Details
Naam
Gereformeerde Kerk (vm), Onderdendam - interieur
Aantal afbeeldingen: 22
IntroductieWe kunnen niet wachten tot het interieur van deze Wiersema-kerk - net als in Westeremden - weer in de originele kleuren te zien zal zijn.
AdresBedumerweg 34
Postcode(s)9959 PG
PlaatsOnderdendam
LandNederland
Vervaardiger Albert Wiersema (Architect)
Datum1932
OpdrachtgeverGereformeerde Kerk
Huidige eigenaarStichting Oude Groninger Kerken
AchtergrondDe hervormde gemeente in Onderdendam, gesticht in 1914, beschikte over een onderkomen dat slechts kort voldeed; reeds in 1932 moest het wijken voor de huidige kerk naar ontwerp van Albert Wiersema. In 1933 is de pastorie naast de kerk gebouwd, eveneens naar een ontwerp van Wiersema.
BeschrijvingHet is een zgn. zaalkerk, met een waaiervormig bankenplan, geheel naar de opvattingen van Abraham Kuyper. Die vond het ongewenst dat een predikant voor een leeg middenpad preekte. Door de waaiervorm werd alle aandacht op de voorganger geconcentreerd.
Het Amsterdamse Schoolinterieur is grotendeels intact gebleven. Het rechthoekige middenstuk van de kerkzaal wordt overkapt door een in hout uitgevoerd parabolisch gewelf. Dit type gewelf is ook te vinden in kerken van Egbert Reitsma; Albert Wiersema werkte met hem samen, bijvoorbeeld bij de Goede Herderkerk te Bedum, een paar kilometer verwijderd van Onderdendam. De witgepleisterde wanden hebben een houten lambrisering aan de onderkant. De vloer is van hout en loopt vanaf de kansel iets op. De houten banken zijn in de stijl van de Amsterdamse School. Aan de westzijde, op een podium in een ondiepe rechthoekige nis, staat de kansel; deze heeft aan weerszijden een trap. Links en rechts van de kansel zitten deuren in de stijl van de Amsterdamse School en houten banken voor leden van de kerkenraad.
De hoge vensters van de kerkzaal hebben gekleurd glas-in-lood met geometrische motieven. Er is een orgel uit 1936 op een iets uitkragende verdieping boven de kansel.
Het Amsterdamse Schoolinterieur is grotendeels intact gebleven. Het rechthoekige middenstuk van de kerkzaal wordt overkapt door een in hout uitgevoerd parabolisch gewelf. Dit type gewelf is ook te vinden in kerken van Egbert Reitsma; Albert Wiersema werkte met hem samen, bijvoorbeeld bij de Goede Herderkerk te Bedum, een paar kilometer verwijderd van Onderdendam. De witgepleisterde wanden hebben een houten lambrisering aan de onderkant. De vloer is van hout en loopt vanaf de kansel iets op. De houten banken zijn in de stijl van de Amsterdamse School. Aan de westzijde, op een podium in een ondiepe rechthoekige nis, staat de kansel; deze heeft aan weerszijden een trap. Links en rechts van de kansel zitten deuren in de stijl van de Amsterdamse School en houten banken voor leden van de kerkenraad.
De hoge vensters van de kerkzaal hebben gekleurd glas-in-lood met geometrische motieven. Er is een orgel uit 1936 op een iets uitkragende verdieping boven de kansel.
Recente ontwikkelingenDe Kerkenraad van de Gereformeerde kerk Onderdendam droeg op 18 september 2015 haar kerk en pastorie over aan de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK). Het gebouw staat nu het dorp Onderdendam ter beschikking voor culturele, sociale en maatschappelijke activiteiten. Incidenteel zullen er nog kerkdiensten worden gehouden. De kerk fungeert nu als centrum voor de Amsterdamse School. Er is onder meer een collectie van Amsterdamse meubelen uit de W.A. Wasch collectie te zien.
De afgelopen jaren hebben er tentoonstellingen plaatsgevonden over onder meer de architecten Albert Wiersema en Karst Zevenberg en over garages uit de jaren 20 en 30. De oorspronkelijke kleuren aan de buitenkant zijn teruggebracht en in 2021 of 2022 wordt gestart met het terugbrengen van de kleuren in het interieur.
De afgelopen jaren hebben er tentoonstellingen plaatsgevonden over onder meer de architecten Albert Wiersema en Karst Zevenberg en over garages uit de jaren 20 en 30. De oorspronkelijke kleuren aan de buitenkant zijn teruggebracht en in 2021 of 2022 wordt gestart met het terugbrengen van de kleuren in het interieur.
Bronnen
Anja Reenders en Cees Stolk, Versteende Welvaart. Amsterdamse School op het Groninger Hoogeland (Uitgeverij Noordboek 2008).
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandDe beschrijving van de kerk is in 2015 door Rieks Witte aangemaakt. Ik heb deze in augustus 2017 gesplitst in exterieur en interieur en de informatie en foto's aangevuld. Ook de Kerk Onderdendam heeft foto's aangeleverd. Het interieur zal alleen maar meer gaan spreken als het houtwerk in de oorspronkelijke kleuren teruggebracht wordt. Mogelijk in 2021 of 2022.
Gerelateerde objecten