Details
Naam
Johan van Oldenbarnevelt Gymnasium (v.m.), Amersfoort
Aantal afbeeldingen: 11
IntroductieHet magum opus van architect Van der Tak.
AdresGroen Van Prinstererlaan 33-41
Postcode(s)3818 JN
PlaatsAmersfoort
LandNederland
Vervaardiger C.B. van der Tak (Architect)
Datum1929 - 1933
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
OpdrachtgeverGemeente Amersfoort
Oorspronkelijke functieMiddelbare School
Huidige functieGemengde bestemming: woningen en kantoor- of werkruimtes
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer517712
AchtergrondDe gemeente Amersfoort gaf in 1929 opdracht tot het bouwen van een nieuw gymnasium ter vervanging van het gebouw aan het Plantsoen-West. Gemeentearchitect C.B. van der Tak creëerde hiermee zijn magnum opus.
BeschrijvingHet gebouw bestaat uit een aantal haaks op elkaar staande vleugels. Aan de Groen van Prinstererlaan staat tussen twee haaks op elkaar staande vleugels van twee bouwlagen een torenvolume, waarin de hoofdentree is ondergebracht.
De oostvleugel wordt aan de oostzijde begrensd door een lager torenvolume van drie bouwlagen vanwaaruit vleugels met twee bouwlagen in zuidelijke en noordelijke richting zijn gelegen. Tezamen vormen de vleugels een plattegrond in de vorm van een gespiegelde 'h'.
Eén halfrondvolume van één bouwlaag bevindt zich op het noordelijke uiteinde van de één bouwlaag hoge noordoostelijke vleugel. De vleugels worden afgesloten door betonnen lijsten, die de horizontaliteit benadrukken.
De functies komen in de plattegrondindeling en in het exterieur tot uitdrukking. De entree, de hal en de trappartijen zijn in het torenvolume ondergebracht. De klaslokalen, met open geveloppervlakken, zijn aan de zuid- en oostzijde van de vleugels gesitueerd, terwijl de gangen, met een meer gesloten gevelaanzicht, naar de openbare weg zijn gericht.
Een reeks garderobenissen worden geleed door een ritmische opeenvolging van kolommen. Deze opdeling komt ook tot uitdrukking in de uit gele bakstenen opgetrokken gevels, waar aan de gangzijde een opeenvolging van tientallen gelijkvormige smalle verticale stalen vensters zijn aangebracht. De gevels aan de lokaalzijde zijn zeer open van karakter. Op de begane grond en de eerste verdieping zijn over de gehele lengte van de gevels uitkragende strokenvensters aangebracht, die vrijstaan van de betonconstructie.
De hoofdingang in het torenvolume is symmetrisch vormgegeven met zes laddervensters ter hoogte van de derde bouwlaag. In het midden risaleert een rechthoekig volume met plat dak. Daarvoor zijn drie muurdammen geplaatst die boven de risaliet uitsteken en bekroond worden door een betonnen lijst. Op de begane grond zijn tussen deze muurdammen onder een grote betonnen luifel twee toegangen, bestaande uit stalen deuren met laddervensters, geplaatst. Boven de luifel bevindt zich een dubbel balkon, met hoog gemetselde muren en dubbele openslaande deuren die toegang geven tot de kamer van de schooldirecteur.
Op de begane grond en op de eerste verdieping bevinden zich aan weerszijden van de risaliet strokenvensters. Voor de vensters op de begane grond bevinden zich hoog opgemetselde plantenbakken.
De oostvleugel wordt aan de oostzijde begrensd door een lager torenvolume van drie bouwlagen vanwaaruit vleugels met twee bouwlagen in zuidelijke en noordelijke richting zijn gelegen. Tezamen vormen de vleugels een plattegrond in de vorm van een gespiegelde 'h'.
Eén halfrondvolume van één bouwlaag bevindt zich op het noordelijke uiteinde van de één bouwlaag hoge noordoostelijke vleugel. De vleugels worden afgesloten door betonnen lijsten, die de horizontaliteit benadrukken.
De functies komen in de plattegrondindeling en in het exterieur tot uitdrukking. De entree, de hal en de trappartijen zijn in het torenvolume ondergebracht. De klaslokalen, met open geveloppervlakken, zijn aan de zuid- en oostzijde van de vleugels gesitueerd, terwijl de gangen, met een meer gesloten gevelaanzicht, naar de openbare weg zijn gericht.
Een reeks garderobenissen worden geleed door een ritmische opeenvolging van kolommen. Deze opdeling komt ook tot uitdrukking in de uit gele bakstenen opgetrokken gevels, waar aan de gangzijde een opeenvolging van tientallen gelijkvormige smalle verticale stalen vensters zijn aangebracht. De gevels aan de lokaalzijde zijn zeer open van karakter. Op de begane grond en de eerste verdieping zijn over de gehele lengte van de gevels uitkragende strokenvensters aangebracht, die vrijstaan van de betonconstructie.
De hoofdingang in het torenvolume is symmetrisch vormgegeven met zes laddervensters ter hoogte van de derde bouwlaag. In het midden risaleert een rechthoekig volume met plat dak. Daarvoor zijn drie muurdammen geplaatst die boven de risaliet uitsteken en bekroond worden door een betonnen lijst. Op de begane grond zijn tussen deze muurdammen onder een grote betonnen luifel twee toegangen, bestaande uit stalen deuren met laddervensters, geplaatst. Boven de luifel bevindt zich een dubbel balkon, met hoog gemetselde muren en dubbele openslaande deuren die toegang geven tot de kamer van de schooldirecteur.
Op de begane grond en op de eerste verdieping bevinden zich aan weerszijden van de risaliet strokenvensters. Voor de vensters op de begane grond bevinden zich hoog opgemetselde plantenbakken.
InterieurHet interieur wordt evenals het exterieur gekenmerkt door de sobere werking van massa, ruimte en licht. De trappartij in het torenvolume ontvangt onder meer daglicht door de toepassing van glazen bouwstenen in de vloeren. Deze trap geeft toegang tot twee lokalen in de top van het torenvolume. De gangen worden geleed door voor de vensters geplaatste kolommen met daartussen garderobes. Hier bevinden zich originele stalen buizen met haken. Verder zijn vele deuren en deurkrukken authentiek.
Recente ontwikkelingenIn 2002 is het gebouw gerenoveerd. De oude school heeft een nieuwe bestemming gekregen als kantoorgebouw, met als toepasselijke naam 'Het Gymnasium'. In een deel van het gebouw zijn woningen gekomen.
Bronnen
Anton Groot en Max Cramer - 'C.B. van der Tak. Stadsarchitect tussen modernisme en traditie 1929-1945', Bussum, 2007.
Links
Ingezonden door Annemarieke Verheij
Professionele of persoonlijke bandEen zakelijk expressionistisch gebouw, met invloeden van het werk van Dudok. De invloed van de Amsterdamse School is alleen in de verte aanwezig.
Gerelateerde objecten