Details
Naam
Meezennest en Meerlhuis, Park Meerwijk, Bergen
Aantal afbeeldingen: 25
IntroductieVan de eerste vrouwelijke architect in Nederland, deze dubbele villa in Park Meerwijk, het 'gebouwde manifest van de Amsterdamse School'. De namen van de woningen worden nogal eens door elkaar gehaald.
AdresMeerwijklaan 5 en 7
Postcode(s)1861 MB
PlaatsBergen
LandNederland
Vervaardiger Margaret Staal-Kropholler (Architect)
Datum1917 - 1918
Huidige staatDeels of volledig gerestaureerd
Opdrachtgever Arnold Heystee
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieVilla of geschakelde villawoning
Huidige functieVilla of geschakelde villawoning
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer46540 + 46542
AchtergrondDe aanleg van dit kleine villapark werd mogelijk gemaakt door de Amsterdamse tegelhandelaar Arnold Heystee. Dankzij hem konden een aantal architecten in de Amsterdamse School-stijl een serie kleine villa's bouwen. Dit werd ze niet door iedereen in dank afgenomen: de pers sprak er schande van. Zo scheef vakblad De Bouwwereld dat het bijna de moeite waard was om een kijkje bij het wanstaltige te gaan nemen. Maar Hendrik Th. Wijdeveld bejubelde het park. De discussie werd in alle heftigheid gevoerd. Tegenwoordig is het de trots van Bergen.
In het park ontwierp ook Margaret Kropholler in 1917 een dubbel woonhuis: Meerlhuis (Meerwijklaan 5) en Meezennest (nr. 7). (Bij Meerlhuis hangt overigens een bordje met daarop 'Meezennest'. Het werd 55 jaar geleden per abuis opgehangen door de ouders van de eigenares die het in 2025 te koop zette.)
In het park ontwierp ook Margaret Kropholler in 1917 een dubbel woonhuis: Meerlhuis (Meerwijklaan 5) en Meezennest (nr. 7). (Bij Meerlhuis hangt overigens een bordje met daarop 'Meezennest'. Het werd 55 jaar geleden per abuis opgehangen door de ouders van de eigenares die het in 2025 te koop zette.)
BeschrijvingDeze twee huizen zijn identiek, maar liggen rug aan rug onder hetzelfde dak en zijn daardoor elkaars spiegelbeeld. Alles is tot in het kleinste detail ontworpen en rijk van ornament voorzien. Bijna sentimenteel zijn de luikjes om vogels eten te geven, maar aardig zijn de smalle nisjes tussen de stenen op de gevelhoeken. Zij dienen voor veilige vogelnestjes, waaraan de huizen ook hun naam te danken hebben. De dubbele schoorstenen boven de ingangen fungeren als een soort bakens en worden ook wel vergeleken met voelsprieten, heel toepasselijk voor de op organische vormen gebaseerde Amsterdamse School.
InterieurDe hal van beide woningen is spectaculair, waarbij de hal van Meerlhuis (zie foto's) nog volledig origineel bewaard is.
Meerlhuis heeft een hal met zwart-wit geblokte vloer waaruit de in een lichte kleur gelakte houten trap breed oprijst, om naar boven toe smaller te worden. De turquoise hoogglanstegels - uiteraard van Heystee - zijn als een lambrisering langs de trap aangebracht, gemetselde 'druppels' aan de leuningloze muren bieden houvast. De wanden van de hal zijn met dezelfde turkooise tegels betegeld tot vlak onder het plafond. Houten pilaren - ook turkoois gelakt - lijken het plafond van de hal te steunen. De opgang van de trap wordt verlicht door een vleermuisachtige lamp.
De gespiegelde hal van Meezennest heeft de tijd minder goed doorstaan. De hoogglans wandtegels zijn hier in schakeringen van lichtbruin, de trap is donker gelakt waardoor de ornamenten op de stootborden wegvallen. Er is een leuning langs de wand aangebracht. De vloer is belegd met neutrale beige tegels, vermoedelijk niet origineel. De houten pilaren die het plafond lijken te steunen, zijn oker gelakt. Een foto is afgebeeld in 'Park Meerwijk'.
Meerlhuis heeft een hal met zwart-wit geblokte vloer waaruit de in een lichte kleur gelakte houten trap breed oprijst, om naar boven toe smaller te worden. De turquoise hoogglanstegels - uiteraard van Heystee - zijn als een lambrisering langs de trap aangebracht, gemetselde 'druppels' aan de leuningloze muren bieden houvast. De wanden van de hal zijn met dezelfde turkooise tegels betegeld tot vlak onder het plafond. Houten pilaren - ook turkoois gelakt - lijken het plafond van de hal te steunen. De opgang van de trap wordt verlicht door een vleermuisachtige lamp.
De gespiegelde hal van Meezennest heeft de tijd minder goed doorstaan. De hoogglans wandtegels zijn hier in schakeringen van lichtbruin, de trap is donker gelakt waardoor de ornamenten op de stootborden wegvallen. Er is een leuning langs de wand aangebracht. De vloer is belegd met neutrale beige tegels, vermoedelijk niet origineel. De houten pilaren die het plafond lijken te steunen, zijn oker gelakt. Een foto is afgebeeld in 'Park Meerwijk'.
Recente ontwikkelingenEr zijn wel wat discutabele veranderingen aan het pand aangebracht in de loop der jaren, met name uitbouwen aan de tuinzijde.
Bronnen
H. Th. Wijdeveld in Wendingen, jaargang 1, nummer 8, 1918.
Eline van Leeuwen en Erik Mattie, Park Meerwijk, Villapark te Bergen. Manifest van de Amsterdamse School (Sun 2005).
Menno Jonker, Floris Leeuwenberg en Alice Roegholt, De Amsterdamse School. Verbeelde Idealen (Museum Het Schip 2011).
Ellen van Kessel en Marga Kuperus, Margaret Staal-Kropholler. Architect (Uitgeverij 010 1990).
Wilma Kuijvenhoven en Magda Augusteijn, Vanuit den gezichtshoek der Bruikbaarheid, documentaire, 2013
Links
Ingezonden door Alice Roegholt
Gerelateerde objecten