Details
Naam
Blokken Van Speijkstraat-Van Kinsbergenstraat, Amsterdam
Aantal afbeeldingen: 18
IntroductieZwiers bouwde hier zijn mooiste blokken. Voor de oorspronkelijke schoonheid moeten we terug naar de tekeningen en oude foto's.
AdresVan Kinsbergenstraat 40 - 48, Van Kinsbergenstraat 43 - 51, Van Speijkstraat 67 - 117
Postcode(s)1057 GN
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Vervaardiger Lambertus Zwiers (Architect)
Datum1922 - 1923
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
OpdrachtgeverN.V. De Middenstandswoning
Huidige eigenaarYmere
Oorspronkelijke functieEtagewoningen / appartementen
Huidige functieEtagewoningen / appartementen
Type objectBlok, Geen beschermde status
AchtergrondDe bouw van deze twee blokken in Amsterdam-West startte in 1922 en was gereed in 1923. De architect was Lambertus Zwiers, die zojuist zijn visitekaartje op architectuurgebied had afgegeven met het hoofdkantoor van de Wereldbibliotheek aan het eind van de Admiraal de Ruijterweg. De bouwtekeningen zijn overigens getekend door W.J. Baartscheer jr, die hier optrad als eigenbouwer voor N.V. De Middenstandswoning. De architect ontwierp alleen de gevels, Baartscheer de plattegronden.
BeschrijvingDe blokken bevatten 144 woningen (oorspronkelijke aantal) aan beide zijden van de Van Kinsbergenstraat en aan de oneven zijde van de Van Speijkstraat, waar zij aansluiten op blokken van Zietsma en Westerman. De benedenhuizen en de bel-etage hebben een aparte ingang, de twee bovenwoningen worden ontsloten via een gemeenschappelijke trap.
Het metselwerk werd uitgevoerd in grijsrode waalsteen, de plint in bruine glazuursteen. De plastisch vormgegeven portieken steken een paar centimeter uit de gevel en zijn haast klassiek van opbouw door hun brede bakstenen zuilen die iets bol staan. Zij worden bekroond door een golvend fronton.
In horizontale richting zijn aan de gevel langs en onder de ramen brede banden aangebracht, die zeven centimeter uit de gevel springen. De koppen van de gevels krijgen extra accent. Niet alleen zijn de koppen net iets hoger dan de rest van de gevels, de trappenhuisramen worden hier gesplitst door een verticaal betonnen accent. Dit wordt aan de onderzijde en bovenzijde geaccentueerd door een sierlijk smeedijzeren ornament.
Vandaag de dag zijn de gevels voorzien van een dakoverstek. Deze neemt de plaats in van een rechte dakrand, voorzien van (vermoedelijk) verticaal aangebrachte dakpannen. De dakoverstek - ongetwijfeld om praktische redenen aangebracht - heeft een eind gemaakt aan de licht hogere gevel op de koppen. Het smeedijzeren ornament dat de hoeken bekroonde is ook verdwenen. De blinde zolderverdieping, die er oorspronkelijk mooi strak uitzag, maakt nu een wat merkwaardige indruk. Verdwenen zijn voorts de laddervensters en de donkere lak op het houtwerk.
Het metselwerk werd uitgevoerd in grijsrode waalsteen, de plint in bruine glazuursteen. De plastisch vormgegeven portieken steken een paar centimeter uit de gevel en zijn haast klassiek van opbouw door hun brede bakstenen zuilen die iets bol staan. Zij worden bekroond door een golvend fronton.
In horizontale richting zijn aan de gevel langs en onder de ramen brede banden aangebracht, die zeven centimeter uit de gevel springen. De koppen van de gevels krijgen extra accent. Niet alleen zijn de koppen net iets hoger dan de rest van de gevels, de trappenhuisramen worden hier gesplitst door een verticaal betonnen accent. Dit wordt aan de onderzijde en bovenzijde geaccentueerd door een sierlijk smeedijzeren ornament.
Vandaag de dag zijn de gevels voorzien van een dakoverstek. Deze neemt de plaats in van een rechte dakrand, voorzien van (vermoedelijk) verticaal aangebrachte dakpannen. De dakoverstek - ongetwijfeld om praktische redenen aangebracht - heeft een eind gemaakt aan de licht hogere gevel op de koppen. Het smeedijzeren ornament dat de hoeken bekroonde is ook verdwenen. De blinde zolderverdieping, die er oorspronkelijk mooi strak uitzag, maakt nu een wat merkwaardige indruk. Verdwenen zijn voorts de laddervensters en de donkere lak op het houtwerk.
InterieurHet betreft van oorsprong twee- en driekamerwoningen met bergplaats (zolder) en keuken. Gezien de doelgroep (arbeiders en middenstand) zal er weinig werk van het interieur zijn gemaakt. Voor de douche ging men naar het badhuis.
Recente ontwikkelingenTegenwoordig zijn de blokken eigendom van Ymere. Volgens een plaquette op de gevel zijn zij in 1993 gerenoveerd door Woningbedrijf West. De wijzigingen aan de gevel - dakoverstekken, kleur houtwerk op de verdiepingen, verdwijnen ladderramen - dateren getuige foto's in het Stadsarchief al van voor 1993.
Bronnen
Hans Oldewarris - Lambertus Zwiers. Ontwerper & cultureel entrepreneur. Uitgeverij Eigenbouwer Haarlem, 2020
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandIk was verrast dat Zwiers, bekend van zijn behangontwerpen, ook zulke mooie blokken heeft ontworpen.
Gerelateerde objecten