Details
Naam
Glas-in-loodraam, vm Friesche Bank, Leeuwarden
Aantal afbeeldingen: 12
IntroductieDit typische Bogtmanraam is een vrij onbekende schat in het centrum van Leeuwarden.
Type objectGlas in lood
AdresNieuweweg 3
Postcode(s)8911 LK
PlaatsLeeuwarden
Vervaardiger Willem Bogtman (Kunstenaar)
Datum1921
MateriaalGlas in lood
OpdrachtgeverDe Friesche Bank
AchtergrondDit raam bevindt zich in het gebouw van de voormalige Friesche Bank in Leeuwarden. Het is rond 1920 gemaakt door Atelier Bogtman in Haarlem. Van buitenaf is het te zien vanaf de Blokhuissteeg.
Het gebouw van de Friesche Bank, een rijksmonument, is gebouwd in 1919-1921 naar ontwerp van de in Sneek werkzame Geert Stapenséa. De RCE spreekt van 'een beheerste Amsterdamse Schoolstijl', maar daarvan is de redactie van Wendingen niet zo overtuigd. Over het Amsterdamse Schoolgehalte van het raam van Bogtman hebben we geen twijfels.
Het gebouw van de Friesche Bank, een rijksmonument, is gebouwd in 1919-1921 naar ontwerp van de in Sneek werkzame Geert Stapenséa. De RCE spreekt van 'een beheerste Amsterdamse Schoolstijl', maar daarvan is de redactie van Wendingen niet zo overtuigd. Over het Amsterdamse Schoolgehalte van het raam van Bogtman hebben we geen twijfels.
BeschrijvingHet betreft een groot, langwerpig raam, onderverdeeld in vele kleine vakjes. Centraal staat het wapen van Friesland: twee gaande leeuwen onder een kroon, omgeven door zeven blokjes. De blokjes verwijzen naar de zeven (middeleeuwse) zeelanden. Dit waren zelfstandige landstreken langs de kust van Alkmaar tot de Weser, die samengingen in een verdedigingsverbond tegen de Noormannen. Bogtman diende het wapen natuurlijk in het raam te verwerken, maar is verder vrij omgegaan met vormen en kleuren. De vormen zijn abstract, maar lijken in een aantal gevallen naar de natuur te verwijzen. Met enige fantasie herkennen we snavels zowel van opzij als frontaal, slakkenhuizen, vogelveren en onder het wapen wellicht een uil met klauwen (nagels?). Het raam is rechtsonder gesigneerd in sierlijke geschreven letters met 'Atelier W. Bogtman Haarlem'.
Recente ontwikkelingenDe Friesche Bank is lange tijd bankgebouw gebleven, ook nadat de bank was overgenomen door de Amsterdamse Bank, later ABN/Amro. In 1995 is de bank vertrokken. Vervolgens kreeg het gebouw diverse nieuwe bestemmingen. Momenteel fungeert het als woonplek voor dak- en thuislozen van de organisatie 'Wender'. De meeste bewoners komen vanuit de nachtopvang of direct van de straat.
Bronnen
Peter Karstkarel, Sierlijk Bouwen, Jugendstil en Amsterdamse School in Friesland, 1900-1940. (Friese Pers Boekerij/Noordboek, 2011).
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandMet dank aan Herman Dolstra van Emmakade Antiek in Leeuwarden, die mij attent maakte op dit raam. Ook dank aan de zeer aardige medewerkers van Wender, van wie we binnen mochten kijken.
Gerelateerde objecten