Details
Naam
Dommelsteyn, Eindhoven
Aantal afbeeldingen: 16
IntroductieGebouw met een roerige geschiedenis, oorspronkelijk bedoeld als woonhotel voor mannen. Tegenwoordig appartementen.
AdresJonckbloetlaan 13
Postcode(s)5615 EM
PlaatsEindhoven
LandNederland
Vervaardiger Arnold Ingwersen (Architect)
Datum1930 - 1931
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
OpdrachtgeverWoningbouwvereniging "Thuis Best"
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieTehuis / Gezellenhuis
Huidige functieGemengde bestemming: woningen en kantoor- of werkruimtes
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer518805
AchtergrondDe naam van het pand varieerde van Dommelhuis, via Dommelzicht en Dommelhotel tot 'Dommelsteyn'. De laatste naam staat op de gevel boven de ingang. Het gebouw was bedoeld als woonhotel voor jonge, mannelijke Philipsbeambten. Ingwersen bouwde een paar honderd meter verder (Alberdingk Thijmlaan, tegenwoordig Hotel Parkzicht) eveneens zo'n onderkomen voor vrouwen. Destijds meende men dat het verstandig was vrouwen en mannen niet het zelfde onderdak te bieden, hoewel de panden een gezamenlijke tuin deelden.
Door de economische crisis kon het pand niet als woonhotel in gebruik worden genomen. In 1939 woonden er tijdelijk in totaal 200 jonge, joodse vluchtelingen uit Duitsland, die overigens nog hetzelfde jaar elders in het land werden ondergebracht. In die tijd heette het pand Dommelhuis. In 1940 werd het gebouw gevorderd door de bezetter, die er piloten legerde, die op Welschap waren gestationeerd; daarnaast woonden er toen nog een 20-tal prostituees. Na de bevrijding werd het gebouw gevorderd door de Royal Airforce.
In 1946 werd het pand als pension in gebruik genomen, onder de naam Dommelzicht. Nadat het in 1952 een nieuwe huurder had gekregen, werd het opgeknapt en voor een deel tevens als hotel ingericht. Een jaar later werd het volgens een krantenbericht als hotel Dommelzicht geopend, ofschoon omstreeks die tijd ook de oude naam Dommelhuis gebruikt werd.
In 1964 werd het Dommelhotel genoemd, een naam die het tot in 1985 behield. Na de sluiting van het hotel kreeg het pand weer de naam Dommelhuis en werd er het Philips Intelligence Institute in gevestigd. Nadat dit instituut vertrokken was, stond het gebouw leeg.
Het gebouw is tot rijksmonument verklaard vanwege het cultuurhistorisch belang - als voorbeeld van een sociaal-economische ontwikkeling, namelijk de stichting van woongebouwen voor werknemers in de industrie in de grote steden en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de gezellenhuizen. Architectuurhistorisch is het van belang vanwege de stijl en de plaats in het werk van de architect Ingwersen. Het gebouw is van belang vanwege de situering, verbonden met de ontwikkeling van de stad. Het object is belangrijk vanwege de gaafheid van in- en exterieur. Gebouwen met deze functie zijn zeldzaam. (Bron: Monumentenregister)
Door de economische crisis kon het pand niet als woonhotel in gebruik worden genomen. In 1939 woonden er tijdelijk in totaal 200 jonge, joodse vluchtelingen uit Duitsland, die overigens nog hetzelfde jaar elders in het land werden ondergebracht. In die tijd heette het pand Dommelhuis. In 1940 werd het gebouw gevorderd door de bezetter, die er piloten legerde, die op Welschap waren gestationeerd; daarnaast woonden er toen nog een 20-tal prostituees. Na de bevrijding werd het gebouw gevorderd door de Royal Airforce.
In 1946 werd het pand als pension in gebruik genomen, onder de naam Dommelzicht. Nadat het in 1952 een nieuwe huurder had gekregen, werd het opgeknapt en voor een deel tevens als hotel ingericht. Een jaar later werd het volgens een krantenbericht als hotel Dommelzicht geopend, ofschoon omstreeks die tijd ook de oude naam Dommelhuis gebruikt werd.
In 1964 werd het Dommelhotel genoemd, een naam die het tot in 1985 behield. Na de sluiting van het hotel kreeg het pand weer de naam Dommelhuis en werd er het Philips Intelligence Institute in gevestigd. Nadat dit instituut vertrokken was, stond het gebouw leeg.
Het gebouw is tot rijksmonument verklaard vanwege het cultuurhistorisch belang - als voorbeeld van een sociaal-economische ontwikkeling, namelijk de stichting van woongebouwen voor werknemers in de industrie in de grote steden en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de gezellenhuizen. Architectuurhistorisch is het van belang vanwege de stijl en de plaats in het werk van de architect Ingwersen. Het gebouw is van belang vanwege de situering, verbonden met de ontwikkeling van de stad. Het object is belangrijk vanwege de gaafheid van in- en exterieur. Gebouwen met deze functie zijn zeldzaam. (Bron: Monumentenregister)
BeschrijvingHet gebouw staat in De Elzent, een rustige en welvarende wijk van Eindhoven. Deze bestaat grotendeels uit vrijstaande en geschakelde villa's, gebouwd in de jaren twintig en dertig.
In de vormgeving en detaillering van het pand zijn Amsterdamse School-kenmerken aan te wijzen, zoals de toepassing van tegels in de gevel, ladderramen en zeer steil aangebrachte dakpannen.
Kenmerkend voor het gebouw is de centraal gelegen hoge topgevel met hoofdingang in een rondboogomlijsting van metselwerk. Aan weerszijden daarvan zijn bolle erkers met ramen, voorzien van een kleine roedenverdeling aanwezig. Boven de ingang bevindt zich een hoge smalle erker ter plekke van het trappenhuis, geheel in de top is een klein rond raam aangebracht. Over de gehele breedte van de verdere vleugel is een betegelde erker aanwezig, erboven is een balkon met gesloten bakstenen balustrade geplaatst. Op de begane grond is de zijgevel tussen de ramen eveneens betegeld. Op de dwarsvleugel is deze betegeling tussen de ramen op de verdieping aangebracht. Op de bovenste verdieping zijn eenvoudige ramen met een middenstijl aangebracht, op de kopse gevels zijn deze ramen als een doorlopende band uitgevoerd.
In de vormgeving en detaillering van het pand zijn Amsterdamse School-kenmerken aan te wijzen, zoals de toepassing van tegels in de gevel, ladderramen en zeer steil aangebrachte dakpannen.
Kenmerkend voor het gebouw is de centraal gelegen hoge topgevel met hoofdingang in een rondboogomlijsting van metselwerk. Aan weerszijden daarvan zijn bolle erkers met ramen, voorzien van een kleine roedenverdeling aanwezig. Boven de ingang bevindt zich een hoge smalle erker ter plekke van het trappenhuis, geheel in de top is een klein rond raam aangebracht. Over de gehele breedte van de verdere vleugel is een betegelde erker aanwezig, erboven is een balkon met gesloten bakstenen balustrade geplaatst. Op de begane grond is de zijgevel tussen de ramen eveneens betegeld. Op de dwarsvleugel is deze betegeling tussen de ramen op de verdieping aangebracht. Op de bovenste verdieping zijn eenvoudige ramen met een middenstijl aangebracht, op de kopse gevels zijn deze ramen als een doorlopende band uitgevoerd.
Recente ontwikkelingenNa een korte periode als school en kantoorruimte, volgde een verbouwing tot luxe (deels gestoffeerde) appartementen. Het pand heet nu 'Dommelsteyn'.
Ingezonden door Rieks Witte
Professionele of persoonlijke bandRieks Witte 2015: Ik vind het een mooi gebouw dat de zorgvuldigheid illustreert waarmee destijds de bouwopgaaf werd uitgewerkt. Zo langzamerhand kom je in de typische jaren dertig sfeer terecht, maar de wortels in de Amsterdamse School verloochenen zich niet.
Gert-Jan Lobbes 2021: geactualiseerd en de beschrijving uitgebreid.
Gert-Jan Lobbes 2021: geactualiseerd en de beschrijving uitgebreid.
Gerelateerde objecten