Details
Naam
Beeld Wibaut
Aantal afbeeldingen: 6
IntroductieEen beeld waarvan ik tot voor kort dacht dat het niet meer bestond.
Type objectBeeld
AdresBinnenterrein westelijk De Dageraad complex
Postcode(s)1073 KG
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Willem B. IJzerdraat (Kunstenaar)
Datum1931
MateriaalZandsteen
OpdrachtgeverGemeente Amsterdam
Woningbouwvereniging De Dageraad
Woningbouwvereniging De Dageraad
AchtergrondOm het werk van Floor Wibaut op het gebied van woningbouw te eren, wordt aan beeldhouwer Willem IJzerdraat de opdracht gegeven een beeldhouwwerk van de Amsterdamse wethouder te maken. Deze zou geplaatst worden op de door Piet Kramer ontworpen uitbreiding van het Dageraad-complex, op de hoek van Ronnerplein en -straat. IJzerdraat moet hierbij rekening houden met de hier reeds geplaatste steen. De feestelijke onthulling van het beeld op 9 mei 1931 vindt plaats in aanwezigheid van dr. Wibaut en zijn vrouw M. Wibaut-Berdenis van Berlekom.
Tijdens de oorlogsjaren raakt het beeld van Wibaut beschadigd. In de rubriek Amsterdams Dagboek in 'Het Parool' van 3 december 1947 stelt een anonieme schrijver: 'Hoek Henriëtte Ronnerplein in woningblok „Dageraad" al jaren geleden kop dr. F. M. Wibaut aangebracht als hulde voor wat hij als wethouder gedaan voor volkshuisvesting. Vandalen destijds van beeld neus afgeslagen. Lezer vraagt of deze verminking van kop van groot man niet hersteld kan worden? Anders maar nieuw borstbeeld. Huidige toestand eer schande dan eerbewijs.'
En een nieuw borstbeeld komt er uiteindelijk. Frits Sieger maakt in 1951 een compleet nieuw exemplaar, dat op 5 april 1952 wordt onthuld. Het wordt bekostigd door de gemeente Amsterdam (honorarium) en De Dageraad (materiaal en plaatsingskosten). Blijkbaar is restauratie van IJzerdraats beeld te duur, of wordt het destijds niet mogelijk geacht, of zou het wellicht te kwetsbaar zijn met een nieuwe neus. Hoe dan ook, het originele beeld van Wibaut komt uiteindelijk - op een fraaie sokkel - terecht in de binnentuin van het Dageraad-complex, aan de achterzijde van Museum De Dageraad. Helaas is het van hieruit niet goed zichtbaar of te bereiken.
Op de foto's is goed te zien dat de neus een andere kleur heeft. Op enig moment is het dus wel degelijk gerepareerd. Saillant detail: op een foto van het Stadsarchief van Amsterdam uit 1992 is te zien dat neus van het Wibaut-beeld van Sieger ook beschadigd is! Hier is vandaag de dag niks echter meer van te zien.
Tijdens de oorlogsjaren raakt het beeld van Wibaut beschadigd. In de rubriek Amsterdams Dagboek in 'Het Parool' van 3 december 1947 stelt een anonieme schrijver: 'Hoek Henriëtte Ronnerplein in woningblok „Dageraad" al jaren geleden kop dr. F. M. Wibaut aangebracht als hulde voor wat hij als wethouder gedaan voor volkshuisvesting. Vandalen destijds van beeld neus afgeslagen. Lezer vraagt of deze verminking van kop van groot man niet hersteld kan worden? Anders maar nieuw borstbeeld. Huidige toestand eer schande dan eerbewijs.'
En een nieuw borstbeeld komt er uiteindelijk. Frits Sieger maakt in 1951 een compleet nieuw exemplaar, dat op 5 april 1952 wordt onthuld. Het wordt bekostigd door de gemeente Amsterdam (honorarium) en De Dageraad (materiaal en plaatsingskosten). Blijkbaar is restauratie van IJzerdraats beeld te duur, of wordt het destijds niet mogelijk geacht, of zou het wellicht te kwetsbaar zijn met een nieuwe neus. Hoe dan ook, het originele beeld van Wibaut komt uiteindelijk - op een fraaie sokkel - terecht in de binnentuin van het Dageraad-complex, aan de achterzijde van Museum De Dageraad. Helaas is het van hieruit niet goed zichtbaar of te bereiken.
Op de foto's is goed te zien dat de neus een andere kleur heeft. Op enig moment is het dus wel degelijk gerepareerd. Saillant detail: op een foto van het Stadsarchief van Amsterdam uit 1992 is te zien dat neus van het Wibaut-beeld van Sieger ook beschadigd is! Hier is vandaag de dag niks echter meer van te zien.
BeschrijvingHet beeld is in zandsteen uitgevoerd. In het midden de beeltenis van Wibaut, met links en rechts van hem de gevelcontouren van het Dageraad-complex. Hierboven staat de tekst 'Wethouder Dr. F.M. Wibaut. 1914-1921'.
Door de stilistische haardos, ronde vormen en de visuele verwijzing naar de omliggende huizen past het beeld mijns inziens beter bij het Dageraad-complex dan het wat traditionelere beeld van Sieger.
Door de stilistische haardos, ronde vormen en de visuele verwijzing naar de omliggende huizen past het beeld mijns inziens beter bij het Dageraad-complex dan het wat traditionelere beeld van Sieger.
Bronnen
Ton Heijdra en Alice Roegholt, De Dageraad (Museum Het Schip, 2018).
Een Wibaut-vereeuwiging. In: 'Het Volk' (2 februari 1931).
'Het Parool' (3 december 1947).
Kop van Dr Wibaut komt terug! In: 'Het Parool' (12 december 1951).
Ingezonden door Marcel Westhoff
Professionele of persoonlijke bandOp het forum van Wending verscheen een bericht Michel Didier over het beeld op het binnenterrein. Reacties op zowel het forum als Twitter maakten meer duidelijk over de geschiedenis hiervan.
Gerelateerde objecten