Details
Naam
Sumatraplantsoen 40-92 (vm), Amsterdam
Aantal afbeeldingen: 14
IntroductieWoningen in de Indische Buurt. Vastgelegd in 2015 voordat ze gesloopt werden.
AdresSumatraplantsoen 40-92
Postcode(s)1098 XA
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Arend Jan Westerman (Architect)
Joan van der Meij (Architect)
Zeeger Gulden (Architect)
Melle Geldmaker (Architect)
Joan van der Meij (Architect)
Zeeger Gulden (Architect)
Melle Geldmaker (Architect)
Datum1925 - 1926
Huidige staatGesloopt
Huidige eigenaarEigen Haard
Oorspronkelijke functieGemengde bestemming: woningen en winkels/bedrijfsruimtes
Type objectGeen beschermde status, Blok
AchtergrondAan de blokken die lopen van de Molukkenstraat, Sumatrastraat, Sumatraplantsoen, Sumatrastraat, via Kramatweg naar de Valentijnkade, is door zes bij name genoemde architecten door elkaar (blokje hier, blokje daar) gewerkt: A.J.Westerman, J.M. van der Meij, J. Kuiler, Rietbergen, en Bureau Gulden en Geldmaker. De zevende architect is naamloos gebleven want dat betreft de A.H. Gerhardschool die door de Dienst Publieke Werken ontworpen is.
Het stukje Sumatrastraat 234-236 en Sumatraplantsoen 40 t/m 62 is gebouwd in 1926, de overige woningen in het blok in 1925. De school uit 1928 is het sluitstuk geweest. Op de hoek van de Valentijnkade en de Kramatweg is jaren geleden al een nieuw flatgebouw neergezet.
Het stukje Sumatrastraat 234-236 en Sumatraplantsoen 40 t/m 62 is gebouwd in 1926, de overige woningen in het blok in 1925. De school uit 1928 is het sluitstuk geweest. Op de hoek van de Valentijnkade en de Kramatweg is jaren geleden al een nieuw flatgebouw neergezet.
BeschrijvingDe volgende beschrijving gold tot 2016 en is met foto's vastgelegd.
De gevelindeling van Sumatraplantsoen 40 t/m 62 (A.J. Westerman) lijkt op die van Sumatrastraat 216 t/m 236 (Rietbergen). De woningen zijn waarschijnlijk smaller, want in plaats van twee dezelfde ramen naast elkaar zijn aan het plantsoen een breed en een smaller raam te zien. De deuren hebben op ooghoogte 3x3 kleine vierkante raampjes die tezamen een vierkante raampartij vormen. De pilasters met het wapenschild zijn hetzelfde als in de Sumatrastraat. De zolders hebben kleine vierkante raampjes. Het is niet onwaarschijnlijk dat daar van oorsprong een vierkant op de punt in heeft gezeten zoals nu nog te zien is bij de huizen om de hoek aan de Kramatweg (Gulden en Geldmaker).
Bij de nummers 64 t/m 70 (J.M. van der Meij) hebben de benedenwoningen de voordeur op plinthoogte. Voor de bovenwoningen is een Haags portiek gemaakt. De raamindeling is anders dan bij het naastliggende blok. Tussen de vierkante ramen van de bovenetages is een wit houten betimmering aangebracht. De deuren zijn voorzien van boven elkaar plaatste dennenboomfiguurtjes met kleine driehoekige ruitjes. Deze bouweenheid is aan beide zijden begrensd door een uitbouw (een soort mini-serre) met aan twee kanten ramen. De uitbouw begint ter hoogte van het plafond van de benedenwoning en eindigt bij de zolder in een bakstenen pseudo-balkonnetje. Onder de beneden ramen is een uitstekende bakstenen richel gemaakt die doorloopt in de naastgelegen woningen van Gulden en Geldmaker.
De huizen van bureau Gulden en Geldmaker (nrs. 72 t/m 92) lijken qua indeling op die van Van der Meij. De richel onder de benedenramen wordt voortgezet, maar geen houten stukken tussen de ramen op de etages. Ook hier Haagse portieken, maar met dit verschil dat een opening tussen de muurdelen is gemaakt die tot aan de eerste etage reikt, met daarin betonnen gestileerde, opgestapelde dennenboom motieven, net als in de deuren. Van der Meij en Gulden en Geldmaker hebben dus dezelfde deuren gebruikt evenals Rietbergen en Westerman dat deden aan de andere kant. Op de zolderverdieping de kleine vierkante raampjes.
De afsluiting van deze kant van het plantsoen wordt gevormd door haaks op de gevelrij geplaatste woningen met stenen pseudo balkonnetjes en een smal raam in de hoek boven de deuren van nummer 88. Deze hoekpartij heeft een hogere, waarschijnlijk loze dakopbouw gehad. De dakramen en de hijsbalken liggen op dezelfde hoogte als bij de andere huizen aan het plantsoen evenals bij de huizen Sumatrastraat 238 en verder. Dat de loze verhoging is weggehaald is te zien aan de niet voortgezette sierrand van baksteen en de afwerking met een zinken rand en op een oude foto van beeldbank. Nummers 88 en 90 en de bovenetages van nr. 92 hebben een andere raamindeling dan de voorgaande huizen die tot dezelfde bouweenheid behoren. De nummers 88 en 90 hebben ieder twee toegangsdeuren die niet met z’n vieren naast elkaar liggen.
Sumatraplantsoen 92 is een winkelpand met aan de kant van het plantsoen 2 etalageruiten waar tussenin de winkeldeur met 8 vierkante ruitjes met houten spijltjes. Om de hoek in de Sumatrastraat zijn nog twee etalageruiten. De winkel ligt met de voorkant aan het Sumatraplantsoen en met de zijkant aan de Sumatrastraat. De bakstenen hoek boven de winkel wordt vanaf de eerste etage geaccentueerd door inspringende bakstenen muizentandjes.
De gevelindeling van Sumatraplantsoen 40 t/m 62 (A.J. Westerman) lijkt op die van Sumatrastraat 216 t/m 236 (Rietbergen). De woningen zijn waarschijnlijk smaller, want in plaats van twee dezelfde ramen naast elkaar zijn aan het plantsoen een breed en een smaller raam te zien. De deuren hebben op ooghoogte 3x3 kleine vierkante raampjes die tezamen een vierkante raampartij vormen. De pilasters met het wapenschild zijn hetzelfde als in de Sumatrastraat. De zolders hebben kleine vierkante raampjes. Het is niet onwaarschijnlijk dat daar van oorsprong een vierkant op de punt in heeft gezeten zoals nu nog te zien is bij de huizen om de hoek aan de Kramatweg (Gulden en Geldmaker).
Bij de nummers 64 t/m 70 (J.M. van der Meij) hebben de benedenwoningen de voordeur op plinthoogte. Voor de bovenwoningen is een Haags portiek gemaakt. De raamindeling is anders dan bij het naastliggende blok. Tussen de vierkante ramen van de bovenetages is een wit houten betimmering aangebracht. De deuren zijn voorzien van boven elkaar plaatste dennenboomfiguurtjes met kleine driehoekige ruitjes. Deze bouweenheid is aan beide zijden begrensd door een uitbouw (een soort mini-serre) met aan twee kanten ramen. De uitbouw begint ter hoogte van het plafond van de benedenwoning en eindigt bij de zolder in een bakstenen pseudo-balkonnetje. Onder de beneden ramen is een uitstekende bakstenen richel gemaakt die doorloopt in de naastgelegen woningen van Gulden en Geldmaker.
De huizen van bureau Gulden en Geldmaker (nrs. 72 t/m 92) lijken qua indeling op die van Van der Meij. De richel onder de benedenramen wordt voortgezet, maar geen houten stukken tussen de ramen op de etages. Ook hier Haagse portieken, maar met dit verschil dat een opening tussen de muurdelen is gemaakt die tot aan de eerste etage reikt, met daarin betonnen gestileerde, opgestapelde dennenboom motieven, net als in de deuren. Van der Meij en Gulden en Geldmaker hebben dus dezelfde deuren gebruikt evenals Rietbergen en Westerman dat deden aan de andere kant. Op de zolderverdieping de kleine vierkante raampjes.
De afsluiting van deze kant van het plantsoen wordt gevormd door haaks op de gevelrij geplaatste woningen met stenen pseudo balkonnetjes en een smal raam in de hoek boven de deuren van nummer 88. Deze hoekpartij heeft een hogere, waarschijnlijk loze dakopbouw gehad. De dakramen en de hijsbalken liggen op dezelfde hoogte als bij de andere huizen aan het plantsoen evenals bij de huizen Sumatrastraat 238 en verder. Dat de loze verhoging is weggehaald is te zien aan de niet voortgezette sierrand van baksteen en de afwerking met een zinken rand en op een oude foto van beeldbank. Nummers 88 en 90 en de bovenetages van nr. 92 hebben een andere raamindeling dan de voorgaande huizen die tot dezelfde bouweenheid behoren. De nummers 88 en 90 hebben ieder twee toegangsdeuren die niet met z’n vieren naast elkaar liggen.
Sumatraplantsoen 92 is een winkelpand met aan de kant van het plantsoen 2 etalageruiten waar tussenin de winkeldeur met 8 vierkante ruitjes met houten spijltjes. Om de hoek in de Sumatrastraat zijn nog twee etalageruiten. De winkel ligt met de voorkant aan het Sumatraplantsoen en met de zijkant aan de Sumatrastraat. De bakstenen hoek boven de winkel wordt vanaf de eerste etage geaccentueerd door inspringende bakstenen muizentandjes.
Recente ontwikkelingenDe zuidkant van het Sumatraplantsoen en het laatste deel van de Sumatrastraat was het enige deel waar de oude bebouwing nog stond na de grootschalige vernieuwing van de Indische Buurt in de 80-er jaren, waarbij nieuwe woningen zijn gebouwd aan de west- en oostzijde. De school aan de noordkant is van 1997. In 2016 waren ook de resterende panden aan de beurt voor sloop en vervanging.
De nieuwbouw is gebaseerd op de stijl van de Amsterdamse School. Met veel baksteen en een duidelijk te onderscheiden onderbouw (begane grond), een middengedeelte (één-, twee- en driehoog) en bovenbouw (vier- en vijfhoog). De oplevering van de laatste panden vond plaats eind 2021.
Anno 2022 rest alleen Kramatweg 82-93 van de oude bebouwing, om de hoek van de Sumatrastraat richting Valentijnkade. Het is van Gulden en Geldmaker. Zie hiervoor de bijdrage "Sumatrastraat 238-248 en Kramatweg 80-93, Amsterdam."
De nieuwbouw is gebaseerd op de stijl van de Amsterdamse School. Met veel baksteen en een duidelijk te onderscheiden onderbouw (begane grond), een middengedeelte (één-, twee- en driehoog) en bovenbouw (vier- en vijfhoog). De oplevering van de laatste panden vond plaats eind 2021.
Anno 2022 rest alleen Kramatweg 82-93 van de oude bebouwing, om de hoek van de Sumatrastraat richting Valentijnkade. Het is van Gulden en Geldmaker. Zie hiervoor de bijdrage "Sumatrastraat 238-248 en Kramatweg 80-93, Amsterdam."
Bronnen
Michiel Kruidenier en Paul Smeets, Joan Melchior van der Meij. Pionier van de Amsterdamse School (nai010 2014).
G. Bolhuis, Atlas Gordel ’20-‘40 (Amsterdam 2004).
Ingezonden door Corrie Groen-Pickhard
Professionele of persoonlijke bandCorrie Groen-Pickhard 2015: Deze gebouwen wil ik toevoegen omdat zij binnen afzienbare tijd geschiedenis zijn.
Gert-Jan Lobbes 2022: Beschrijving geactualiseerd naar aanleiding van de sloop.
Gert-Jan Lobbes 2022: Beschrijving geactualiseerd naar aanleiding van de sloop.
Gerelateerde objecten