Details
Naam
Centraal Gebouw AMVJ (v.m.)
Aantal afbeeldingen: 26
IntroductieEen behoorlijk kolossaal gebouw, maar door zijn vorm en het beeldhouwwerk toch elegant van vorm.
AdresStadhouderskade 7-9, Vondelstraat 2-8
Postcode(s)1054 ES
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Foeke Kuipers (Architect)
Louis van der Noordaa (Kunstenaar)
Louis van der Noordaa (Kunstenaar)
Datum1927 - 1928
Huidige staatGerealiseerd
OpdrachtgeverAmsterdamsche Maatschappij voor Jongemannen (AMVJ)
Huidige eigenaarNH Hotels
Oorspronkelijke functieEtagewoningen / appartementen
Huidige functieHotel
Type objectGemeentelijk monument, Gebouw
Monumentnummer224042
AchtergrondIn 1928 werd aan de Stadhouderskade 7-9 het Centraal Gebouw geopend door de Amsterdamsche Maatschappij Voor Jongemannen, ontworpen door architect Foeke Kuipers. De AMVJ was in 1918 opgericht met als doel de bevordering van de verstandelijke, lichamelijke en maatschappelijke ontwikkeling van jongemannen. Als voorbeeld diende de Amerikaanse YMCA. De AMVJ stond open voor alle jongemannen; alleen de leiding diende protestants te zijn.
In de eerste decennia van de 20e eeuw hadden alleenwonenden de keuze tussen een kamer bij een hospita en in een pension. Hospita’s en pensions stelden regels op over van alles en nog wat en hun huurders moesten het doen met gemeubileerde ruimtes, al of niet met een kolenkachel. Sanitair, met koud water, moest worden gedeeld.
Het was vooral aan theoloog, pedagoog en organisator van jongenskampen dr. Jo Eykman te danken dat dit gebouw voor jonge mannen, veelal werkzaam op een kantoor, tot stand kwam.
Om het gebouw tot stand te kunnen brengen wist de organisatie veel grote banken, handels- en verzekerings- en scheepvaartmaatschappijen over te halen tot een gift. Hun jonge kantoorpersoneel kon er immers fatsoenlijk terecht voor ontspanning en huisvesting. De schenking van fl. 400.000,- van Sir Henry Deterding, president-directeur van de Shell, maakte het mogelijk de dure grond aan de Stadhouderskade tegenover het Leidsebosje te kopen. Naast de eigen inkomsten stond de gemeente Amsterdam tenslotte garant voor een aanvullende geldlening. De gemeente eiste wel controle over de exploitatie en het bestuur van de organisatie.
In de eerste decennia van de 20e eeuw hadden alleenwonenden de keuze tussen een kamer bij een hospita en in een pension. Hospita’s en pensions stelden regels op over van alles en nog wat en hun huurders moesten het doen met gemeubileerde ruimtes, al of niet met een kolenkachel. Sanitair, met koud water, moest worden gedeeld.
Het was vooral aan theoloog, pedagoog en organisator van jongenskampen dr. Jo Eykman te danken dat dit gebouw voor jonge mannen, veelal werkzaam op een kantoor, tot stand kwam.
Om het gebouw tot stand te kunnen brengen wist de organisatie veel grote banken, handels- en verzekerings- en scheepvaartmaatschappijen over te halen tot een gift. Hun jonge kantoorpersoneel kon er immers fatsoenlijk terecht voor ontspanning en huisvesting. De schenking van fl. 400.000,- van Sir Henry Deterding, president-directeur van de Shell, maakte het mogelijk de dure grond aan de Stadhouderskade tegenover het Leidsebosje te kopen. Naast de eigen inkomsten stond de gemeente Amsterdam tenslotte garant voor een aanvullende geldlening. De gemeente eiste wel controle over de exploitatie en het bestuur van de organisatie.
BeschrijvingHet gebouw is ontworpen in een verstrakte Amsterdamse School-stijl. Op de gevel zijn beelden van beeldhouwer Louis van der Noorda aangebracht van de Schepping en het Laatste Oordeel.
Rechts naast het Centraal Gebouw bevindt zich het kantoorgebouw Atlanta, ontworpen door architect F.A. Warners, die ook de eerste etagewoningen met gelijkvloerse appartementen bouwde in Amsterdam.
Rechts naast het Centraal Gebouw bevindt zich het kantoorgebouw Atlanta, ontworpen door architect F.A. Warners, die ook de eerste etagewoningen met gelijkvloerse appartementen bouwde in Amsterdam.
InterieurHet gebouw bestond uit een verenigingsgebouw met woon- en douchegelegenheid voor 100 leden en een hotel (Hotel Centraal) met ca. 70 bedden. In het verenigingsgebouw waren naast een grote zaal met een orgel, kleine ruimtes voor studie en een bibliotheek. Rond de grote zaal liep een gaanderij, die gebruikt kon worden als hardloopbaan. Voor ontspanning was er verder een biljartruimte, een kegelbaan en een inpandig zwembad dat ook toegankelijk was voor publiek. Het 25 x 11 meter grote bad was de trots van het bestuur, en vele Amsterdammers hebben er zwemmen geleerd, mannen en vrouwen gescheiden.
Recente ontwikkelingenTegenwoordig is in het gebouw NH Hotel Amsterdam Centre gevestigd, zonder zwembad.
Bronnen
Dorothee Oorthuys, Het Nieuwe Huis (Stokerkade Cultuurhistorische Uitgeverij, 2014).
Ingezonden door Annemarieke Verheij
Professionele of persoonlijke bandHet is een behoorlijk kolossaal gebouw, maar door zijn vorm en het beeldhouwwerk toch elegant van vorm. Het vormt een mooi duo met het naastgelegen Gebouw Atlanta (zal ik binnenkort ook beschrijven).
Gerelateerde objecten