Details
Naam
Glas-in-loodramen KHL
Aantal afbeeldingen: 4
IntroductieVroeger kon je in een straal van 500 meter op vier plekken in hartje Amsterdam (Scheepvaarthuis, IJ-paviljoen, Victoria Hotel en hoofdkantoor KHL) Bogtmanramen bewonderen.
Type objectGlas in lood
Vervaardiger Willem Bogtman (Kunstenaar)
Datum1920
OpdrachtgeverKoninklijke Hollandsche Lloyd
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
AchtergrondToen in 1913 zes Amsterdamse rederijen besloten het roemruchte Scheepvaarthuis te laten bouwen, deed de Koninklijke Hollandsche Lloyd hier niet aan mee. De rederij, die zich met name bezighield met diensten op de oostkust van Zuid-Amerika, liet een nieuw hoofdkantoor bouwen op de hoek van de Prins Hendrikkade en de Martelaarsgracht in hartje Amsterdam. Het prestigieuze, geheel in natuursteen opgetrokken gebouw in historiserende stijl werd in 1917-1921 gebouwd naar ontwerp van architect Evert Breman.
In juli 1918 verhuisde het hoofdkantoor van de KHL van de Prins Hendrikkade 131 naar de Prins Hendrikkade 33, waarvoor Willem Bogtman deze twee glas-in-loodramen heeft vervaardigd. Dat zijn atelier meer heeft vervaardigd voor dit gebouw werd duidelijk in 2024, toen bij een veiling van De Zwaan objecten opdoken van onder andere Bogtman. Deze waren afkomstig uit de collectie van Pieter Goedings, oprichter en voormalige eigenaar van bioscoop The Movies. Hieronder een glas-in-loodraam met hierop een 17e eeuwse man (160 x 86,5 cm), en drie glas-in-loodkoepels met gebrandschilderde afbeeldingen van onder andere de dierenriem (50 x 86,5 x 81,5 cm).
Lang heeft de KHL overigens niet van het gebouw kunnen genieten. Vanaf 1920 kreeg de rederij met tegenslag te kampen en het nieuwe kantoor werd daardoor nooit volledig in gebruik genomen en in 1922 of 1923 zelfs geheel verlaten. Het kantoorpersoneel vond een plek aan de Oostelijke Handelskade, waar zich diverse loodsen en andere gebouwen van de rederij bevonden. Of de Bogtmanramen toen zijn meeverhuisd of achter zijn gebleven in het oude hoofdkantoor is onbekend.
In juli 1918 verhuisde het hoofdkantoor van de KHL van de Prins Hendrikkade 131 naar de Prins Hendrikkade 33, waarvoor Willem Bogtman deze twee glas-in-loodramen heeft vervaardigd. Dat zijn atelier meer heeft vervaardigd voor dit gebouw werd duidelijk in 2024, toen bij een veiling van De Zwaan objecten opdoken van onder andere Bogtman. Deze waren afkomstig uit de collectie van Pieter Goedings, oprichter en voormalige eigenaar van bioscoop The Movies. Hieronder een glas-in-loodraam met hierop een 17e eeuwse man (160 x 86,5 cm), en drie glas-in-loodkoepels met gebrandschilderde afbeeldingen van onder andere de dierenriem (50 x 86,5 x 81,5 cm).
Lang heeft de KHL overigens niet van het gebouw kunnen genieten. Vanaf 1920 kreeg de rederij met tegenslag te kampen en het nieuwe kantoor werd daardoor nooit volledig in gebruik genomen en in 1922 of 1923 zelfs geheel verlaten. Het kantoorpersoneel vond een plek aan de Oostelijke Handelskade, waar zich diverse loodsen en andere gebouwen van de rederij bevonden. Of de Bogtmanramen toen zijn meeverhuisd of achter zijn gebleven in het oude hoofdkantoor is onbekend.
BeschrijvingDe twee gebrandschilderde glas-in-loodramen zitten in houten sponningen; de buitenmaat hiervan is 148 x 56 cm. De zwarte krulvorm is het meest dominante stijlelement op deze verder slechts van spaarzame kleuren voorziene ramen. Midden op de ramen zijn verder afbeeldingen van de stadswapens van Montevideo en Buenos Aires - twee Zuid-Amerikaanse havensteden waar de KHL op voer - zichtbaar. Ook is de signatuur 'W. Bogtman - Haarlem' aangebracht.
Recente ontwikkelingenDe ramen zijn uiteindelijk in handen gekomen van Haffmans Antiek, die ze heeft verkocht. Ze gingen vergezeld van een brief van het toen nog bestaande Atelier Bogtman uit 1979, waarin herkomst en datering van deze ramen worden bevestigd.
Links
Ingezonden door Marcel Westhoff
Professionele of persoonlijke bandIk stuitte toevallig op deze ramen bij het researchen van de beeldengroep van Hildo Krop die bij het gebouwencomplex van de Koninklijke Hollandsche Lloyd stond.
Gerelateerde objecten