Details
Naam
Verlengde Hoofdweg 2, Nieuw-Beerta
Aantal afbeeldingen: 14
IntroductieIn Beerta en Nieuw-Beerta staan veel monumentale panden, maar Amsterdamse School is er schaars.
AdresVerlengde Hoofdweg 2
Postcode(s)9687 PG
PlaatsNieuw-Beerta
LandNederland
Vervaardiger Kornelius Westerman (Architect)
Datum1932
Huidige staatGerealiseerd
Opdrachtgever H.R. Leemhuis
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieVilla
Huidige functieVilla
AchtergrondDeze renteniersvilla aan de Verlengde Hoofdweg 2 in Nieuw Beerta werd in 1932 gebouwd in opdracht van Hindrik Robert Leemhuis (1881-1968). De villa werd ontworpen door de gemeentearchitect van Finsterwolde, Kornelius Westerman. De opdracht voor de bouw werd op 20 augustus 1932 aangekondigd in de Winschoter Courant. Hoewel Westerman een architectenbureau had met P. Rozema, wordt Rozema niet in de mededeling genoemd.
Met de mededeling in de Winschoter Courant is iets bijzonders aan de hand, want een U. Leemhuis is op geen enkele manier vindbaar in openbare bronnen. Wat de opdrachtgever betreft wordt dan ook geleund op informatie van het monumentenregister en Marianne Kruiswijk. Kruiswijk noemt de architect overigens P. Westerman, maar dit wordt dus weersproken door de mededeling in de krant.
Leemhuis en zijn vrouw Talje Dijkstra woonden sinds 1914 in een kapitale villa naar ontwerp van architect Geert Kruizinga, gelegen aan de Verlengde Hoofdweg 9, schuin tegenover de in 1932 te bouwen villa. De villa uit 1914 bestaat ook nog steeds. Leemhuis had blijkbaar goed geboerd en kon in 1932 gaan rentenieren.
De villa geldt als rijksmonument aangezien het een voorbeeld is van een rentenierswoning uit 1932 in de provincie Groningen in een regionale Amsterdamse School-stijl; vanwege de opvallende vormgeving en detaillering; vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur; als typerend voorbeeld van het oeuvre van architect Westerman; vanwege de hoge ensemblewaarde in combinatie met de buurpanden Verlengde Hoofdstraat 3, 4 en 9, en vanwege de beeldbepalende ligging in het als beschermd gezicht voorgedragen lint Beerta-Drieborg.
Met de mededeling in de Winschoter Courant is iets bijzonders aan de hand, want een U. Leemhuis is op geen enkele manier vindbaar in openbare bronnen. Wat de opdrachtgever betreft wordt dan ook geleund op informatie van het monumentenregister en Marianne Kruiswijk. Kruiswijk noemt de architect overigens P. Westerman, maar dit wordt dus weersproken door de mededeling in de krant.
Leemhuis en zijn vrouw Talje Dijkstra woonden sinds 1914 in een kapitale villa naar ontwerp van architect Geert Kruizinga, gelegen aan de Verlengde Hoofdweg 9, schuin tegenover de in 1932 te bouwen villa. De villa uit 1914 bestaat ook nog steeds. Leemhuis had blijkbaar goed geboerd en kon in 1932 gaan rentenieren.
De villa geldt als rijksmonument aangezien het een voorbeeld is van een rentenierswoning uit 1932 in de provincie Groningen in een regionale Amsterdamse School-stijl; vanwege de opvallende vormgeving en detaillering; vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur; als typerend voorbeeld van het oeuvre van architect Westerman; vanwege de hoge ensemblewaarde in combinatie met de buurpanden Verlengde Hoofdstraat 3, 4 en 9, en vanwege de beeldbepalende ligging in het als beschermd gezicht voorgedragen lint Beerta-Drieborg.
BeschrijvingDe woning is opgetrokken in rode gesinterde baksteen op een trasraam van bruinpaarse gesinterde baksteen en wordt gedekt door een overkragend samengesteld dak waarop opnieuw verbeterde zwarte Hollandse pannen.
Kenmerkend voor het pand zijn allereerst de twee houten objecten die overal ten onrechte worden beschreven als vlaggenstokken. Begrijpelijk, want zij lijken van een afstand op vlaggenstokken maar zijn dit beslist niet. Ten eerste is de vorm afwijkend van een normale vlaggenstok en ten tweede zijn zij vanuit geen enkele ruimte en via geen enkel dak te bereiken om er een vlag in te hijsen. Zij zijn dus puur voor de sier. Verder zijn kenmerkend: de hoge gemetselde schoorsteen met geometrische betonelementen; de overkragende houten goten op klossen; het uitwaaierende baksteenpatroon in beide topgevels; het golvende metselwerk aan weerszijden van het venster op de verdieping van de hoofdgevel, en de gemetselde rechthoekige bloembak. Aan de rechterzijde bevindt zich een halfrond terras met een gemetseld muurtje met keramieken pijpen als pijlers.
In de tuin aan de voor- en zuidzijde bevindt zich een muurtuin, bestaande uit een terras omheind met een slingerend bakstenen muurtje overgroeid met rotsplantjes. Het beplantingsplan is volgens mondelinge overlevering van tuinarchitect J. Vroom uit Glimmen.
Kenmerkend voor het pand zijn allereerst de twee houten objecten die overal ten onrechte worden beschreven als vlaggenstokken. Begrijpelijk, want zij lijken van een afstand op vlaggenstokken maar zijn dit beslist niet. Ten eerste is de vorm afwijkend van een normale vlaggenstok en ten tweede zijn zij vanuit geen enkele ruimte en via geen enkel dak te bereiken om er een vlag in te hijsen. Zij zijn dus puur voor de sier. Verder zijn kenmerkend: de hoge gemetselde schoorsteen met geometrische betonelementen; de overkragende houten goten op klossen; het uitwaaierende baksteenpatroon in beide topgevels; het golvende metselwerk aan weerszijden van het venster op de verdieping van de hoofdgevel, en de gemetselde rechthoekige bloembak. Aan de rechterzijde bevindt zich een halfrond terras met een gemetseld muurtje met keramieken pijpen als pijlers.
In de tuin aan de voor- en zuidzijde bevindt zich een muurtuin, bestaande uit een terras omheind met een slingerend bakstenen muurtje overgroeid met rotsplantjes. Het beplantingsplan is volgens mondelinge overlevering van tuinarchitect J. Vroom uit Glimmen.
InterieurHet monumentenregister noemt houten paneeldeuren, hardboard plafonds met geometrische patronen, gekleurde tegellambrizeringen, houten deuren waarin gekleurd glas in lood en roedenverdeling. De houten bordestrap heeft een dichte leuning waarin geometrische patronen en ingebouwd lampje zijn aangebracht. Vensterbanken hebben gele dorpelstenen.
Recente ontwikkelingenDe villa is nog altijd in particuliere handen.
Bronnen
Marianne Kruiswijk, Van glas in lood en bakstenen. Kijken naar de Amsterdamse School in Oost-Groningen (Profiel Uitgeverij. Bedum, 2009).
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandAls je hier op een tweesprong vanuit Drieborg afbuigt naar Bad Nieuweschans, loop je dit pareltje mis. Dat gebeurde mij twee keer.
Gerelateerde objecten