Details
Naam
Jeruzalemkerk, Groningen
Aantal afbeeldingen: 9
IntroductieDeze kerk in bruinrode baksteen vertegenwoordigt een sobere (gereformeerde) variant van de Amsterdamse School
AdresW.A. Scholtenstraat 25-27
Postcode(s)9711 XB
PlaatsGroningen
LandNederland
Vervaardiger Gerhardus Hoekzema (Architect)
Datum1926 - 1927
Huidige staatGerealiseerd
OpdrachtgeverGereformeerde Kerk
Huidige eigenaarChristelijk Gereformeerde Kerk Groningen
Oorspronkelijke functieKerk
Huidige functieKerk
Type objectGeen beschermde status, Gebouw
AchtergrondDe Jeruzalemkerk is ontworpen door Gerhardus Hoekzema en opgetrokken uit bruinrode baksteen. Reliwiki noemt het "een interessante interbellumkerk zonder toren". Schuurman en Lodewijks zien de kerk als een "strakke en sobere vorm van de Amsterdamse School". De kerk is daarmee een goed voorbeeld van de talloze sobere (vaak gereformeerde) kerken die in de jaren 20 en 30 in Nederland werden gebouwd.
BeschrijvingDe puntgevel met de ingang ligt iets terug van de rooilijn. Links en rechts daarvan staan de bijgebouwen met platte daken, één verdieping hoog. De overgang tussen deze geveldelen wordt gevormd door een halve cilinder. Langs de schuinte van de puntgevel is gemetseld vlechtwerk te zien en het middelste deel van de gevel springt een fractie naar voren, hetgeen alleen bij bepaald licht goed te zien is. Het meest uitbundige element in het geheel vormt wellicht het krullende tuinhek. Ook de aanpalende pastorie op nummer 29 is van de hand van Hoekzema. Deze is hoekiger en kubistischer van vorm.
InterieurHet gaat om een kruisvorm met zadeldaken. In de zijgevels bevinden zich grote ramen. Ik heb het interieur niet zelf kunnen zien. Foto's op internet geven er geen goed beeld van.
Volgens Reliwiki staat in de kerkenraadskamer een originele kabinetskast van ds. H. de Cock uit Ulrum. Deze dominee stond aan de basis van de afscheiding in 1834, die uiteindelijk leidde tot het ontstaan van zelfstandige gereformeerde kerken, naast de Nederlands Hervormde kerk. De kast is geschonken door een van de leden van de Jeruzalemkerk. Dit kerklid had de kabinetskast destijds geërfd en is in de familie gekomen doordat in het verre verleden een oud-tante schoonmaakte bij ds. de Cock.
Reliwiki meldt verder dat in de tweede wereldoorlog in de Jeruzalemkerk diverse personen waren ondergedoken. De verstopplaats was bij het orgel. Deze ruimte (toegang middels een luik) is nog steeds aanwezig, zelfs het stro ligt er nog (anno 2014). Het orgel is oorspronkelijk gebouwd door J. Hilboesen in 1900 voor de Remonstrantse kerk in Amsterdam en staat sinds 1991 in de Jeruzalemkerk.
Volgens Reliwiki staat in de kerkenraadskamer een originele kabinetskast van ds. H. de Cock uit Ulrum. Deze dominee stond aan de basis van de afscheiding in 1834, die uiteindelijk leidde tot het ontstaan van zelfstandige gereformeerde kerken, naast de Nederlands Hervormde kerk. De kast is geschonken door een van de leden van de Jeruzalemkerk. Dit kerklid had de kabinetskast destijds geërfd en is in de familie gekomen doordat in het verre verleden een oud-tante schoonmaakte bij ds. de Cock.
Reliwiki meldt verder dat in de tweede wereldoorlog in de Jeruzalemkerk diverse personen waren ondergedoken. De verstopplaats was bij het orgel. Deze ruimte (toegang middels een luik) is nog steeds aanwezig, zelfs het stro ligt er nog (anno 2014). Het orgel is oorspronkelijk gebouwd door J. Hilboesen in 1900 voor de Remonstrantse kerk in Amsterdam en staat sinds 1991 in de Jeruzalemkerk.
Recente ontwikkelingenHelaas zijn de toch al vrij sobere oorspronkelijke ramen vervangen door nog soberder exemplaren, wat de gevel geen goed doet. Dit wreekt zich met name in het centrale raam van de puntgevel. Tussen de kerk en de voormalige pastorie is een moderne glazen overgang gemaakt. Mooi transparant.
Bronnen
Ronald Elink Schuurman & Bob Lodewijks, De Amsterdamse School in Groningen (Zoetermeer, 2017).
Links
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandBij elkaar vormen de gebouwen een mooi ensemble in de W.A. Scholtenstraat, hoewel het geheel te weinig ruimte om zich heen heeft. Daar heeft de hele Scholtenstraat last van. Rijk aan interessante baksteenarchitectuur (oa Odd Fellowhuis), maar de straat maakt een zakelijke en kille indruk.
Gerelateerde objecten