Details
Name
WECO gebouw, Martenshoek-Hoogezand
Number of images: 10
IntroductionEen erg laat (1941!) voorbeeld van de Amsterdamse School in Groningen.
AddressWerfkade 14
Postal code(s)9601 LG
PlaceHoogezand
CountryNederland
Creator Benno Wiert Smid (Architect)
Production date1941
Current conditionGerealiseerd
Current ownerParticuliere eigenaar
Original usageEtagewoningen / kantoorruimte(s)
Object typeRijksmonument, Gebouw
Monument number1008683
BackgroundDit kantoor met twee bovenwoningen en een werkplaats in Martenshoek, een wijk van Hoogezand, werd in 1941 gebouwd in opdracht van de heer H. van der Werff, scheepstuiger. Bouwkundige Benno Wiert Smid uit Kolham ontwierp het pand in een late, regionale variant van de Amsterdamse School-stijl. Smid ontwierp in 1944 tevens een werkplaats en een twee bouwlagen hoog magazijn aan de achterzijde van het pand. In 1961 werd de werkplaats uitgebreid met een extra verdieping en werd de verdieping van het magazijn op één hoogte gebracht met die van de werkplaats. Tevens werd de gevelindeling van beide aanbouwen gewijzigd. De aanbouwen vallen daarom niet onder de monumentenbescherming.
Het bedrijfsgebouw met twee bovenwoningen, kantoor, magazijn en werkplaats worden van rijkswege beschermd als voorbeeld van een bedrijfsgebouw met woningen uit 1941; vanwege de herinnering aan de scheepvaart en samenhangende bedrijvigheid in het gebied rond het Winschoterdiep; vanwege de verzorgde dorpsarchitectuur in een late regionale variant van de Amsterdamse School-stijl; vanwege de voormalige functie als dekkledenfabriek en scheepstuigerij; vanwege de markante ligging aan de aftakking van het Winschoterdiep; vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur en de zeldzaamheid van dit type gebouwen in de provincie Groningen.
Het bedrijfsgebouw met twee bovenwoningen, kantoor, magazijn en werkplaats worden van rijkswege beschermd als voorbeeld van een bedrijfsgebouw met woningen uit 1941; vanwege de herinnering aan de scheepvaart en samenhangende bedrijvigheid in het gebied rond het Winschoterdiep; vanwege de verzorgde dorpsarchitectuur in een late regionale variant van de Amsterdamse School-stijl; vanwege de voormalige functie als dekkledenfabriek en scheepstuigerij; vanwege de markante ligging aan de aftakking van het Winschoterdiep; vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur en de zeldzaamheid van dit type gebouwen in de provincie Groningen.
DescriptionHet pand is gelegen in Martenshoek, een wijk van Hoogezand. Martenshoek is ontstaan bij een sluis in het Winschoterdiep. Bij de sluis, die zeer druk gebruikt werd, ontstonden allerlei activiteiten. Daaruit ontwikkelde zich met name de scheepsbouw. Het oude diep is inmiddels gedempt, nadat ten noorden van de scheepswerven een nieuw tracé voor het kanaal was gegraven.
Het pand is opgetrokken in een rode baksteen op een trasraam van gesinterde klinkers onder een plat dak met een gemetselde schoorsteen. De gevels worden geleed door liggende vensters en zijn voorzien van siermetselwerk van gesinterde baksteen. De oost- en zuidgevel zijn deels iets doorgetrokken; dit gedeelte wordt aan de boven- en zijkant gemarkeerd door een uitspringende band van gesinterde baksteen. Op de voorgevel staat in betonnen letters: DEKKLEDENFABRIEK, SCHEEPSTUIGERIJ. In het verleden stond hier ook nog NV WECO vermeld. Op een foto die staat afgedrukt bij het artikel 'De Amsterdamse School in Hoogezand-Sappemeer' is te zien dat een aantal jaren geleden nog Fa. H.v.d. WERFF in letters op het dak stond.
De voorgevel ligt op het oosten en heeft op de begane grond een groot venster en dubbele garagedeuren met een reeks deurlichten. Midden in de voorgevel bevindt zich een portaal met hoge trap die toegang verleent tot de beide bovenwoningen. Deuren, venster en trapportaal worden afgesloten door een uitspringende betonlatei, die doorloopt over de beide zijgevels (noord en zuid). Voor het trapportaal bevindt zich een gemetselde stoep met aan weerszijden een gemetselde bloembak, die via een buisstang is verbonden met een gemetselde pijler. Een bordes, bestaande uit gele, zwarte en rode tegels in een geometrisch patroon, vormt de aanzet tot de hoge gemetselde trap met treden van licht oranje gebakken tegels. De trap eindigt op de eerste verdieping in een portiek met een vloer van gele, zwarte en rode tegels in geometrisch patroon en met wanden van witte kalkzandsteen. Links en rechts in de portiek een gelakte deur met smal deurlicht.
Op de eerste verdieping is sprake van een venster met boven- en zijlicht van blank glas-in-lood en een venster met bovenlicht van blank glas in lood met een door een muurdam van gesinterde steen ervan gescheiden glas-in-loodzijlicht. Tussen beide vensters bevinden zich drie langwerpige, verticale openingen met gekleurd glas in lood, die de portiek van daglicht voorzien.Op de tweede verdieping is sprake van een dubbel venster van kunststof met zijlichten (oorspronkelijk van hout) en twee houten vensters, waarvan één met een door een muurdam van gesinterde steen ervan gescheiden zijlicht.
In de zuidgevel op de begane grond een venster met glas-in-loodzijlicht waaronder een dubbel keldervenster met diefijzer en koekoek, een deur met een reeks deurlichten en een gemetselde stoep, en twee stalen twaalfruits vensters, alle onder een doorlopende betonlatei. Op de eerste verdieping een venster met kunststof kozijn (oorspronkelijk hout), en een venster met glas-in-lood bovenlicht. Op de tweede verdieping twee vensters met kunststofkozijnen (oorspronkelijk hout). Aan deze zuidgevel was oorspronkelijk ook een vlaggenmast aangebracht, waarvan vandaag de dag alleen de twee houders resten. Op de foto in het artikel van Hans Spa is nog een mast te zien.
Aan de achtergevel bevindt zich een één bouwlaag hoge werkplaats. Aan de achterzijde hiervan zijn in 1944 een extra werkplaats en een magazijn gebouwd, die wegens latere wijzigingen buiten de bescherming vallen.
Het pand is opgetrokken in een rode baksteen op een trasraam van gesinterde klinkers onder een plat dak met een gemetselde schoorsteen. De gevels worden geleed door liggende vensters en zijn voorzien van siermetselwerk van gesinterde baksteen. De oost- en zuidgevel zijn deels iets doorgetrokken; dit gedeelte wordt aan de boven- en zijkant gemarkeerd door een uitspringende band van gesinterde baksteen. Op de voorgevel staat in betonnen letters: DEKKLEDENFABRIEK, SCHEEPSTUIGERIJ. In het verleden stond hier ook nog NV WECO vermeld. Op een foto die staat afgedrukt bij het artikel 'De Amsterdamse School in Hoogezand-Sappemeer' is te zien dat een aantal jaren geleden nog Fa. H.v.d. WERFF in letters op het dak stond.
De voorgevel ligt op het oosten en heeft op de begane grond een groot venster en dubbele garagedeuren met een reeks deurlichten. Midden in de voorgevel bevindt zich een portaal met hoge trap die toegang verleent tot de beide bovenwoningen. Deuren, venster en trapportaal worden afgesloten door een uitspringende betonlatei, die doorloopt over de beide zijgevels (noord en zuid). Voor het trapportaal bevindt zich een gemetselde stoep met aan weerszijden een gemetselde bloembak, die via een buisstang is verbonden met een gemetselde pijler. Een bordes, bestaande uit gele, zwarte en rode tegels in een geometrisch patroon, vormt de aanzet tot de hoge gemetselde trap met treden van licht oranje gebakken tegels. De trap eindigt op de eerste verdieping in een portiek met een vloer van gele, zwarte en rode tegels in geometrisch patroon en met wanden van witte kalkzandsteen. Links en rechts in de portiek een gelakte deur met smal deurlicht.
Op de eerste verdieping is sprake van een venster met boven- en zijlicht van blank glas-in-lood en een venster met bovenlicht van blank glas in lood met een door een muurdam van gesinterde steen ervan gescheiden glas-in-loodzijlicht. Tussen beide vensters bevinden zich drie langwerpige, verticale openingen met gekleurd glas in lood, die de portiek van daglicht voorzien.Op de tweede verdieping is sprake van een dubbel venster van kunststof met zijlichten (oorspronkelijk van hout) en twee houten vensters, waarvan één met een door een muurdam van gesinterde steen ervan gescheiden zijlicht.
In de zuidgevel op de begane grond een venster met glas-in-loodzijlicht waaronder een dubbel keldervenster met diefijzer en koekoek, een deur met een reeks deurlichten en een gemetselde stoep, en twee stalen twaalfruits vensters, alle onder een doorlopende betonlatei. Op de eerste verdieping een venster met kunststof kozijn (oorspronkelijk hout), en een venster met glas-in-lood bovenlicht. Op de tweede verdieping twee vensters met kunststofkozijnen (oorspronkelijk hout). Aan deze zuidgevel was oorspronkelijk ook een vlaggenmast aangebracht, waarvan vandaag de dag alleen de twee houders resten. Op de foto in het artikel van Hans Spa is nog een mast te zien.
Aan de achtergevel bevindt zich een één bouwlaag hoge werkplaats. Aan de achterzijde hiervan zijn in 1944 een extra werkplaats en een magazijn gebouwd, die wegens latere wijzigingen buiten de bescherming vallen.
InteriorHet interieur van de bovenwoningen en het kantoor is dermate gewijzigd, dat het buiten de bescherming valt.
Recent developmentsHet pand was tot ongeveer 1995 in gebruik als scheepstuigerij en dekkledenfabriek. De beide bovenwoningen worden nog bewoond. De voormalige opslagruimte van dekkleden en andere maritieme materialen is omgebouwd tot een monumentale expositieruimte. Voor een rijksmonument is de staat van onderhoud matig te noemen.
Sources
Hans A. Spa, 'De Amsterdamse School in Hoogezand-Sappemeer'. In: Jubileumuitgave Pluustergoud, 1992-2002, blz 15-21. (Uitgave Historische Vereniging Hoogezand-Sappemeer en Omstreken, 2002).
Links
Submitted by Gert-Jan Lobbes
Professional or personal relationHet artikel van Hans Spa maakte mij attent op dit mooie gebouw, dat samen met onder meer de voormalige bioscoop City of Wesopa in Weesp op de lijst met zeer late Amsterdamse School thuishoort.
Related objects