Details
Naam
Schoolgebouw Javaplantsoen 17-19, Amsterdam
Aantal afbeeldingen: 15
IntroductieEen tweelingschool! De andere staat in de Jekerstraat.
AdresJavaplantsoen 17 - 19
Postcode(s)1095 CR
PlaatsAmsterdam
LandNederland
VervaardigerPublieke Werken (Architect)
Datum1926 - 1927
OpdrachtgeverGemeente Amsterdam
Oorspronkelijke functieLagere School
Huidige functieGebouw voor beroepsopleidingen
Type objectGebouw
AchtergrondIn het kader van de bouw van de Indische Buurt in de jaren 20 van de vorige eeuw werd aan het Javaplantsoen een dubbelschool voor lager onderwijs gerealiseerd: de Dr. Albert Schweitzerschool op nummer 17, de Anthonie van Diemenschool met nummer 19. Later zaten de Ternateschool, de Niasschool en De Sprong in het gebouw.
Het gebouw is identiek aan de school op de Jekerstraat 84-86 in de Rivierenbuurt.
Zoals vaker bij ontwerpen van Publieke Werken is het lastig deze aan een specifieke architect toe te schrijven. Zo noemt de website 'Amsterdam op de kaart' A.R. Hulshoff als ontwerper, terwijl het boek 'Publieke Werken' Nico Lansdorp als mogelijke architect noemt.
Het gebouw is identiek aan de school op de Jekerstraat 84-86 in de Rivierenbuurt.
Zoals vaker bij ontwerpen van Publieke Werken is het lastig deze aan een specifieke architect toe te schrijven. Zo noemt de website 'Amsterdam op de kaart' A.R. Hulshoff als ontwerper, terwijl het boek 'Publieke Werken' Nico Lansdorp als mogelijke architect noemt.
BeschrijvingHet gebouw telt drie lagen met per laag vijf grote ramen, met achter ieder raam een klas. Elk raam is opgebouwd uit drie ramen zonder roedes, met daarboven twee maal drie ramen met horizontale roedes.
Aan weerszijden heeft iedere school een eigen toegang, deels van natuursteen. De beide toegangstraveeën spiegelen elkaar: op de begane grond de deur, op de eerste verdieping een raam met drie ladderraampjes en aan de linkerzijde, respectievelijk rechterzijde, uitzwenkend metselwerk.
Op de tweede verdieping, tegen de dakrand aan, zit een rechthoekig raam met horizontale roedes dat de hoek omgaat en daar de vorm van een puntkozijn heeft, met uitzwenkend metselwerk aan de rechterzijde, respectievelijk linkerzijde.
De gevel bestaat uit helderrode bakstenen, met een donkerder baksteen op de eerste laag boven de ingang, doorlopend in de zijkant van de tweede laag. Op bouwtekeningen is te zien dat in de achtergevel veel roederamen zitten, waaronder twee onregelmatige vierhoeken naast de deuren die toegang geven tot het binnenterrein. Roede- en ladderramen, puntkozijnen en expressief metselwerk zijn kenmerken van de Amsterdamse School.
Aan weerszijden heeft iedere school een eigen toegang, deels van natuursteen. De beide toegangstraveeën spiegelen elkaar: op de begane grond de deur, op de eerste verdieping een raam met drie ladderraampjes en aan de linkerzijde, respectievelijk rechterzijde, uitzwenkend metselwerk.
Op de tweede verdieping, tegen de dakrand aan, zit een rechthoekig raam met horizontale roedes dat de hoek omgaat en daar de vorm van een puntkozijn heeft, met uitzwenkend metselwerk aan de rechterzijde, respectievelijk linkerzijde.
De gevel bestaat uit helderrode bakstenen, met een donkerder baksteen op de eerste laag boven de ingang, doorlopend in de zijkant van de tweede laag. Op bouwtekeningen is te zien dat in de achtergevel veel roederamen zitten, waaronder twee onregelmatige vierhoeken naast de deuren die toegang geven tot het binnenterrein. Roede- en ladderramen, puntkozijnen en expressief metselwerk zijn kenmerken van de Amsterdamse School.
InterieurNet als in het gebouw in de Jekerstraat, zijn de trappen in de twee trappenhuizen voorzien van fantasievolle houten balustrades. Zij laten een afwisseling zien van lange lijnen en eivormige houten tussenstukjes.
Recente ontwikkelingenAan weerszijden van het schoolgebouw stonden identiek vormgegeven woongebouwen, waarvan de direct aangrenzende bouwdelen vanaf de derde verdieping iets terug lagen en een hoogteaccent vormden. Het uitzwenkend metselwerk op de tweede verdieping van de school kwam daardoor goed tot zijn recht, en het geheel benadrukte de symmetrische opbouw van de schoolgevel. Deze gebouwen zijn inmiddels gesloopt.
De onderste twee meter van de bakstenen in de voorgevel zijn vaalwit in plaats van rood, wellicht een anti-graffiti coating.
Het gebouw huisvest tegenwoordig een beroepsopleiding en opvang.
De onderste twee meter van de bakstenen in de voorgevel zijn vaalwit in plaats van rood, wellicht een anti-graffiti coating.
Het gebouw huisvest tegenwoordig een beroepsopleiding en opvang.
Bronnen
Pim van Schaik, Publieke Werken. Hoeksteen van de Amsterdamse School 1915-1935 (Stokerkade, 2018).
Ingezonden door Joop de Haan
Professionele of persoonlijke bandTijdens wandelingen in coronatijd kwam ik ook eens in deze hoek van de Indische Buurt.
Gerelateerde objecten