Details
Name
Pauluskerk, Oegstgeest - exterieur
Number of images: 19
IntroductionEen protestantse kerk: streven naar het hogere, maar voeten in de aarde.
AddressWarmonderweg 2
Postal code(s)2341 KV
PlaceOegstgeest
CountryNederland
Creator Ferdinand Jantzen (Architect)
Production date1931 - 1932
Current conditionDeels of volledig gerenoveerd
Current ownerStichting Pauluskerk Oegstgeest
Original usageKerk
Current usageRecreatiegebouw overig
Object typeRijksmonument, Gebouw
Monument number515005
BackgroundDoor de uitbreiding van Leiden en Oegstgeest vanaf de late 19e eeuw was er dringend behoefte aan ruimte voor de hervormde gemeente. Bestaande gebouwen waren te klein. In 1928 kwam een terrein op de hoek van de Warmonderweg/Leidschestraatweg vrij en er werd door een anonieme schenker een stuk grond van het Zendingshuis gekocht en voor de kerkbouw ter beschikking gesteld. De verantwoordelijkheid voor de bouw van een nieuwe kerk kwam terecht bij de Vereniging tot Stichting van een Tweede Kerk voor de Hervormde Gemeente. Via donaties kwam geld bij elkaar. Zelfs het Koninklijk Huis liet zich niet onbetuigd. Het duurde echter wel even voor de bouw van start kon gaan, in 1931. De nog nauwelijks leesbare eerste steen aangebracht op 4 juli 1931, bevindt zich aan de voet van de toren.
DescriptionDe jonge architect Ferdinand Bernardus Jantzen kreeg opdracht een ontwerp te maken. Jantzen wilde in Oegstgeest een kerk in expressionistisch stijl neerzetten. Hij had al de Jeruzalemkerk in Amsterdam gebouwd en de Schootsekerk in Eindhoven was in de ontwerpfase. Dit laatste gebouw lijkt op de kerk in Oegstgeest, echter de toren in Oegstgeest (links in Eindhoven) werd een meer traditionele fronttoren. Een lage inspringende onderrand werd in een afwijkende kleur gemetseld waardoor het grote gebouw minder zwaar lijkt. De toren heeft een koperen dak met twee zijden als handen gevouwen en het glooiende dak van het schip heeft gladde pannen van diverse zachte kleuren, maakt het tot een sierlijk geheel. Jantzen zou dit concept ook toepassen bij de Goede Herderkerk in IJmuiden. Daarna ging hij over op een meer traditionele stijl van bouwen (Maarten Luttherkerk in Amsterdam Zuid, 1938).
HvK spreekt in zijn artikel over de Pauluskerk over "een na-ijl van de Amsterdamse school, die sterk beïnvloed werd door de zogenaamde Prairie School van Frank Lloyd Wright. Deze Amerikaan werkte met horizontalen, geometrische vormen en versmelting van binnen en buiten. De beroemde architect Dudok werd erdoor beïnvloed en ook diens tijdgenoot Jantzen pikte blijkbaar de trend mee in zijn werk. Daarnaast heeft het Nieuwe Bouwen (eveneens onder de indruk van Wrights werk) bijgedragen aan een ander bouwen in ons land en is zo, en passant, eveneens van invloed geweest op de laat-Amsterdamse bouwordes zoals die van de Pauluskerk. Jantzen heeft bakstenen, in Wendisch verband, gebruikt voor de buitenmuur. Hiermee sluit hij nauwer aan bij de Amsterdamse School dan sommige modernisten die hun bouwsels uitsluitend in beton bouwden. Wel is het gehele skelet eigentijds opgetrokken in gewapend beton.''
HvK spreekt in zijn artikel over de Pauluskerk over "een na-ijl van de Amsterdamse school, die sterk beïnvloed werd door de zogenaamde Prairie School van Frank Lloyd Wright. Deze Amerikaan werkte met horizontalen, geometrische vormen en versmelting van binnen en buiten. De beroemde architect Dudok werd erdoor beïnvloed en ook diens tijdgenoot Jantzen pikte blijkbaar de trend mee in zijn werk. Daarnaast heeft het Nieuwe Bouwen (eveneens onder de indruk van Wrights werk) bijgedragen aan een ander bouwen in ons land en is zo, en passant, eveneens van invloed geweest op de laat-Amsterdamse bouwordes zoals die van de Pauluskerk. Jantzen heeft bakstenen, in Wendisch verband, gebruikt voor de buitenmuur. Hiermee sluit hij nauwer aan bij de Amsterdamse School dan sommige modernisten die hun bouwsels uitsluitend in beton bouwden. Wel is het gehele skelet eigentijds opgetrokken in gewapend beton.''
InteriorHet interieur met zijn paraboolvormige kerkzaal is een Gesamtkunstwerk, geheel ontworpen door Jantzen. Het is op aanpassingen na gaaf bewaard gebleven. Het wordt apart beschreven.
Recent developmentsHet gebouw fungeert niet meer uitsluitend als kerk, maar is in 2007 omgebouwd tot een cultureel centrum. Bij de rechterentree van de kerk is tijdens de renovatie een serre ontworpen. De eigendom is overgegaan naar de Stichting Pauluskerk Oegstgeest. Het doel van de stichting is exploitatie en onderhoud van het gebouw om daarmee het gebouw als cultuurgoed en rijksmonument te behouden. Tweede doel is het gebouw open te stellen voor iedereen die zich bezig houdt met spiritualiteit, kunst en cultuur in brede zin. Dit betekent bijvoorbeeld dat het gebouw op zondagen wordt gebruikt door de Volle Evangelie Gemeente Oegstgeest, er vinden muziek- en balletlessen plaats en het is te huur voor trouwerijen.
Submitted by Richard Keijzer
Professional or personal relationRichard Keijzer: Jantzen plaatste in 1931 een ontwerptekening in het blad Architectura (eerste nummer blz 17). Verbazend om te zien hoe dat ontwerp na ruim 80 jaar nog steeds zowel stoer als fris oogt!
Gert-Jan Lobbes: vanwege het bijzondere interieur van deze kerk is deze bijdrage in maart 2017 gesplitst in interieur en exterieur en aangevuld met informatie over de geschiedenis van het gebouw. Het interieur is ook uitgebreid in beeld gebracht.
Gert-Jan Lobbes: vanwege het bijzondere interieur van deze kerk is deze bijdrage in maart 2017 gesplitst in interieur en exterieur en aangevuld met informatie over de geschiedenis van het gebouw. Het interieur is ook uitgebreid in beeld gebracht.
Related objects