Details
Naam
Rijksstraatweg-Raadhuisplein, Haarlem
Aantal afbeeldingen: 21
IntroductieEen ensemble van de lokale architect Lamberts in de toenmalige gemeente Schoten.
AdresRijksstraatweg 19-21, Raadhuisplein 1R-1AR
Postcode(s)2023 HA
PlaatsHaarlem
LandNederland
Vervaardiger Henk Lamberts (Architect)
Datum1923
Opdrachtgever J.P. Kok
Oorspronkelijke functieWinkel-woonhuis
Huidige functieGemengde bestemming: woningen en kantoor- of werkruimtes
Type objectGebouw
AchtergrondIn 1923 doet bouwbedrijf J.P. Kok te Schoten een aanvraag tot het bouwen van een winkelhuis en woonhuis aan de Rijksstraatweg, met ernaast een garage met bovenwoning en een woonhuis aan het Raadhuisplein. De architect is H. Lamberts.
Schoten is dan nog een zelfstandige, vrij landelijke gemeente. Het wordt enkele jaren later, in 1927, geannexeerd door grote buur Haarlem.
Het blad 'Vademecum der bouwvakken' was positief over het ontwerp van Lamberts. ‘Het is gebouwd in een landelijke omgeving en met de architectuur is hiermede rekening gehouden. Het bouwwerk, hetwelk een gunstige indruk maakt, steekt prachtig af tegen allerlei eigenbebouwing in de omgeving, waar de z.g. ,,timmermansstijl" nog welig bloeit. De gevels zijn opgetrokken in miskleurig hardgrauw, donker terugliggend gevoegd. Het plint tot onder de raamkozijnen en de tuinmuurtjes zijn gemetseld van handvormsteenen, het voegwerk is behandeld als dat van de gevels. De daken zijn bedekt met roode pannen, Tuiles du Nord. De kozijnen zijn donker-, de ramen en deuren lichtgroen geverfd met zwarte afzetting.’
De schrijver van het artikel stoort zich behoorlijk aan de toevoegingen die – zo kort na oplevering – gedaan zijn. ‘Het woonhuis aan den Rijksstraatweg is later tot winkelhuis verbouwd. Het vóórtuintje met voetingmuurtje is hieraan opgeofferd. Dit op zichzelve is een ontsiering van het plan. Maar storender werkt het plaatsen der sigarenreclameborden tegen het hoekhuis. Hoewel hier niet weergegeven is het dak boven de garage versierd? met een autoafbeelding op ware grootte, die bombastisch troont boven de rustige gevel. Het valt te betreuren, dat er nog zoo weinig maatregelen tegen ontsierende reclame worden genomen.
De groote massa voelt nog niets voor ruimtekunst, zij kan het als in onmacht niet beoordeelen, het is haar nimmer bijgebracht. Nog minder kan zij zich indenken de groote toewijding en inspannende arbeid, die de man achter de teekentafel zich geeft, om hoe eenvoudig de opgave ook lijkt, een goed aesthetisch geheel te scheppen, een bouwwerk, dat minstens eenige opvolgende geslachten het sociaal denken en voelen van onze tegenwoordige generatie tot uiting moet helpen brengen. Dubbel jammer is het dan ook, dat een architect als Lamberts zijn werk door een onkundige, niet bevoegde hand, terwille van Koningin Reclame, ziet verminken.’
Schoten is dan nog een zelfstandige, vrij landelijke gemeente. Het wordt enkele jaren later, in 1927, geannexeerd door grote buur Haarlem.
Het blad 'Vademecum der bouwvakken' was positief over het ontwerp van Lamberts. ‘Het is gebouwd in een landelijke omgeving en met de architectuur is hiermede rekening gehouden. Het bouwwerk, hetwelk een gunstige indruk maakt, steekt prachtig af tegen allerlei eigenbebouwing in de omgeving, waar de z.g. ,,timmermansstijl" nog welig bloeit. De gevels zijn opgetrokken in miskleurig hardgrauw, donker terugliggend gevoegd. Het plint tot onder de raamkozijnen en de tuinmuurtjes zijn gemetseld van handvormsteenen, het voegwerk is behandeld als dat van de gevels. De daken zijn bedekt met roode pannen, Tuiles du Nord. De kozijnen zijn donker-, de ramen en deuren lichtgroen geverfd met zwarte afzetting.’
De schrijver van het artikel stoort zich behoorlijk aan de toevoegingen die – zo kort na oplevering – gedaan zijn. ‘Het woonhuis aan den Rijksstraatweg is later tot winkelhuis verbouwd. Het vóórtuintje met voetingmuurtje is hieraan opgeofferd. Dit op zichzelve is een ontsiering van het plan. Maar storender werkt het plaatsen der sigarenreclameborden tegen het hoekhuis. Hoewel hier niet weergegeven is het dak boven de garage versierd? met een autoafbeelding op ware grootte, die bombastisch troont boven de rustige gevel. Het valt te betreuren, dat er nog zoo weinig maatregelen tegen ontsierende reclame worden genomen.
De groote massa voelt nog niets voor ruimtekunst, zij kan het als in onmacht niet beoordeelen, het is haar nimmer bijgebracht. Nog minder kan zij zich indenken de groote toewijding en inspannende arbeid, die de man achter de teekentafel zich geeft, om hoe eenvoudig de opgave ook lijkt, een goed aesthetisch geheel te scheppen, een bouwwerk, dat minstens eenige opvolgende geslachten het sociaal denken en voelen van onze tegenwoordige generatie tot uiting moet helpen brengen. Dubbel jammer is het dan ook, dat een architect als Lamberts zijn werk door een onkundige, niet bevoegde hand, terwille van Koningin Reclame, ziet verminken.’
BeschrijvingBeide gebouwen bestaan uit twee bouwlagen onder zadeldaken. Het pand aan de Rijksstraatweg heeft een bijzondere hoek met uitspringend baksteenkolommen met tegels als gevelversiering. Andere expressieve elementen zijn de diverse bijzonder vormgegeven vensters en de houten plantenbakken. Helaas zijn de laddervensters verdwenen en is op enig moment de bakstenen gevel zwart geschilderd.
Gelukkig geen zwart geschilderde bakstenen bij het gebouw aan het Raadhuisplein, dus de oranje tegels op de gevel zijn goed zichtbaar. Hier zijn echter ook de meeste laddervensters verdwenen. Bovendien is het trapeziumvormige raampje in de nok aan de voorkant dicht gemetseld. Het exemplaar aan de achterzijde is gelukkig nog onaangetast.
Gelukkig geen zwart geschilderde bakstenen bij het gebouw aan het Raadhuisplein, dus de oranje tegels op de gevel zijn goed zichtbaar. Hier zijn echter ook de meeste laddervensters verdwenen. Bovendien is het trapeziumvormige raampje in de nok aan de voorkant dicht gemetseld. Het exemplaar aan de achterzijde is gelukkig nog onaangetast.
Recente ontwikkelingenHet pand aan het Raadhuisplein heeft vandaag de dag alleen nog een woonfunctie; die aan de Rijksstraatweg – pal tegenover het oude raadhuis – huisvest naast woningen ook een apotheek en een administratiekantoor. Beide panden zijn helaas in de loop der tijd een hoop originele elementen kwijtgeraakt.
Bronnen
‘Ontwerp van een complex gebouwen te Schoten, Architect H. Lamberts te Rotterdam’. In: Vademecum der bouwvakken, No. 3, maart 1927.
Ingezonden door Marcel Westhoff
Professionele of persoonlijke bandDe expressief vormgegeven (nu zwarte) hoek en dito vensters vielen direct op toen ik hier langs kwam.
Gerelateerde objecten