Details
Name
Gereformeerde kerk, Kantens
Number of images: 28
IntroductionEen totaalontwerp naar één decoratieve hoofdvorm: een prachtige en organische oplossing voor een kerkgebouw, waarin de toren toch vaak een onderscheidend bouwelement blijft.
AddressLangestraat 25
Postal code(s)9995 PD
PlaceKantens
CountryNederland
Creator Berend Jager (Architect)
Production date1932
Current conditionGerealiseerd
Current ownerGereformeerde Kerk
Original usageKerk
Current usageKerk
Object typeRijksmonument, Gebouw
Monument number515349
BackgroundDeze gereformeerde kerk met aangebouwde kosterswoning werd in 1932 gebouwd naar een ontwerp van architect B. Jager uit Uithuizen, na de sloop van de schuurkerk op hetzelfde adres. Die schuurkerk was gebouwd in 1918 en heeft dus maar kort dienst gedaan.
DescriptionHet kerkgebouw ligt midden in het dorp aan een pad dat naar de wierde leidt, op het hoogste punt waarvan de middeleeuwse Antoniuskerk staat. Het gebouw is opgetrokken in een rode gesinterde baksteen. De voorgevel heeft een puntvorm, bijzonder voor een kerk. De puntvorm is doorgetrokken in het pannendak onder de dakruiter; de twee zijden van de voorgevel hebben een spiegelbeeldige invulling. De voorgevel kan, ondanks de bijzondere vormgeving, merkwaardig genoeg gemakkelijk worden aangezien voor de achterzijde. De twee houten voordeuren (niet origineel) doen ook eerder aan achterdeuren denken. Een dakruiter verwacht men ook eerder in het midden of aan de achterzijde, niet zoals hier aan de voorzijde.
De voorgevel heeft twee gevelstenen. Op de linker gevelsteen staat: "tot de wet en tot getuigenis, Jes. 8:20", en op de rechter: "eerste steen gelegd 4 april 1932, soli deo gloria". Voor elke voordeur bevindt zich een taps toelopende gemetselde stoep van drie treden hoog, die ligt ingebouwd tussen gemetselde bloembakken. De zeshoekige dakruiter met spits en windwijzer is bekleed met leien. Onder de spits bevinden zich houten ventilatieroosters. De kerk is een van de weinige in Nederland die een dubbele dakkapel bezit. Het zonlicht kan hierdoor op de avondmaalstafel schijnen. Oorspronkelijk zat in beide dakkapellen glas-in-lood, het is in één ervan nog aanwezig. De beide zijgevels van de kerk worden geleed door zes gemetselde steunberen met daartussenin telkens twee verticale vensters. Alle vensters in het kerkgedeelte hebben aluminium sponningen met gekleurd glas erin (oorspronkelijk staal met glas-in-lood).
De kosterswoning is gebouwd tegen de rechte achtergevel. Zij bestaat uit een gedeelte onder een steil zadeldak en een dwars erop geplaatste aanbouw met plat dak.
De voorgevel heeft twee gevelstenen. Op de linker gevelsteen staat: "tot de wet en tot getuigenis, Jes. 8:20", en op de rechter: "eerste steen gelegd 4 april 1932, soli deo gloria". Voor elke voordeur bevindt zich een taps toelopende gemetselde stoep van drie treden hoog, die ligt ingebouwd tussen gemetselde bloembakken. De zeshoekige dakruiter met spits en windwijzer is bekleed met leien. Onder de spits bevinden zich houten ventilatieroosters. De kerk is een van de weinige in Nederland die een dubbele dakkapel bezit. Het zonlicht kan hierdoor op de avondmaalstafel schijnen. Oorspronkelijk zat in beide dakkapellen glas-in-lood, het is in één ervan nog aanwezig. De beide zijgevels van de kerk worden geleed door zes gemetselde steunberen met daartussenin telkens twee verticale vensters. Alle vensters in het kerkgedeelte hebben aluminium sponningen met gekleurd glas erin (oorspronkelijk staal met glas-in-lood).
De kosterswoning is gebouwd tegen de rechte achtergevel. Zij bestaat uit een gedeelte onder een steil zadeldak en een dwars erop geplaatste aanbouw met plat dak.
InteriorIn het interieur zijn volgens de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed onder meer van belang: het paraboolvormige tongewelf bekleed met zachtboard, en houten spanten; de "lambrizering" van rode baksteeen; de in drie rijen opgestelde houten banken met Art Déco motieven; de geometrisch opgebouwde platformkansel en het kastje met lezenaar, beide van gevlamd triplex en hout; de met triplex beklede steunberen waaraan lampen hangen met glazen kap; de ballonlampen aan het plafond; de houten trap naar de tribune in het voorportaal. De kosterswoning heeft een balkenplafond met authentieke lamp met drie glazen bollen in de consistoriekamer. Het interieur van de kerk is in een aan de Art Déco verwante stijl uitgevoerd door wagenmaker A. Zandt tezamen met zijn knecht S. Lenstra. Het orgel dat oorspronkelijk boven de kansel was geplaatst en via de kosterswoning te bereiken was, is verplaatst naar de tribune voorin de kerk en vervangen door een nieuw orgel uit 1963 van de firma V.d. Berg & Wendt uit Zwolle.
Recent developmentsDe in staal vervatte glas-in-loodramen zijn vervangen door gekleurd glas in aluminium sponningen en de entreedeuren zijn vernieuwd. In 1984 is een nieuwe houten vloer in de kerk gelegd.
De kerk is in 2005 verkocht aan de Christelijk Gereformeerde Kerk van Thesinge/Westerwijtwerd. De eerste CGK dienst was op 4 december 2005.
In juli 2022 werd bekend dat de kerk subsidie krijgt voor de restauratie van het interieur, dat in de loop der jaren verschillende keren is veranderd. Door kleurhistorisch onderzoek is vastgesteld hoe de kerk er bij de oplevering uit heeft gezien. Met subsidie kan het interieur in originele staat hersteld worden.
De kerk is in 2005 verkocht aan de Christelijk Gereformeerde Kerk van Thesinge/Westerwijtwerd. De eerste CGK dienst was op 4 december 2005.
In juli 2022 werd bekend dat de kerk subsidie krijgt voor de restauratie van het interieur, dat in de loop der jaren verschillende keren is veranderd. Door kleurhistorisch onderzoek is vastgesteld hoe de kerk er bij de oplevering uit heeft gezien. Met subsidie kan het interieur in originele staat hersteld worden.
Submitted by Richard Keijzer
Professional or personal relationRichard Keijzer 2014: De kerk is eigenlijk te groot voor de ruimte waarin hij staat. Het godshuis is als het ware ingeklemd tussen de huizen en boerderijen van het dorp, waardoor de gemeente wel zeer symbolisch eng met de mensen verbonden is.
Gert-Jan Lobbes 2020: tekst aangevuld aan de hand van het monumentenregister, foto’s toegevoegd en het misverstand uit de weg geruimd dat de voorzijde eigenlijk de achterzijde zou zijn.
Gert-Jan Lobbes 2020: tekst aangevuld aan de hand van het monumentenregister, foto’s toegevoegd en het misverstand uit de weg geruimd dat de voorzijde eigenlijk de achterzijde zou zijn.
Related objects