Details
Naam
Gebouw Wester-wijk (Amsterdam), exterieur
Aantal afbeeldingen: 19
IntroductieWester-wijk van architect Jantzen, een voorloper van 'zijn' Jeruzalemkerk.
AdresAdmiraal de Ruijterweg 148-152
Postcode(s)1056 GV
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Ferdinand Jantzen (Architect)
Datum1926
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
OpdrachtgeverHervormde kerk
Oorspronkelijke functieEtagewoningen / diverse overige functies
Huidige functieGemengde bestemming: woningen en ruimte(s) met een publieke functie (bijv. school, buurthuis of weggeefwinkel)
Type objectGemeentelijk monument, Gebouw
Monumentnummer200676
AchtergrondWester-wijk is de naam van een hervormde kapel die deel uitmaakt van een woonblok en nauwelijks als kerk herkenbaar is. Het gebouw is een vroeg werk van Ferdinand Jantzen. Wester-wijk werd gebouwd in 1926. Van oorsprong is dit het wijkgebouw van de Nederlands Hervormde Petruskerk in Sloterdijk. De kerkzaal was de voorloper van de een aantal jaren later gebouwde Jeruzalemkerk, de eveneens door Jantzen gebouwde prachtige kerk in Amsterdam west.
Op 22 maart 1920 werd de grond, die behoorde tot de gemeente Sloten, gekocht van de Electrische Spoorwegmaatschappij. De gemeente Sloten gaf vlak voor de overname door Amsterdam toestemming om de rooilijn van de achtergevel te overschrijden. Hierdoor kon er aan de achterkant een grote zaal worden gebouwd. Het totale bouwterrein was 21 meter breed en moest bebouwd worden met huizen van tenminste 8,5 meter breed (de zogenaamde Slotense regel). Een bijzondere maat, omdat de huizen in Amsterdam maar 6 meter breed mochten zijn.
In het wijkgebouw was - naast de 'gehoorzaal' die zich tot in de tuin uitstrekte - onder andere een ruimte voor jeugdwerk, een recreatiezaal, en een dokteruimte. In de kelder zat een fietsenstalling. Op de eerste verdieping zaten een bestuurskamer, een conciërgewoning en 'een vrij bovenhuis'. Op de tweede en derde verdieping zaten en zitten appartementen. Architect Jantzen zelf woonde vanaf het begin op de derde etage en had tevens de zolder in gebruik, waar twee tekenkamers en een slaapkamer waren. Nadat hij ca. 1960 verhuisde naar Ede heeft zijn jongste zoon Ferry - eveneens architect - de ruimte als woon- en werkplek betrokken.
Op 22 maart 1920 werd de grond, die behoorde tot de gemeente Sloten, gekocht van de Electrische Spoorwegmaatschappij. De gemeente Sloten gaf vlak voor de overname door Amsterdam toestemming om de rooilijn van de achtergevel te overschrijden. Hierdoor kon er aan de achterkant een grote zaal worden gebouwd. Het totale bouwterrein was 21 meter breed en moest bebouwd worden met huizen van tenminste 8,5 meter breed (de zogenaamde Slotense regel). Een bijzondere maat, omdat de huizen in Amsterdam maar 6 meter breed mochten zijn.
In het wijkgebouw was - naast de 'gehoorzaal' die zich tot in de tuin uitstrekte - onder andere een ruimte voor jeugdwerk, een recreatiezaal, en een dokteruimte. In de kelder zat een fietsenstalling. Op de eerste verdieping zaten een bestuurskamer, een conciërgewoning en 'een vrij bovenhuis'. Op de tweede en derde verdieping zaten en zitten appartementen. Architect Jantzen zelf woonde vanaf het begin op de derde etage en had tevens de zolder in gebruik, waar twee tekenkamers en een slaapkamer waren. Nadat hij ca. 1960 verhuisde naar Ede heeft zijn jongste zoon Ferry - eveneens architect - de ruimte als woon- en werkplek betrokken.
BeschrijvingJantzen ontwierp het gebouw in de Amsterdamse School-stijl. Kenmerkend is de symmetrische opzet van de gevel. Op de begane grond zien we stoere uitgehakte blokken van syeniet en abstracte ornamenten met de naam van het gebouw. Links en rechts van de hoofdingang naar de begane grond bevinden zich diepe portieken met een stenen trap naar de verdiepingen en kelder. Daarboven verheft zich de bakstenen gevel met vier etages, links en rechts een accent waarin een luik met mooi smeedijzer en een hijsbalk. In het midden op de bovenste verdieping een balkon met hoge bakstenen borstwering. De kozijnen zijn bijzonder gedetailleerd vormgegeven met onder meer laddervensters.
InterieurHet interieur is opmerkelijk door de glas in lood ramen en wordt hier besproken.
Recente ontwikkelingenDe kerkzaal is voor officiële kerkelijke vieringen van de Ned. Herv. Kerk buiten gebruik geraakt rond 1970. Tegenwoordig is het gebouw een pioniersplek van de Protestantse Kerk Amsterdam (PKA), die hier ook twee keer per maand een zgn lunchviering organiseert. Een pioniersplek is een experimentele geloofsgemeenschap waarin nieuwe vormen van kerkzijn worden uitgeprobeerd. De bewoners van de woningen in het gebouw Westerwijk zijn bezig om aan hun samen leven op die plek inhoud te geven. Verder wordt het gebouw nog actief gebruikt voor diverse buurtvoorzieningen, bv wijkmaaltijden en kinderopvang.
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandIk kwam er toevallig langs op een zonnige zondag toen er net een dienst was geweest en ik raakte onder de indruk van het gebouw. De zo goed als onbekende glas in lood ramen in de kerkzaal mag geen liefhebber van interbellum stijlen zich laten ontgaan.
Gerelateerde objecten