Details
Naam
De Wachter, Amersfoort
.jpg&width=650&height=650&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
.jpg&width=150&height=150&imageformat=jpg)
Aantal afbeeldingen: 6
IntroductieOp het eerste oog niet direct een 'typische Wijdeveld', maar de strakke lijnen en halfronde hoekoplossingen verraden wel zijn hand.
AdresDoctor Jan Pieter Heijelaan 2-4
Postcode(s)3818 GT
PlaatsAmersfoort
LandNederland
Vervaardiger Hendrik Wijdeveld (Architect)
Datum1922 - 1926
Huidige staatDeels uitgebreid of vernieuwd (nieuwbouw)
OpdrachtgeverFamilie Langelaan
Huidige eigenaarMeerdere particuliere eigenaren
Oorspronkelijke functieLandhuis
Huidige functieLandhuis
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer517706
AchtergrondWijdeveld was een vriend van de familie Langelaan. Cornelia Langelaan, dochter van de gefortuneerde Adriaan Stoop, gaf in 1922 de opdracht voor het landhuis aan Wijdeveld, die ook het interieur en de inrichting (meubels en lampen) verzorgde.
Hoewel de schoonheidscommissie eerst bezwaar maakte tegen de platte kap, die niet in de omgeving zou passen, overtuigde Wijdeveld de commissie door te stellen dat hiervoor de ‘mooiste Hollandsche pannen, de zogenaamde Molenpannen, in grote hoeveelheden’ zouden worden toegepast. Naast het huis is door Wijdeveld ook nog een huisje bij de tennisbaan ontworpen in een expressionistische stijl. Ook de tuin is naar alle waarschijnlijkheid door Wijdeveld ontworpen.
De bouw van het woonhuis is, met name door de bezwaren van de Schoonheidscommissie, pas in 1927 voltooid. Als 'wachter' uitziend vanaf de nog niet zo sterk begroeide Amersfoortse Berg, domineerde dit grote woonhuis zijn omgeving. Vermoedelijk heeft het huis daarmee zijn naam verkregen.
Hoewel de schoonheidscommissie eerst bezwaar maakte tegen de platte kap, die niet in de omgeving zou passen, overtuigde Wijdeveld de commissie door te stellen dat hiervoor de ‘mooiste Hollandsche pannen, de zogenaamde Molenpannen, in grote hoeveelheden’ zouden worden toegepast. Naast het huis is door Wijdeveld ook nog een huisje bij de tennisbaan ontworpen in een expressionistische stijl. Ook de tuin is naar alle waarschijnlijkheid door Wijdeveld ontworpen.
De bouw van het woonhuis is, met name door de bezwaren van de Schoonheidscommissie, pas in 1927 voltooid. Als 'wachter' uitziend vanaf de nog niet zo sterk begroeide Amersfoortse Berg, domineerde dit grote woonhuis zijn omgeving. Vermoedelijk heeft het huis daarmee zijn naam verkregen.
BeschrijvingHet grote landhuis bestaat uit kubistische massa’s van verschillende hoogte, breedte en diepte. Aan zowel de oost- als westzijde is een halfronde uitbouw aangebracht, waar de terrassen zijn gesitueerd.
De hoofdmassa heeft drie bouwlagen, waarvan de eerste bouwlaag relatief hoog is. Hier zijn de voornaamste ruimten gepositioneerd, zoals de gecombineerde hal/woonkamer, de brede trap, de eetkamer en de rookkamer. Tussen de twee lagere massa’s is een halfronde uitbouw aangebracht; hier achter zat de rookkamer.
Voor de gevelbedekking zijn verschillende materialen en technieken gebruikt; gele bakstenen gemetseld in Noors verband; verticaal metselwerk en een strook met reliëfrijk blokvormig metselwerk. Het meest opmerkelijk is de bedekking van de derde bouwlaag: verticaal aangebrachte, geglazuurde leipannen. De vensters hebben verschillende vormen. De één- en tweelichtsvensters op de begane grond zijn voorzien van glas in lood.
De hoofdmassa heeft drie bouwlagen, waarvan de eerste bouwlaag relatief hoog is. Hier zijn de voornaamste ruimten gepositioneerd, zoals de gecombineerde hal/woonkamer, de brede trap, de eetkamer en de rookkamer. Tussen de twee lagere massa’s is een halfronde uitbouw aangebracht; hier achter zat de rookkamer.
Voor de gevelbedekking zijn verschillende materialen en technieken gebruikt; gele bakstenen gemetseld in Noors verband; verticaal metselwerk en een strook met reliëfrijk blokvormig metselwerk. Het meest opmerkelijk is de bedekking van de derde bouwlaag: verticaal aangebrachte, geglazuurde leipannen. De vensters hebben verschillende vormen. De één- en tweelichtsvensters op de begane grond zijn voorzien van glas in lood.
InterieurHet interieur van het woonhuis op nummer 2 is nog grotendeels intact. Bijzondere ruimten, zowel wat indeling als materiaalgebruik betreft, zijn de geheel met natuursteen beklede entree, de gecombineerde hal/woonkamer/trap en de halfronde en verdiept gelegen rookkamer. Details als in het plafond weggewerkte lampen, blokvormige deuren (die zijn verwijderd uit nummer 2, maar opnieuw gebruikt als entree van nummer 4), strak afgewerkte plafonds en van verschillende houtsoorten vervaardigd meubilair. Tussen woongebouw en garage was een open doorgang, die na de verbouw in 1957 is afgesloten.
Recente ontwikkelingenDe familie Langelaan verkocht de villa rond 1955, waarna De Wachter enkele jaren werd bewoond door een gezin als huisbewaking. Op de bovenverdieping kwam een tekenaar van het Amersfoortse metaalbedrijf Bronswerk te wonen.
In 1957 kocht de Maastrichtse congregatie ‘Zusters onder de Bogen’ de villa aan als vakantiehuis. Het werd omgedoopt tot ‘Regina Pacis’, een naam die zelfs enige tijd de gevel gesierd heeft. De villa werd ingrijpend verbouwd, waarbij de poort onder het huis werd opgeofferd aan de verbouwing van de garage tot kapel. Het overdekte terras werd bij het interieur getrokken en van enorme ramen voorzien.
In 1987 werd 'De Wachter' gesplitst in twee comfortabele woonhuizen. Daarbij is zoveel mogelijk getracht de charme van de oorspronkelijke bouwstijl in ere te houden en te herstellen. ‘De Wachter’ is een rijksmonument. Vanaf 2003 vinden regelmatig concerten plaats in huis en tuin onder de naam Wachtermuziek.
In 1957 kocht de Maastrichtse congregatie ‘Zusters onder de Bogen’ de villa aan als vakantiehuis. Het werd omgedoopt tot ‘Regina Pacis’, een naam die zelfs enige tijd de gevel gesierd heeft. De villa werd ingrijpend verbouwd, waarbij de poort onder het huis werd opgeofferd aan de verbouwing van de garage tot kapel. Het overdekte terras werd bij het interieur getrokken en van enorme ramen voorzien.
In 1987 werd 'De Wachter' gesplitst in twee comfortabele woonhuizen. Daarbij is zoveel mogelijk getracht de charme van de oorspronkelijke bouwstijl in ere te houden en te herstellen. ‘De Wachter’ is een rijksmonument. Vanaf 2003 vinden regelmatig concerten plaats in huis en tuin onder de naam Wachtermuziek.
Bronnen
Max Cramer, Amersfoort, Architectuur en stedenbouw 1850-1940 (Uitgeverij Waanders Zwolle 1996).
Ingezonden door Annemarieke Verheij
Professionele of persoonlijke bandDenk ik aan Wijdeveld, denk ik aan het immens lange woonblok aan de Hoofdweg. En dan is dit toch heel wat anders, maar daarom niet minder interessant. Een groot, behoorlijk kubistisch uitgevoerd landhuis, die zijn charme met name verdient met de halfronde erker, de variatie in gevelbekleding en de glazen uitbouw op de begane grond.
Ik zou het huis graag eens van dichterbij bekijken; de agenda van Wachtermuziek dus maar in de gaten houden.
Ik zou het huis graag eens van dichterbij bekijken; de agenda van Wachtermuziek dus maar in de gaten houden.
Gerelateerde objecten