Details
Name
Watertoren Kwadijk
.jpg&width=650&height=650&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
Number of images: 12
IntroductionEen van de drie watertorens die Van Nievelt in opdracht van het PWN heeft ontworpen. Dit is de eerste.
AddressKwadijk 39
Postal code(s)1471 CB
PlaceKwadijk
CountryNederland
Creator B.F. van Nievelt (Architect)
Production date1925
Current conditionDeels of volledig gerestaureerd
Current ownerParticuliere eigenaar
Original usageWatertoren
Current usageWoonhuis (vrijstaand)
Object typeRijksmonument, Gebouw
Monument number508231
BackgroundIn 1920 was het Provinciaal Waterleidingbedrijf van Noord-Holland (PWN) van start gegaan. Een belangrijk doel was om het platteland van schoon drinkwater te voorzien. Tot die tijd waren drinkwaterbedrijven particuliere initiatieven die vooral de winstgevende gebieden exploiteerden, ofwel gemeentelijke bedrijven die vooral het belang van de eigen inwoners dienden. De PWN begon al spoedig met de bouw van watertorens op het platteland.
De toren in Kwadijk was de eerste naar een ontwerp van de PWN-ingenieur B.F. van Nievelt. Enkele jaren later volgden ontwerpen van Van Nievelt voor de watertorens Wieringerwaard (1927-28) en Hoogkarspel (1930), samen met W. Mensert.
De toren in Kwadijk was de eerste naar een ontwerp van de PWN-ingenieur B.F. van Nievelt. Enkele jaren later volgden ontwerpen van Van Nievelt voor de watertorens Wieringerwaard (1927-28) en Hoogkarspel (1930), samen met W. Mensert.
DescriptionDe watertoren is gebouwd op een achthoekig grondplan en uitgevoerd in rode baksteen rond een skelet van gewapend beton. De architectuur van de ruim 45 meter hoge toren is verwant aan de Amsterdamse School, met vele ornamenten in art deco-stijl.
De zes bouwlagen tellende toren wordt afgedekt door een achthoekige kap in gewapend beton en wordt bekroond met een metalen spits. Het skelet is uitgevoerd in gewapend beton en bestaat bestaat uit vier kolommen in het midden van de toren en acht langs de omtrek. De ruimte tussen de buitenste kolommen is opgevuld met metselwerk in rode baksteen. De toren bevat twee boven elkaar geplaatste reservoirs met vlakke bodem. De vier inwendige kolommen gaan door het onderste reservoir heen om de bodem van het bovenste te ondersteunen.
Het exterieur van de watertoren wordt verticaal geleed door de acht buitenste kolommen van het skelet die art deco-ornamenten bevatten. Het geheel vertoont overeenkomsten met de watertoren in Aalsmeer, alhoewel deze door een andere architect ontworpen is. Ter hoogte van de bodems van de beide reservoirs bevindt zich een horizontale geleding in gewapend beton. Het muurwerk tussen de kolommen is terug-gemetseld.
De zes bouwlagen tellende toren wordt afgedekt door een achthoekige kap in gewapend beton en wordt bekroond met een metalen spits. Het skelet is uitgevoerd in gewapend beton en bestaat bestaat uit vier kolommen in het midden van de toren en acht langs de omtrek. De ruimte tussen de buitenste kolommen is opgevuld met metselwerk in rode baksteen. De toren bevat twee boven elkaar geplaatste reservoirs met vlakke bodem. De vier inwendige kolommen gaan door het onderste reservoir heen om de bodem van het bovenste te ondersteunen.
Het exterieur van de watertoren wordt verticaal geleed door de acht buitenste kolommen van het skelet die art deco-ornamenten bevatten. Het geheel vertoont overeenkomsten met de watertoren in Aalsmeer, alhoewel deze door een andere architect ontworpen is. Ter hoogte van de bodems van de beide reservoirs bevindt zich een horizontale geleding in gewapend beton. Het muurwerk tussen de kolommen is terug-gemetseld.
InteriorDe toren had oorspronkelijk, vanaf beneden bezien, eerst drie lagen van acht meter hoog, telkens met een tussenvloer die op vier massieve betonnen kolommen rustten. Dan kreeg je een vier meter hoge lekvloer, onder de twee waterbakken. Ook de twee bassins van gewapend beton en elk met 500 kuub inhoud, stonden in ruimten van acht meter hoog. Aan de bovenkant van de bovenste bak was een bordes, zodat je in het bassin kon kijken.
Recent developmentsIn de jaren 1940–1945 is de toren op de derde verdieping als wacht- en uitkijkpost voor Duitse soldaten gebruikt. In de loop der jaren kreeg hij zoveel gebreken dat in 1957 een grondige restauratie nodig bleek. De stalen ramen met blauw glas werden vervangen door ramen van schokbeton. Ook in 1987 zijn nog reparaties uitgevoerd, onder andere aan de betonnen kolommen.
In 1995 is de toren buiten werking gesteld. In 1996 zette het PWN tegelijkertijd vijf watertorens in de verkoop: in Kwadijk, Bussum, Wieringerwaard, Aalsmeer en Hoogkarspel. Voor de toren in Kwadijk waren maar liefst 88 inschrijvingen. Marc en Lilian Speeckaert trokken de aandacht met hun gedetailleerde ontwerp, uitgewerkt per verdieping; de commissie gunde hen de koop. Het echtpaar maakte zijn ambitie waar door in vijf jaar tijd de 6000 kuub inhoud om te toveren tot een riant woonpaleis met ‘hangende kamers’ en een lift in het hart van de toren. Fraai detail: het ligbad in de badkamer wordt geflankeerd door de twee robuuste waterleidingbuizen van weleer waardoor in oude tijden het drinkwater voor de regio naar boven werd gepompt. In 2000 ontvingen de eigenaren de tweejaarlijkse Watertorenprijs voor de wijze waarop zij een nieuwe bestemming hebben gegeven aan dit monumentale baken van Kwadijk.
In 1995 is de toren buiten werking gesteld. In 1996 zette het PWN tegelijkertijd vijf watertorens in de verkoop: in Kwadijk, Bussum, Wieringerwaard, Aalsmeer en Hoogkarspel. Voor de toren in Kwadijk waren maar liefst 88 inschrijvingen. Marc en Lilian Speeckaert trokken de aandacht met hun gedetailleerde ontwerp, uitgewerkt per verdieping; de commissie gunde hen de koop. Het echtpaar maakte zijn ambitie waar door in vijf jaar tijd de 6000 kuub inhoud om te toveren tot een riant woonpaleis met ‘hangende kamers’ en een lift in het hart van de toren. Fraai detail: het ligbad in de badkamer wordt geflankeerd door de twee robuuste waterleidingbuizen van weleer waardoor in oude tijden het drinkwater voor de regio naar boven werd gepompt. In 2000 ontvingen de eigenaren de tweejaarlijkse Watertorenprijs voor de wijze waarop zij een nieuwe bestemming hebben gegeven aan dit monumentale baken van Kwadijk.
Submitted by Annemarieke Verheij
Professional or personal relationTijdens een tocht door Noord-Holland op de scooter kwam ik langs deze watertoren. De betonnen ornamenten doen me sterk denken aan de watertoren van Aalsmeer.
Related objects