Details
Name
Winkelpand (vm De Gruyter) Steentilstraat, Groningen
Number of images: 20
IntroductionOp een markant punt in Groningen staat dit pand, dat 's avonds met z'n verlichte glas in lood een soort baken is. En het is - gelukkig! - opmerkelijk gaaf bewaard gebleven.
AddressSteentilstraat 2
Postal code(s)9711 GM
PlaceGroningen
CountryNederland
Creator T.P. Wilschut (Architect)
Production date1931
Current conditionGerealiseerd
ClientDe Gruyter
Current ownerParticuliere eigenaar
Original usageWinkel met bovenwoning
Object typeRijksmonument, Gebouw
Monument number486415
BackgroundDeze winkel met bovenwoningen staat op een kruispunt van straten in Groningen. Vanaf het Gedempte Zuiderdiep geeft dit gebouw de zichtlijnen aan van de Steentilstraat en het Gedempte Kattendiep. Het gebouw werd ontworpen door de huisarchitect van de voormalige kruideniersketen De Gruyter, T.P. Wilschut uit Den Bosch. De Gruyter had vaste architecten in dienst en probeerde daarmee een uniform beeld van het bedrijf te creëren.
In tegenstelling tot de overige filialen in Groningen, gaat het hier om een nieuw pand. Op de plaats van het pand stonden twee oudere panden en heette toen ‘het hoekhuis’. In de oorlog heeft dit gedeelte van de stad zwaar geleden, zodat het een wonder is dat dit pand er nog staat. Zeker als je in aanmerking neemt dat de gemeente in de jaren zestig van plan was om het hele bouwblok tussen de Steentilstraat en Gedempte Kattendiep te slopen. De gemeente had het pand al aangekocht. Door een andere politieke koers gingen de plannen niet door.
In tegenstelling tot de overige filialen in Groningen, gaat het hier om een nieuw pand. Op de plaats van het pand stonden twee oudere panden en heette toen ‘het hoekhuis’. In de oorlog heeft dit gedeelte van de stad zwaar geleden, zodat het een wonder is dat dit pand er nog staat. Zeker als je in aanmerking neemt dat de gemeente in de jaren zestig van plan was om het hele bouwblok tussen de Steentilstraat en Gedempte Kattendiep te slopen. De gemeente had het pand al aangekocht. Door een andere politieke koers gingen de plannen niet door.
DescriptionDe vooroorlogse winkels van De Gruyter zijn gemakkelijk herkenbaar aan de karakteristieke blauw geglazuurde keramische tegels, waarmee de puien zijn bekleed. Ze zijn sterk door de art deco beïnvloed. Zo ook hier. Wilschut heeft dit pand ontworpen in een stijl die aansluit bij de Amsterdamse School. Zo heeft hij een donkerbruine baksteen toegepast en bij de raampartijen glas in lood gebruikt. De gevels hebben een expressief karakter, er is een hoektorentje geplaatst en opvallend is het overstekende dak. De plaats van de entree op de afgeschuinde hoek wordt op de verdiepingen benadrukt door het torentje, waarin glas in lood is aangebracht.
InteriorVolgens Rita Overbeek is "het interieur (..) vrijwel geheel in de oorspronkelijke staat bewaard gebleven, zij het dat de van spiegelglas voorziene kruideniersschappen nu vol staan met schoenen. De etalagebetimmeringen, de schappen met hun koperen strips en
spiegelglas, het glas in lood, de toonbank met het boterkastje, maar vooral de prachtig gekleurde tegelwanden met abstracte ranken boven de schappen moeten de toenmalige klanten het gevoel hebben gegeven dat de klant echt koning was. Tegeldecoraties zijn (...) vervaardigd door de Koninklijke Plateelbakkerij Zuid Holland uit Gouda. Ook de magazijnruimten op de verdiepingen ademen nog een vooroorlogse sfeer met hun gefilterd licht dat door de verschillend gekleurde glas-in-loodramen naar binnen schijnt."
spiegelglas, het glas in lood, de toonbank met het boterkastje, maar vooral de prachtig gekleurde tegelwanden met abstracte ranken boven de schappen moeten de toenmalige klanten het gevoel hebben gegeven dat de klant echt koning was. Tegeldecoraties zijn (...) vervaardigd door de Koninklijke Plateelbakkerij Zuid Holland uit Gouda. Ook de magazijnruimten op de verdiepingen ademen nog een vooroorlogse sfeer met hun gefilterd licht dat door de verschillend gekleurde glas-in-loodramen naar binnen schijnt."
Recent developmentsZoals hierboven beschreven is het een wonder dat dit pand nog staat. Tegenwoordig is het een rijksmonument "van algemeen belang vanwege zijn cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde, vanwege de architectonische gaafheid van het exterieur, alsmede vanwege het belang van zijn stedebouwkundige situering op de kruising van verschillende zichtassen."
Bijna vier decennia zit er een schoenenwinkel in het pand. Architectuurliefhebbers worden door het personeel van Happy Walker enthousiast ontvangen.
Bijna vier decennia zit er een schoenenwinkel in het pand. Architectuurliefhebbers worden door het personeel van Happy Walker enthousiast ontvangen.
Sources
Rita Overbeek, 'In geuren en kleuren. Geschiedenis van de voormalige De Gruyter-winkelpanden in Groningen'. In: Hervonden Stad, Jaarboek voor archeologie, bouwhistorie en restauratie in de gemeente Groningen (Groningen, 1997: Stichting Monument en Materiaal).
Submitted by Gert-Jan Lobbes
Professional or personal relationOp weg naar Bouma panden kon ik niet om de AS-uitstraling van dit pand heen. Het deed mij ook denken aan het pand van de firma Hiensch in Dordrecht, dat ik al op deze site heb beschreven. Volgens Rita Overbeek geeft het "het beste beeld van een De Gruyterpand in al zijn glorie". AS-liefhebbers mogen zich het interieur niet laten ontgaan.
Related objects