig terras. Ook aan de zuidzijde bevindt zich onder het hoekbalkon een terras. Aan de noordzijde van de woning is een garage aangebouwd." (Bron: Wikipedia)
"Het pand bestaat uit de voorzijde uit twee bouwlagen en aan de achterzijde uit een bouwlaag. Het pand wordt gekenmerkt door strakke geometrische patronen, rechthoeken en cirkelbogen. Aan de linkerzijde steekt de voorgevel iets naar voren. In dit gedeelte bevindt zich een halfronde erker met daarboven een halfrond balkon onder een rechthoekige luifel en met een borstwering. Het rechter gedeelte van de woning steekt boven het linker gedeelte uit en wordt daar aan de voorzijde van gescheiden door een schoorsteen. Ook in het rechtergedeelte bevindt zich een balkon, dat met hoek naar de zuidelijke gevel loopt. De hoofdentree bevindt zich aan de noordzijde van de woning met een stoep van twee treden en onder een luifel. Naast de hoofdentree bevindt zich een tweede toegang tot de woning. Aan de achterzijde van de woning is een inpandig terras. Ook aan de zuidzijde bevindt zich onder het hoekbalkon een terras. Aan de noordzijde van de woning is een garage aangebouwd." (Bron: Wikipedia)
InterieurHet meest opvallende element in het huis is het trappenhuis met lichtkoepel, voorzien van glas-in-lood. Kruijswijk cs schrijven het volgende over het interieur: "Opvallend in de plattegrond is de centrale positie van het trappenhuis, waar de woonvertrekken en keuken omheen gegroepeerd zijn. Alle vertrekken (behalve de dienstbodenkamer!) konden zo rechtstreeks uitkomen op de buitenruimte via balkon- of terrasdeur. Deze verbondenheid tussen binnen en buiten was een kenmerk dat vanaf het functionalistische bouwen met zijn nadruk op licht, lucht en ruimte als belangrijk ervaren werd. In de hal valt het daglicht naar binnen door een lichtkoepel met glas-in-lood in het dak. Vrijwel alle andere ontwerpen (bedoeld is van Kruijer, GJL) kennen een decentraal geplaatst trappenhuis, waarbij het daglicht door verticale strookvensters met glas-in-lood naar binnen valt. De bijzondere glaskoepel is vanaf de straat niet te zien; omwille van de verhoudingen zijn de buitengevels hoger opgetrokken dan het platte dak zelf. Ook bij de plaatsing van de balkons werd gebruiksgemak waarschijnlijk enigszins opgeofferd aan esthetische kwaliteiten; de balkons liggen een trede lager dan de vloeren van de slaapkamers." (Kruijswijk, blz 37)
Het monumentenregister noemt verder nog: de houten deels gladde, deels deuren van panelen voorzien met omlijsting, in de vestibule de vloer van granito, de tegellambrizering en de houten tochtdeur waarin glas-in-lood met zijlicht waarin gekleurd glas-in-lood, in de hal de houten bordestrap, de vloer van granito, tussen de woon- en speelkamer de dubbele houten schuifdeuren met glas-in-lood.
Het monumentenregister noemt verder nog: de houten deels gladde, deels deuren van panelen voorzien met omlijsting, in de vestibule de vloer van granito, de tegellambrizering en de houten tochtdeur waarin glas-in-lood met zijlicht waarin gekleurd glas-in-lood, in de hal de houten bordestrap, de vloer van granito, tussen de woon- en speelkamer de dubbele houten schuifdeuren met glas-in-lood.
Bronnen
Marianne Kruijswijk, Jikke van der Spek en Evert Venhuizen, Beleefd aanbevelend. Leven en werk van architect Jan Kruijer (1889-1965) (In Boekvorm Uitgevers BV, 2012).
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandIk vind het een pand met bijzonder mooie verhoudingen, terecht een van de rijksmonumenten naar ontwerp van Kruijer.
Gerelateerde objecten