Details
Name
Uithoornstraat 1-35, Amsterdam
Number of images: 28
IntroductionEen van de twee door Theo Kint ontworpen woonblokken (lees: gevelwanden) in de IJsselbuurt.
AddressUithoornstraat 1-35
Postal code(s)1078 ST
PlaceAmsterdam
CountryNederland
Creator Theo Kint (Architect)
Production date1922
Current conditionGerealiseerd
ClientAmstels Bouwvereeniging
Current ownerdiverse
Original usageEtagewoningen / appartementen
Current usageEtagewoningen / appartementen
Object typeBlok
BackgroundDe Uithoornstraat is een beetje een aparte straat in het Amsterdamse School-oeuvre. In deze straat, in het midden onderbroken door het Meerhuizenplein, vinden we ‘uitlopers’ van een ‘klassiek’ Amsterdamse School-complex (van Margaret Kropholler), en eentje van Theo Lammers (zowel dit blok als de architect zijn ten onrechte wat onderbelicht), en een stukje van de hand van Cornelis Kruyswijk. We vinden er tevens een groot nieuwbouwblok van Liesbeth van der Pol (in de plaats gekomen van A.J. Westermans gesloopte blokken), en dan zijn er tenslotte drie blokken van twee vrij onbekende architecten.
Van het werk van Anthony van Baalen (aan weerszijde van het westelijk deel van de straat) is maar de vraag of het op dit platform wel een plekje verdient. Blijft over het blok van nrs. 1 t/m 35 van de hand van architect Theo Kint, die ook het verderop in de wijk gelegen blok Borssenburgstraat 12-34 heeft ontworpen.
Van het werk van Anthony van Baalen (aan weerszijde van het westelijk deel van de straat) is maar de vraag of het op dit platform wel een plekje verdient. Blijft over het blok van nrs. 1 t/m 35 van de hand van architect Theo Kint, die ook het verderop in de wijk gelegen blok Borssenburgstraat 12-34 heeft ontworpen.
DescriptionDit is een goed voorbeeld van een erg sobere variant van de Amsterdam School. Zeker in vergelijking met omringende blokken, zoals die van Kropholler en Michel de Klerk, is het expressionistische hier tot een minimum beperkt. Ook maken keuzes die door architect Kint zijn gemaakt en de erg grote verschillen in kwaliteit van onderhoud het niet makkelijk hier een eenheid in te zien.
Het blok – waarbij de plint een donkerder kleur baksteen heeft – bestaat stilistisch gezien in feite uit meerdere delen, met als opvallendste scheidslijn de woningen ter hoogte van nrs. 15-17 – dwars op de Holendrechtstraat. Hier heeft het blok – door de hoogte, (pseudo)waterspuwers op de hoeken en donkere baksteen van de bovenste laag - een torenachtige uitstraling meegekregen. Hiermee wordt het stratenplan geaccentueerd, zoals we veel zien in Plan Zuid. Links hiervan bestaat het blok uit drie verdiepingen, rechts is het blok twee verdiepingen hoog. De hierboven gelegen vroegere berg- en/of waszolders (vanaf de straat nauwelijks te zien) zijn inmiddels ook in gebruik als woningen.
Opvallend is de manier waarop gepoogd is de regenpijpen grotendeels aan het oog te onttrekken. Vanaf nummer 19 zijn hiervoor tussen de ramen van de woningen op de eerste en tweede verdieping bakstenen uitbouwen met getande, geelkleurige (niet altijd even goed meer te zien) bakstenen gemaakt. Helaas wordt dit spaarzame speelse element nu grotendeels aan het oog onttrokken door de dikkere regenpijpen die hier nu buiten langs lopen. Dit is helaas ook het geval bij de halfronde bakstenen pilatsters voor de regenpijpen tussen nummer 1 en 9.
Enkele huizen van het blok hebben nog de originele (houten?) omhulsel om de hijsbalken. Ter hoogte van nrs. 33-35 zijn houten bloembakken op licht omhoog krullende staanders te vinden, die te beoordelen aan oude foto’s in het gemeentearchief van Amsterdam vroeger bij iedere woning te vinden waren vanaf nr. 19.
Het blok had – soberheid daargelaten - veel meer een eenheid kunnen zijn. Voor het gedeelte vanaf nummer 19 is deze wel te vinden, maar in het eerste stuk is dit veel minder het geval. Waarom heeft nummer 1 driehoekige ramen en komt dit element nergens elders meer terug? Hetzelfde geldt voor het fraaie smeedwerk bij de bovenlichten van de trappenhuizen van nummer 3 tot 7; soortgelijk sierlijk smeedwerk vinden we hier ook terug bij de voordeuren. Elders in het blok zien we ze niet meer.
Het blok – waarbij de plint een donkerder kleur baksteen heeft – bestaat stilistisch gezien in feite uit meerdere delen, met als opvallendste scheidslijn de woningen ter hoogte van nrs. 15-17 – dwars op de Holendrechtstraat. Hier heeft het blok – door de hoogte, (pseudo)waterspuwers op de hoeken en donkere baksteen van de bovenste laag - een torenachtige uitstraling meegekregen. Hiermee wordt het stratenplan geaccentueerd, zoals we veel zien in Plan Zuid. Links hiervan bestaat het blok uit drie verdiepingen, rechts is het blok twee verdiepingen hoog. De hierboven gelegen vroegere berg- en/of waszolders (vanaf de straat nauwelijks te zien) zijn inmiddels ook in gebruik als woningen.
Opvallend is de manier waarop gepoogd is de regenpijpen grotendeels aan het oog te onttrekken. Vanaf nummer 19 zijn hiervoor tussen de ramen van de woningen op de eerste en tweede verdieping bakstenen uitbouwen met getande, geelkleurige (niet altijd even goed meer te zien) bakstenen gemaakt. Helaas wordt dit spaarzame speelse element nu grotendeels aan het oog onttrokken door de dikkere regenpijpen die hier nu buiten langs lopen. Dit is helaas ook het geval bij de halfronde bakstenen pilatsters voor de regenpijpen tussen nummer 1 en 9.
Enkele huizen van het blok hebben nog de originele (houten?) omhulsel om de hijsbalken. Ter hoogte van nrs. 33-35 zijn houten bloembakken op licht omhoog krullende staanders te vinden, die te beoordelen aan oude foto’s in het gemeentearchief van Amsterdam vroeger bij iedere woning te vinden waren vanaf nr. 19.
Het blok had – soberheid daargelaten - veel meer een eenheid kunnen zijn. Voor het gedeelte vanaf nummer 19 is deze wel te vinden, maar in het eerste stuk is dit veel minder het geval. Waarom heeft nummer 1 driehoekige ramen en komt dit element nergens elders meer terug? Hetzelfde geldt voor het fraaie smeedwerk bij de bovenlichten van de trappenhuizen van nummer 3 tot 7; soortgelijk sierlijk smeedwerk vinden we hier ook terug bij de voordeuren. Elders in het blok zien we ze niet meer.
Recent developmentsEr is sprake van grote verschillen in de mate van onderhoud, mede doordat het nu een mix is van huur- en koopwoningen.
Sources
Museum Het Schip, Op de golven van de stad. Een ronde langs de Amsterdamse School (april 2015).
Submitted by Marcel Westhoff
Professional or personal relationAls bewoner van een van de vroegere zolders interesseert de geschiedenis van dit blok - ook al is het een poor man's Amsterdamse School - mij uiteraard zeer.
Related objects