Details
Naam
Physiologisch Laboratorium (v.m.), Valeriusplein
Aantal afbeeldingen: 17
IntroductieOpgericht vanuit de behoefte aan goed opgeleide gereformeerde medici.
AdresValeriusplein 11
Postcode(s)1075 BG
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Theo Lammers (Architect)
Th. Groenendijk (Architect)
Th. Groenendijk (Architect)
Datum1917
Huidige staatGerealiseerd
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieHoger Onderwijsgebouw
Huidige functieBedrijfsgebouw
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer505394
AchtergrondOp de hoek van De Lairessestraat en het Valeriusplein werd in 1917 het Physiologisch Laboratorium geopend. Na de Valeriuskliniek, die in 1910 was geopend, was dit de tweede poot van de Medische Faculteit in oprichting. De leiding hiervan kreeg dr. F.J.J. Buytendijk, die als tweede hoogleraar in de medische faculteit werd benoemd. De financiering werd opgebracht door de Van Coeverden Adriani Stichting, die de nalatenschap van een in 1911 overleden predikant beheert.
Het gebouw werd in Amsterdamse School-stijl ontworpen door de architecten Th. Groenendijk en Th. J. Lammers. Het stond naast de Valeriuskliniek; aan de andere zijde zouden in 1933 de laboratoria voor Natuurkunde en Scheikunde worden geopend. Zo ontstond er in de periode 1910-1933 een groot VU-complex in Amsterdam Oud-Zuid.
Het gebouw werd in Amsterdamse School-stijl ontworpen door de architecten Th. Groenendijk en Th. J. Lammers. Het stond naast de Valeriuskliniek; aan de andere zijde zouden in 1933 de laboratoria voor Natuurkunde en Scheikunde worden geopend. Zo ontstond er in de periode 1910-1933 een groot VU-complex in Amsterdam Oud-Zuid.
BeschrijvingHet is een op een onregelmatige plattegrond opgetrokken bakstenen hoekgebouw bestaande uit souterrain, bel-étage, bovenverdieping en een kapverdieping met een rechte gevelbeëindiging onder twee mansardekappen bedekt door zwarte pannen. De vensters in de villa zijn ongelijk van formaat, lopen in sommige gevallen door de verdieping heen en zijn verschillend onderverdeeld: nu eens een horizontale dan weer een verticale geleding.
In de gevel aan het Valeriusplein bevindt zich de deels uit hardsteen bestaande paraboolvormige toegang, waar een hardstenen trap met twee ijzeren sierleuningen de verbinding vormt met de bel-étage. In de gevel zitten diverse diamantvormige vensters. Onder elk van de twee grote vensters zit een hardstenen gevelsteen waarin in kapitalen gebeiteld: 'PHYSIOLOGISCH LABORATORIUM'.
Rechtsonder in de gevel zit een derde gevelsteen waarin in kapitalen gebeiteld: 'GROENENDIJK EN LAMMERS ARCHITECTEN'. De gevels worden verlevendigd door de toepassing van gemetselde ornamenten en ander decoratief metselwerk. In de gevel aan de De Lairessestraat zit een gevelsteen waarin gebeiteld de naam van de architecten: 'GROENENDIJK & LAMMERS'.
In de gevel aan het Valeriusplein bevindt zich de deels uit hardsteen bestaande paraboolvormige toegang, waar een hardstenen trap met twee ijzeren sierleuningen de verbinding vormt met de bel-étage. In de gevel zitten diverse diamantvormige vensters. Onder elk van de twee grote vensters zit een hardstenen gevelsteen waarin in kapitalen gebeiteld: 'PHYSIOLOGISCH LABORATORIUM'.
Rechtsonder in de gevel zit een derde gevelsteen waarin in kapitalen gebeiteld: 'GROENENDIJK EN LAMMERS ARCHITECTEN'. De gevels worden verlevendigd door de toepassing van gemetselde ornamenten en ander decoratief metselwerk. In de gevel aan de De Lairessestraat zit een gevelsteen waarin gebeiteld de naam van de architecten: 'GROENENDIJK & LAMMERS'.
InterieurIn 2001 heeft inpandig een grondige verbouwing plaatsgevonden. O.l.v. architect Hans Wagner is het gebouw aangepast aan de wensen van de nieuwe huurder. Op recentelijk gemaakte foto’s is te zien dat er ondanks de verbouwing nog heel wat oorspronkelijke elementen bewaard zijn gebleven, zoals het mooie trappenhuis.
Recente ontwikkelingenNadat het physiologisch laboratorium en het bureau van de medische faculteit in 1966/1968 naar de Van der Boechorststraat 7 op de nieuwe campus in Buitenveldert waren verhuisd, werd het gebouw tot het midden van de jaren tachtig door de Valeriuskliniek gebruikt. Tegenwoordig is het in gebruik bij een particuliere stichting en is ‘DC Kliniek De Lairesse’ er gevestigd.
In 2012 heeft de buitenzijde van het pand een opknapbeurt gehad.. Alle kozijnen zijn vervangen en er is schilderwerk verricht.
In 2012 heeft de buitenzijde van het pand een opknapbeurt gehad.. Alle kozijnen zijn vervangen en er is schilderwerk verricht.
Ingezonden door Annemarieke Verheij
Professionele of persoonlijke bandIn 1941 kreeg mijn vader in dit laboratorium zijn eerste baantje. Beneden was een kleine werkplaats en op de eerste verdieping het pathologisch laboratorium. Hij was in dienst bij dr. Van Hasselt, een patholoog anatoom. Hij werkte daar voor een halve dag en de rest van de dag in de nabijgelegen Valeriuskliniek. In die tijd waren de neurologie en psychiatrie in één gebouw gevestigd. Ook daar werkte hij voor dr. Van Hasselt, zoals het voorbereiden van de sectiekamer. Omdat dr. Van Hasselt hem wilde opleiden tot zijn assistent liet hij hem in veel werkzaamheden meekijken, zoals het verwijderen van hersenen uit een stoffelijk overschot. Zijn loon voor 6 halve dagen was vier gulden. Voor het werk in de Valeriuskliniek kreeg hij niets omdat hij niet protestants gedoopt was… Een vrij bizar baantje voor een 16-jarige, die voor altijd in zijn geheugen is gegrift. Die assistent-patholoog anatoom is hij niet geworden :-)
Gerelateerde objecten