Details
Naam
Centraal Bureau (v.m.) GGD Amsterdam
Aantal afbeeldingen: 29
IntroductieDit door Publieke Werken gebouwde pand, met een bijzonder fraaie gevellantaarn en dito deur, is nog steeds in gebruik bij de dienst waarvoor het ruim 90 jaar geleden gebouwd werd.
AdresNieuwe Achtergracht 100
Postcode(s)1018 XZ
PlaatsAmsterdam
LandNederland
VervaardigerPublieke Werken (Architect)
Datum1922 - 1924
Huidige staatDeels uitgebreid of vernieuwd (nieuwbouw)
OpdrachtgeverGemeente Amsterdam
Huidige eigenaarGemeente Amsterdam
Oorspronkelijke functieGebouw / complex voor (geestelijke) gezondheidszorg
Huidige functieGebouw / complex voor (geestelijke) gezondheidszorg
Type objectGemeentelijk monument, Gebouw
Monumentnummer0363/WN0463
AchtergrondDe GG & GD, de Gemeentelijke Geneeskundige en Gezondheidsdienst, was eerder verspreid over diverse gebouwen in de stad. Die locaties werden echter te klein voor de groeiende dienst en bovendien vaak niet meer voldeden aan de eisen. De gemeenteraad besloot daarom in 1921 tot de bouw van dit nieuwe hoofdkantoor. Als locatie hiervoor werd voor de Nieuwe Achtergracht 100 gekozen, op de plek waar vroeger de bierbrouwerij 'Het Haantje' had gestaan. Na de sloop van deze brouwerij kon men in 1922 met de bouw beginnen.
Op de begane grond was de Amsterdamsche Vereeniging tot Bestrijding van Tuberculose gevestigd. Tbc-patiënten hoefden daardoor geen trappen meer te lopen, wat in eerdere gebouwen tot problemen leidde.
In 1926 bleek het gebouw toch te klein en werd een vierde verdieping toegevoegd. De krullerige sierelementen op het dak verdwenen hierbij. In de jaren 1970 breidde de dienst uit naar het naastgelegen pand van de Joodsche Invalide, waar het huidige hoofdkantoor is gevestigd.
Op de begane grond was de Amsterdamsche Vereeniging tot Bestrijding van Tuberculose gevestigd. Tbc-patiënten hoefden daardoor geen trappen meer te lopen, wat in eerdere gebouwen tot problemen leidde.
In 1926 bleek het gebouw toch te klein en werd een vierde verdieping toegevoegd. De krullerige sierelementen op het dak verdwenen hierbij. In de jaren 1970 breidde de dienst uit naar het naastgelegen pand van de Joodsche Invalide, waar het huidige hoofdkantoor is gevestigd.
BeschrijvingHet symmetrische pand heeft met z'n natuurstenen plint, door natuursteen omlijste raampartijen, en conventioneel metselwerk een wat formele uitstraling die niet direct aan de Amsterdamse School doet denken. Het is met name het centrale gedeelte dat het meest expressief en onmiskenbaar Amsterdamse School is: de ingang met het erboven gelegen trappenhuis, de fraaie vormgegeven houten dubbele deur in naar boven taps toe lopende natuurstenen erker, de welving en aparte raampartijen in de gevel hierboven, de ruitjes met wiebervormige roedeverdeling ten weerszijde van het portiek, en niet te vergeten de grote lantaarn boven de ingang.
Deze grijskleurige, ijzeren lantaarn heeft vier lagen horizontale witglazen venstertjes, een sierkrul aan de onderkant, een pluimachtige versiering op de afgerond bovenkant, en hangt met behulp van sierlijk krullend gietijzer aan de bakstenen gevel.
Deze grijskleurige, ijzeren lantaarn heeft vier lagen horizontale witglazen venstertjes, een sierkrul aan de onderkant, een pluimachtige versiering op de afgerond bovenkant, en hangt met behulp van sierlijk krullend gietijzer aan de bakstenen gevel.
InterieurDe schilders Bronkhorst en Gregoire decoreerden het interieur, terwijl Jacoba van Heemskerck een geschilderd raam voor het trappenhuis maakte.
Het gebouw was voorzien van de modernste snufjes, zoals centrale verwarming, een lift en een rechtstreekse telefoonverbinding met politie en brandweer, het stadhuis, de ziekenhuizen en de zittingslokalen.
Het gebouw was voorzien van de modernste snufjes, zoals centrale verwarming, een lift en een rechtstreekse telefoonverbinding met politie en brandweer, het stadhuis, de ziekenhuizen en de zittingslokalen.
Recente ontwikkelingenHet pand is nog steeds in gebruik door de GGD Amsterdam.
Bronnen
Han Israëls en Annet Mooij, Aan de Achtergracht. 100 jaar GG&GD Amsterdam Op blz. 106 van het boekstaat een uitgebreide beschrijving van het gebouw en het interieur, met foto's. Het is te downloaden op de website van de GGD, zowel in PDF bestand als in ePub bestand.
Ingezonden door Wietske van Raalte
Professionele of persoonlijke bandIk voeg dit gebouw toe omdat ik zag dat er op Wendingen nog geen beschrijving van aanwezig was. Het is bijzonder dat het gebouw nog voor zijn oorspronkelijke doel gebruikt wordt anno 2016!
Gerelateerde objecten