Details
Naam
Brug 409 (vm), Amsterdam
Aantal afbeeldingen: 10
IntroductieEen tijdelijke, houten, brug van Piet Kramer in Plan Zuid, die in 1960 gesloopt werd. De lantaarns zijn te bewonderen in de 'beeldentuin' van Museum Het Schip.
AdresEmmastraat
Postcode(s)1077 AZ
PlaatsAmsterdam
LandNederland
Type objectBrug
Vervaardiger Piet Kramer (Architect)
Publieke Werken (Architect)
Publieke Werken (Architect)
Datum1921 - 1922
MateriaalHout
OpdrachtgeverGemeente Amsterdam
AchtergrondPiet Kramer ontwierp als onderdeel van Plan Zuid diverse vaste, houten bruggen over het (Noorder) Amstelkanaal. De eerste drie ontwierp hij in 1921: brug 401 bij de Van Woustraat (later vervangen door de Ernst Cahn en Alfred Kohnbrug kwam), brug 403 (bij de Van der Helststraat, nu de Gerard Revebrug), en brug 409 bij de Emmastraat. In 1925 volgde brug 408 bij de Cornelis Schuytstraat Ze behoren daarmee tot de eerste houten bruggen die gebouwd werden naar ontwerp van Kramer; met de aanleg van het Amsterdamse Bos zou zijn productie hiervan enorm toenemen. De materiaalkeuze van deze bruggen heeft te maken met het feit dat ze van tijdelijke aard bedoeld waren. Het terrein aan de zuidkant van brug 409 was toen immers nog niet bebouwd met de door Berlage geplande Rijksacademie voor Beeldende Kunsten. Die liet echter op zich wachten.
Brug 409 bleef uiteindelijk veel langer dan gepland staan: tot 1960. Het terrein werd toen pas bebouwd: met het Hilton Hotel. Het autoverkeer was bovendien toegenomen, zodat de houten bruggen niet meer aan de verkeerseisen voldeden. Zowel brug 408 als 409 werden afgebroken en vervangen door bredere, wat smoelloze betonnen exemplaren naar ontwerp van Dick Slebos. Gelukkig is nog iets van de originele brug bewaard gebleven: de vier karakteristieke lantaarns zijn nu te bezichtigen bij Museum Het Schip. Ze zouden natuurlijk ook van brug 401 of 403 afgkomstig kunnen zijn, maar het feit dat deze veel eerder waren afgebroken maakt dat wat minder waarschijnlijk.
Brug 409 bleef uiteindelijk veel langer dan gepland staan: tot 1960. Het terrein werd toen pas bebouwd: met het Hilton Hotel. Het autoverkeer was bovendien toegenomen, zodat de houten bruggen niet meer aan de verkeerseisen voldeden. Zowel brug 408 als 409 werden afgebroken en vervangen door bredere, wat smoelloze betonnen exemplaren naar ontwerp van Dick Slebos. Gelukkig is nog iets van de originele brug bewaard gebleven: de vier karakteristieke lantaarns zijn nu te bezichtigen bij Museum Het Schip. Ze zouden natuurlijk ook van brug 401 of 403 afgkomstig kunnen zijn, maar het feit dat deze veel eerder waren afgebroken maakt dat wat minder waarschijnlijk.
BeschrijvingDe naar huidige maatstaven vrij smalle brug was voorzien van balusters die boven de planken balustrades uitkomen en taps toelopen met een soort zaagtand uitsneden in het houtwerk - zoals ook te zien was bij brug 408. Op de vier hoeken stonden lantaarns: houten palen met ‘aan de achterzijde’ ter hoogte van de lampen intrigerend sierhoutwerk, dat wel wat weg heeft van ribben die de armatuur vasthouden. De armatuur bestaat uit twee relatief grote glazen die in een punt uitkomen; een ruitvormig, ver doorlopend dak bekroond de expressieve lamp. Bruggen 401, 403 en 409 waren bijna identiek. Het enige verschil was dat nr. 409 iets later was dan de twee andere bruggen: 1,80 meter versus 2,10 meter
Bronnen
Wim de Boer en Peter Evers, Amsterdamse bruggen, 1910-1950 (Amsterdamse Raad voor de Stedebouw 1983).
Sebas Baggelaar en Pim van Schaik, Piet Kramer. Bruggenbouwer van de Amsterdamse School (Stokerkade 2016).
Pim van Schaik, Publieke Werken. Hoeksteen van de Amsterdamse School 1915-1935 (Stokerkade, 2018).
Links
Ingezonden door Marcel Westhoff
Professionele of persoonlijke bandToen ik brug 408 aan het researchen was kon ik niet om dit exemplaar met z'n fraaie lantaarns - die gelukkig nog bestaan! - heen.
Gerelateerde objecten