Details
Naam
Huis De Lange, Alkmaar
Aantal afbeeldingen: 9
IntroductieGeïnspireerd op het werk van Frank Lloyd Wright en als het ware vooruitwijzend naar de verstrakte Amsterdamse School van de jaren twintig.
AdresWilhelminalaan 2
Postcode(s)1815 JC
PlaatsAlkmaar
LandNederland
Vervaardiger Jan Wils (Architect)
W.C. Brouwer (Kunstenaar)
Theo van Doesburg (Kunstenaar)
W.C. Brouwer (Kunstenaar)
Theo van Doesburg (Kunstenaar)
Datum1917
Huidige staatDeels of volledig gerestaureerd
OpdrachtgeverFamilie De Lange
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieVilla of geschakelde villawoning
Huidige functieGemengde bestemming: woningen en kantoor- of werkruimtes
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer524942
AchtergrondIn 1917 door Jan Wils ontworpen en gebouwde villa in opdracht van de familie De Lange. Jan de Lange (1851-1940) was een Alkmaarse bankier en getrouwd met Nancy Oort (1855-1939).
Voor de verfraaiing van het gebouw schakelde Wils Theo van Doesburg en Willem Brouwer in. Brouwers aandeel bestond uit de vier terracotta kariatiden in de voorgevel en een blauwe, aardewerken plaquette in de schouw van de studeerkamer. Van Doesburgs aandeel bestond onder meer uit een glas-in-loodraam, getiteld Glas-in-loodcompositie IV, een ornamentrand, een trappaal, een glasmozaïek en de kleurstellingen van zowel interieur als exterieur. Voor deze kleurontwerpen maakte Van Doesburg gebruik van een systeem bestaande uit de kleuren rood, blauw, geel, zwart en wit eventueel aangevuld met oranje, groen en paars.
Het huis werd begin september 1917 opgeleverd en moet een kleurrijke aanblik hebben gegeven. 'Alkmaar revolteert!', schreef Van Doesburg op 9 september 1917 aan zijn vriend Antony Kok, de Alkmaarders 'begrijpen er niemendal van, maar durven er toch niet tegen in te gaan'.
In 1940, het jaar dat De Lange overleed, was het huis inclusief het kleurontwerp van Theo van Doesburg nog steeds grotendeels intact. In 1980 werd het glas-in-loodraam van Van Doesburg verwijderd en afgestaan aan het Instituut Collectie Nederland. In 1984 werd dit raam vervangen door een replica. Tegen 1995 was Huis De Lange in gebruik als kantoor. Omdat de gemeente Alkmaar graag wilde dat het huis haar oorspronkelijke bestemming als woonhuis terugkreeg, besloot ze het in 1995 aan te kopen. Na het tijdelijk aan de plaatselijke Kamer van Koophandel verhuurd te hebben, verkocht de gemeente het in 2001 aan de huidige eigenaar, J.A.P. van de Leygraaf, makelaar en bemiddelaar bij projectontwikkeling en grondverwerving.
Voor de verfraaiing van het gebouw schakelde Wils Theo van Doesburg en Willem Brouwer in. Brouwers aandeel bestond uit de vier terracotta kariatiden in de voorgevel en een blauwe, aardewerken plaquette in de schouw van de studeerkamer. Van Doesburgs aandeel bestond onder meer uit een glas-in-loodraam, getiteld Glas-in-loodcompositie IV, een ornamentrand, een trappaal, een glasmozaïek en de kleurstellingen van zowel interieur als exterieur. Voor deze kleurontwerpen maakte Van Doesburg gebruik van een systeem bestaande uit de kleuren rood, blauw, geel, zwart en wit eventueel aangevuld met oranje, groen en paars.
Het huis werd begin september 1917 opgeleverd en moet een kleurrijke aanblik hebben gegeven. 'Alkmaar revolteert!', schreef Van Doesburg op 9 september 1917 aan zijn vriend Antony Kok, de Alkmaarders 'begrijpen er niemendal van, maar durven er toch niet tegen in te gaan'.
In 1940, het jaar dat De Lange overleed, was het huis inclusief het kleurontwerp van Theo van Doesburg nog steeds grotendeels intact. In 1980 werd het glas-in-loodraam van Van Doesburg verwijderd en afgestaan aan het Instituut Collectie Nederland. In 1984 werd dit raam vervangen door een replica. Tegen 1995 was Huis De Lange in gebruik als kantoor. Omdat de gemeente Alkmaar graag wilde dat het huis haar oorspronkelijke bestemming als woonhuis terugkreeg, besloot ze het in 1995 aan te kopen. Na het tijdelijk aan de plaatselijke Kamer van Koophandel verhuurd te hebben, verkocht de gemeente het in 2001 aan de huidige eigenaar, J.A.P. van de Leygraaf, makelaar en bemiddelaar bij projectontwikkeling en grondverwerving.
BeschrijvingGedurende de Eerste Wereldoorlog en nog meer in de jaren erna wierp Wils zich op als belangrijkste propagandist van Frank Lloyd Wright in Nederland. De verstrakte manier van bouwen met de forse overstekken week op het moment van bouwen nog af van de weelderige, organische architectuur van de Amsterdamse School. In de jaren twintig ontstond de tweede, meer verstrakte, variant van de Amsterdamse School en daarin past dit huis in zekere mate.
Veel details van Huis De Lange, zoals de horizontale banden in de voorgevel en de toepassing van luifels, zijn direct aan Frank Lloyd Wright ontleend. De beelden van Brouwer, de vormgeving van de portiek en voordeur hebben raakvlakken met de vroegere Amsterdamse School.
Veel details van Huis De Lange, zoals de horizontale banden in de voorgevel en de toepassing van luifels, zijn direct aan Frank Lloyd Wright ontleend. De beelden van Brouwer, de vormgeving van de portiek en voordeur hebben raakvlakken met de vroegere Amsterdamse School.
Recente ontwikkelingenDe huidige eigenaar liet het pand in 2003-2004 uitgebreid onderzoeken en het geheel in originele staat terugbrengen. Tijdens de restauratie, die uitgevoerd werd door De Vries Uitterhoeve Architecten in Alkmaar, werd onder meer de ornamentrand van Van Doesburg, waarvan lang alleen ontwerptekeningen bekend waren, maar niet duidelijk was of deze ook daadwerkelijk zijn uitgevoerd, herontdekt en gerestaureerd.
Ingezonden door João Vitalis
Professionele of persoonlijke bandJoão Vitalis 2016: De Amsterdamse School in Alkmaar is naar mijn idee weinig vertegenwoordigd op deze site. Ik wil daar op deze manier een bijdrage aan leveren en ik hoop dat anderen hun verhalen bij dit gebouw toevoegen.
Gert-Jan Lobbes 2022: Beschrijving en foto's aangevuld en geprobeerd de link naar de latere Amsterdamse School te leggen.
Gert-Jan Lobbes 2022: Beschrijving en foto's aangevuld en geprobeerd de link naar de latere Amsterdamse School te leggen.
Gerelateerde objecten