Details
Naam
Winkelpui Hartenstraat 15, Amsterdam
Aantal afbeeldingen: 6
IntroductieAmsterdamse School in de grachtengordel. Alleen al daaraan zou je een boek kunnen wijden. 'Je ziet het pas als je het door hebt'.
AdresHartenstraat 15
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger H. de Meer (Architect)
Datum1924
Huidige staatGerealiseerd
Oorspronkelijke functieWinkel(s)
Huidige functieWinkel(s)
Type objectRijksmonument, Winkelpui
Monumentnummer1454
AchtergrondHet pand Hartenstraat 15 werd rond 1873 gesloopt en in sobere stijl herbouwd, getuige tekeningen in het stadsarchief. Vanaf 1913 zat hier boekhandel Brinkman. Brinkman, jarenlang een begrip in de wereld van de schoolboeken, verhuisde in 1923/1924 naar Hartenstraat 12.
In juli 1924 opende hier boekhandel en uitgeverij "Ontwikkeling", die gelieerd was aan de arbeiderspartij SDAP. Op de gevel prijkte de spreuk "Hij die leest, voedt zijn geest". De winkel kwam over uit de Paleisstraat. "Ontwikkeling" had ook vestigingen in zes andere steden.
Architect De Meer, een leerling van Michel de Klerk, ontwierp het nieuwe interieur en een nieuwe winkelpui, in de stijl van de Amsterdamse School. Of H. de Meer ook de architect is van gebouwen elders in het land, onder meer in Gouda, is onbekend. De toeschrijving aan De Meer is gebaseerd op een artikel over de opening van de winkel in Het Volk van 25 juli 1924. Het bouwdossier in het stadsarchief bevat opmerkelijk genoeg niets over deze verbouwing. Het Volk meldde: "Het interieur en de gevel zijn gebouwd naar het ontwerp en onder leiding van den architekt H. De Meer, die alle eer van zijn werk heeft."
"Ontwikkeling" vertrok in 1931 naar het gebouw van de Arbeiderspers aan het Hekelveld. Hier kwam drogist "De Posthoorn" voor in de plaats, die onder meer adverteerde in het NSB-blad Volk en Vaderland.
In juli 1924 opende hier boekhandel en uitgeverij "Ontwikkeling", die gelieerd was aan de arbeiderspartij SDAP. Op de gevel prijkte de spreuk "Hij die leest, voedt zijn geest". De winkel kwam over uit de Paleisstraat. "Ontwikkeling" had ook vestigingen in zes andere steden.
Architect De Meer, een leerling van Michel de Klerk, ontwierp het nieuwe interieur en een nieuwe winkelpui, in de stijl van de Amsterdamse School. Of H. de Meer ook de architect is van gebouwen elders in het land, onder meer in Gouda, is onbekend. De toeschrijving aan De Meer is gebaseerd op een artikel over de opening van de winkel in Het Volk van 25 juli 1924. Het bouwdossier in het stadsarchief bevat opmerkelijk genoeg niets over deze verbouwing. Het Volk meldde: "Het interieur en de gevel zijn gebouwd naar het ontwerp en onder leiding van den architekt H. De Meer, die alle eer van zijn werk heeft."
"Ontwikkeling" vertrok in 1931 naar het gebouw van de Arbeiderspers aan het Hekelveld. Hier kwam drogist "De Posthoorn" voor in de plaats, die onder meer adverteerde in het NSB-blad Volk en Vaderland.
BeschrijvingPandje met een lijstgevel uit de negentiende eeuw, niet eens zoveel bijzonders, hoewel het wel een monument is. Maar dan ineens zie je de interessante wijziging van de winkelpui: hout en metaal op een natuurstenen plint. Mooi vormgegeven overgangen.
InterieurTerug in de tijd: "Reeds dadelijk bij het binnenkomen in de ruime boekenhal treft de rustige voornaamheid van het interieur, zoowel door de smaakvolle wijze waarop de betimmering van de boekenstellages is aangebracht, waarbij zich het gewelfde plafond prachtig aansluit, als door de voor de beschildering gekozen kleuren. (...) Boven de étalage is een versiering aangebracht van gekleurd glas in lood gevat, die een voorstelling geeft van een aantal op artistieke wijze gerangschikte boekwerken." (Het Volk, 25 juli 1024).
Recente ontwikkelingenHet pand heeft sinds de jaren dertig vele huurders zien komen en gaan.
Ingezonden door Niko Koers
Professionele of persoonlijke bandNico Koers 2014: In de '9 straatjes' in Amsterdam. Jarenlang zat hier de tweedehands boekwinkel JOOT (Just out of Time). En ja, daarvan trok de etalage en de inhoud altijd mijn belangstelling, ze verkopen namelijk prachtige kunstboeken (nog altijd via het web, de huur was er niet meer op te brengen, denk ik). Deze winkelpui zag ik pas toen JOOT weg was.
Gert-Jan Lobbes 2025: informatie over de geschiedenis van het pand en de architect aangevuld.
Gert-Jan Lobbes 2025: informatie over de geschiedenis van het pand en de architect aangevuld.
Gerelateerde objecten