Details
Naam
Heerestraat 17, Middelstum
Aantal afbeeldingen: 6
IntroductieIn Middelstum staat dit ontwerp van de Groningse architect Veenstra, over wie onlangs een biografie verscheen.
AdresHeerestraat 17
Postcode(s)9991 BE
PlaatsMiddelstum
LandNederland
Vervaardiger S.A. Veenstra (Architect)
Datum1937
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
OpdrachtgeverParticuliere opdrachtgever
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieWinkel met bovenwoning
Huidige functieGemengde bestemming: woningen en winkels/bedrijfsruimtes
Type objectGebouw
AchtergrondArchitect Veenstra heeft nogal wat ontwerpen gemaakt die betrekking hebben op de uitbreiding en vernieuwing van gebouwen voor de sectoren handel en nijverheid in het dorp Middelstum. Middelstum versterkte zich als verzorgingscentrum in de regio en Veenstra kreeg daarbij als architect een bijna exclusieve positie. Hoewel enerzijds de crisis woedde, was anderzijds sprake van lage bouwkosten en gunstige financieringsvoorwaarden.
In zijn biografie over Veenstra schrijft Bertus Fennema: "Middenstanders, renteniers (veelal boeren), notabelen, hogere ambtenaren en boeren waren niet of in mindere mate getroffen door de recessie. Hun inkomens waren op peil gebleven. Zo gebeurde het dat in verschillende dorpen in Noordwest-Groningen straten gevuld werden met "jaren dertig woningen. (...) Modernisering van winkelpanden door nieuwe puien, uitbreiding van de etalageruimten, vergroting van de winkeloppervlakte, ombouw van woonruimte tot winkelruimte en nieuwbouw laten een optimistische sfeer onder de detailhandelaren zien: verwachtingen over toenemende koopkracht, van de consumenten en oog voor veranderingen in het consumentengedrag. De uitstraling van het winkelpand werd belangrijker." (Fennema, blz 42).
Bovenstaande is de achtergrond waartegen een bestaand pand aan de Heerestraat in Middelstum, in 1937 door Veenstra totaal werd vernieuwd en omgebouwd. Dit gebeurde in opdracht van de eigenaar IJ. Arends, die in het pand een zaak in elektronica en witgoed dreef. De familie Arends is hier tot ten minste medio jaren tachtig gevestigd geweest met een installatiebedrijf.
In zijn biografie over Veenstra schrijft Bertus Fennema: "Middenstanders, renteniers (veelal boeren), notabelen, hogere ambtenaren en boeren waren niet of in mindere mate getroffen door de recessie. Hun inkomens waren op peil gebleven. Zo gebeurde het dat in verschillende dorpen in Noordwest-Groningen straten gevuld werden met "jaren dertig woningen. (...) Modernisering van winkelpanden door nieuwe puien, uitbreiding van de etalageruimten, vergroting van de winkeloppervlakte, ombouw van woonruimte tot winkelruimte en nieuwbouw laten een optimistische sfeer onder de detailhandelaren zien: verwachtingen over toenemende koopkracht, van de consumenten en oog voor veranderingen in het consumentengedrag. De uitstraling van het winkelpand werd belangrijker." (Fennema, blz 42).
Bovenstaande is de achtergrond waartegen een bestaand pand aan de Heerestraat in Middelstum, in 1937 door Veenstra totaal werd vernieuwd en omgebouwd. Dit gebeurde in opdracht van de eigenaar IJ. Arends, die in het pand een zaak in elektronica en witgoed dreef. De familie Arends is hier tot ten minste medio jaren tachtig gevestigd geweest met een installatiebedrijf.
BeschrijvingHet pand ligt naast de middenstandswoning die Veenstra in 1933 voor huisschilder Dirk Wijchgel bouwde (Heerestraat 15) en sluit er bijna naadloos op aan. Beide panden hebben een schilddak en zijn ongeveer even hoog. De sobere, strakke vormgeving is typisch jaren dertig en toont zowel de invloed van de Amsterdamse School als die van Frank Lloyd Wright.
De voorgevel wordt gekenmerkt door twee grote etalages aan weerszijden van de centraal en verdiept gelegen ingang. Boven de ingang en de etalages bevindt zich een strook van zeven bovenlichten voorzien van glas-in-lood. Dit glas-in-lood lijkt verrassend veel op het glas-in-lood dat de zoon van Dirk Wijchgel, Pieter, voor Heerestraat 15 ontwierp. Fennema noemt de maker ervan niet. Boven de ingang is een zeer eenvoudige houder voor een vlaggenstok aangebracht. De invloed van de expressieve Amsterdamse School is beperkt maar met name zichtbaar in de dakoverstekken en de houders voor plantenbakken, die zich onder de beide ramen op de verdieping bevinden. De houders bestaan uit ronde steunen verbonden door dunne planken. Het centrale raam op de verdieping is voorzien van een halfronde bovenkant, waarboven de dakgoot ook een ronding maakt. Dit is atypisch voor de expressieve bouwstijl.
De voorgevel wordt gekenmerkt door twee grote etalages aan weerszijden van de centraal en verdiept gelegen ingang. Boven de ingang en de etalages bevindt zich een strook van zeven bovenlichten voorzien van glas-in-lood. Dit glas-in-lood lijkt verrassend veel op het glas-in-lood dat de zoon van Dirk Wijchgel, Pieter, voor Heerestraat 15 ontwierp. Fennema noemt de maker ervan niet. Boven de ingang is een zeer eenvoudige houder voor een vlaggenstok aangebracht. De invloed van de expressieve Amsterdamse School is beperkt maar met name zichtbaar in de dakoverstekken en de houders voor plantenbakken, die zich onder de beide ramen op de verdieping bevinden. De houders bestaan uit ronde steunen verbonden door dunne planken. Het centrale raam op de verdieping is voorzien van een halfronde bovenkant, waarboven de dakgoot ook een ronding maakt. Dit is atypisch voor de expressieve bouwstijl.
InterieurHet interieur is volledig gewijzigd ten opzichte van de jaren dertig. Op de verdieping is nog sprake van eenvoudig glas-in-lood.
Recente ontwikkelingenOp zeker moment is het terrein links van het pand bebouwd met een omvangrijke winkelruimte/showroom. Hiervoor is gelijkende baksteen gebruikt. Ten tijde van het schrijven van deze bijdrage (september 2019) staat het pand te koop voor EUR 189.000
Bronnen
Bertus Fennema, Architect Sietze Veenstra 1897-1981. Een talentrijk vakman (Uitgeverij NoordPRoof Producties, Bedum, 2019).
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandIn het kader van het verschijnen van de biografie over Veenstra besloot ik aandacht te besteden aan dit pand.
Gerelateerde objecten