Details
Naam
Diamantbuurt Eigen Haard, blok III west
Aantal afbeeldingen: 18
IntroductieMet dit blok was de bebouwing rondom de Jan Lievensstraat, zoals ontworpen door Hamers en Lansdorp, compleet.
AdresGranaatstraat 1-17, Jan Lievensstraat 19-93, Saffierstraat 2-4
Postcode(s)1074HK
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Flip Hamers (Architect)
Nico Lansdorp (Architect)
Nico Lansdorp (Architect)
Datum1928
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
OpdrachtgeverEigen Haard
Huidige eigenaarEigen Haard
Oorspronkelijke functieEtagewoningen / appartementen
Type objectGeen beschermde status, Blok
AchtergrondDe door Ph.A. Hamers en (in de praktijk) diens werknemer Nico Lansdorp ontworpen blokken voor Eigen Haard in de Diamantbuurt bestaan in totaal uit vijf blokken.
Blok III is in twee delen gebouwd en kent ook twee stijlen. Het oostelijke deel is van later datum en wordt in een aparte bijdrage besproken. Het westelijke deel beslaat het middelste deel van de Jan Lievensstraat (oneven zijde).
Eigen Haard verstrekte eind 1918 de opdracht. Ontwerpen zijn gemaakt tussen 1919-1921 en in 1923, de vroegste ontwerpen zijn nog van Hamers zelf. Door financiële problemen begon de bouw pas in 1924. In 1925 kregen de woningcorporaties op last van de rijksoverheid minder geld voor arbeiderswoningbouw. Eigen Haard slaagt er toch in een flink aantal woningen in de Diamantbuurt te realiseren. Bij de bouw van de woningen in de Granaatstraat levert de coöperatie hierbij bovendien een huzarenstuk af: de aannemer voldeed niet aan de verplichtingen en verloor de opdracht, waarna Eigen Haard de woningen in eigen beheer heeft afgebouwd - met toestemming van het gemeentebestuur.
Het westelijke deel van Blok III werd voltooid in 1928 en bestond oorspronkelijk uit 72 woningen.
Blok III is in twee delen gebouwd en kent ook twee stijlen. Het oostelijke deel is van later datum en wordt in een aparte bijdrage besproken. Het westelijke deel beslaat het middelste deel van de Jan Lievensstraat (oneven zijde).
Eigen Haard verstrekte eind 1918 de opdracht. Ontwerpen zijn gemaakt tussen 1919-1921 en in 1923, de vroegste ontwerpen zijn nog van Hamers zelf. Door financiële problemen begon de bouw pas in 1924. In 1925 kregen de woningcorporaties op last van de rijksoverheid minder geld voor arbeiderswoningbouw. Eigen Haard slaagt er toch in een flink aantal woningen in de Diamantbuurt te realiseren. Bij de bouw van de woningen in de Granaatstraat levert de coöperatie hierbij bovendien een huzarenstuk af: de aannemer voldeed niet aan de verplichtingen en verloor de opdracht, waarna Eigen Haard de woningen in eigen beheer heeft afgebouwd - met toestemming van het gemeentebestuur.
Het westelijke deel van Blok III werd voltooid in 1928 en bestond oorspronkelijk uit 72 woningen.
BeschrijvingHet blok is ontworpen in de stijl van het rationalisme met elementen van de Amsterdamse School. Het aanzien van dit deel van blok III lijkt op dat van blok I en II maar hier geen loggia’s of gemetselde hoekbalkons. Het meest kenmerkende is dat bij de trappenhuizen aan de zijde van de Jan Lievensstraat de gevel telkens een stukje terug valt. In het verticale vlak dat hierdoor ontstaat, liggen grote ramen om het licht in de trappenhuizen binnen te laten. De ramen zijn met roedes onderverdeeld in kleine vierkantjes: typisch voor de Amsterdamse School.
Een gebeeldhouwd element verfraait de gevel bij Granaatstraat 1-5, vlak voor de overgang van Blok III west naar Blok III oost. We zien een kangoeroe met jong van de hand van Jan Trapman. Deze staat symbool voor moederliefde en geborgenheid: bewoners kunnen zich bij een woningcorporatie thuis en beschermd voelen.
In de Jan Lievensstraat boven de poort naar het Smaragdplein zien we nog een gebeeldhouwd element, gemaakt door Willem IJzerdraat. Het stelt een man- en vrouwfiguur voor, de mythische figuren Pan en Syrinx. Aan de linkerkant zit een naakte Syrinx, rechts van de rivier zit Pan die op zijn panfluit speelt. Pan is de god van het woud, het vee en het dierlijk instinct. De panfluit is naar hem vernoemd na zijn jacht op de nimf Syrinx. Omdat zij maagd wilde blijven werden haar gebeden verhoord en veranderde ze in een rietstengel waar Pan een fluit van maakte.
Een gebeeldhouwd element verfraait de gevel bij Granaatstraat 1-5, vlak voor de overgang van Blok III west naar Blok III oost. We zien een kangoeroe met jong van de hand van Jan Trapman. Deze staat symbool voor moederliefde en geborgenheid: bewoners kunnen zich bij een woningcorporatie thuis en beschermd voelen.
In de Jan Lievensstraat boven de poort naar het Smaragdplein zien we nog een gebeeldhouwd element, gemaakt door Willem IJzerdraat. Het stelt een man- en vrouwfiguur voor, de mythische figuren Pan en Syrinx. Aan de linkerkant zit een naakte Syrinx, rechts van de rivier zit Pan die op zijn panfluit speelt. Pan is de god van het woud, het vee en het dierlijk instinct. De panfluit is naar hem vernoemd na zijn jacht op de nimf Syrinx. Omdat zij maagd wilde blijven werden haar gebeden verhoord en veranderde ze in een rietstengel waar Pan een fluit van maakte.
InterieurDe woningen waren en zijn vrij eenvoudig. Tot in de jaren 70 hadden zij geen eigen douche. Voor een bad ging men naar het badhuis op het Smaragdplein.
Recente ontwikkelingenBegin jaren 70 zijn de woningen gerenoveerd.
Bronnen
Vladimir Stissi, Amsterdam, het mekka van de volkshuisvesting: sociale woningbouw 1909-1942 (Rotterdam 2007)
Links
Ingezonden door Liesbeth Draaijer
Professionele of persoonlijke bandBij aanvang van mijn dienstverband in 1974 bij Eigen Haard was de renovatie in de Diamantbuurt nog in volle gang. Door de aandacht voor het behoud van de Amsterdamse Schooldetails werd ik mij bewust van de bijzondere architectuur en ontstond mijn interesse en betrokkenheid. Voor bewoners die moesten verhuizen naar een wisselwoning was dit natuurlijk niet altijd het geval. Na het betrekken van de gerenoveerde woning probeerde ik hen te wijzen, vaak met succes, op de mooie architectuur.
Gerelateerde objecten