Details
Naam
De Koepel, Winschoten
Aantal afbeeldingen: 11
IntroductieEen ontwerp van architect Kruijer in samenwerking met Klaas Visker waarin de invloed van de Engelse landhuisstijl en de expressionistische vormen van de Amsterdamse School te zien zijn.
AdresBurgemeester Schönfeldsingel 25
Postcode(s)9671 CE
PlaatsWinschoten
LandNederland
Vervaardiger Jan Kruijer (Architect)
Klaas Visker (Architect)
Klaas Visker (Architect)
Datum1934
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
Opdrachtgever R.P. Geertsema
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieVilla of geschakelde villawoning
Huidige functieVilla of geschakelde villawoning
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer521763
AchtergrondDeze villa met aangebouwde garage staat in de uitbreidingswijk van Winschoten die stamt uit de jaren dertig. De villa is genaamd De Koepel en werd gebouwd in opdracht van R.P. Geertsema naar een ontwerp van de architecten Kruijer en Visker. Geertsema was eigenaar van een belangrijke ijzerhandel aan de Havenkade te Winschoten. De producent van staal en buizen bestaat nog altijd onder de naam Geertsema Staal BV aan de Papierbaan te Winschoten.
In de biografie over Kruijer beschrijven Marianne Kruijswijk c.s. dat de 'Adviescommissie voor bouwontwerpen en uitbreidingsplannen in de provincie Groningen' aanvankelijk niet ingenomen was met het ontwerp. De kapconstructie werd 'eigenaardig' gevonden en men sprak de vrees uit dat het ontwerp niet zou passen aan de Burgemeester Schönefeldsingel "waar de bebouwing niet al te ruim is opgezet (...). Het zal hoogstens thuis kunnen behoren op een ruim opgezet terrein dat, naar wij menen te weten, aan dien singel niet beschikbaar is." Gemeentearchitect D. Bolhuis nam het echter op voor het ontwerp en zo is het vervolgens alsnog gerealiseerd.
De villa is rijksmonument als voorbeeld van een villa met aangebouwde garage uit 1934 in de provincie Groningen in Engelse landhuisstijl. Het monumentenregister noemt de villa een goed voorbeeld van het oeuvre van de architect Kruijer en Visker en vermeldt in het bijzonder de typerende halfronde dakvorm en zorgvuldig vormgegeven detaillering; de zeer hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur; de beeldbepalende ligging in een jaren dertig wijk; de hoge ensemblewaarde in combinatie met het buurpand Burg. Schönfeldsingel 23. Deze laatste villa is genaamd 'Nia Domo' en eveneens een ontwerp van Kruijer en Visker (1936).
In de biografie over Kruijer beschrijven Marianne Kruijswijk c.s. dat de 'Adviescommissie voor bouwontwerpen en uitbreidingsplannen in de provincie Groningen' aanvankelijk niet ingenomen was met het ontwerp. De kapconstructie werd 'eigenaardig' gevonden en men sprak de vrees uit dat het ontwerp niet zou passen aan de Burgemeester Schönefeldsingel "waar de bebouwing niet al te ruim is opgezet (...). Het zal hoogstens thuis kunnen behoren op een ruim opgezet terrein dat, naar wij menen te weten, aan dien singel niet beschikbaar is." Gemeentearchitect D. Bolhuis nam het echter op voor het ontwerp en zo is het vervolgens alsnog gerealiseerd.
De villa is rijksmonument als voorbeeld van een villa met aangebouwde garage uit 1934 in de provincie Groningen in Engelse landhuisstijl. Het monumentenregister noemt de villa een goed voorbeeld van het oeuvre van de architect Kruijer en Visker en vermeldt in het bijzonder de typerende halfronde dakvorm en zorgvuldig vormgegeven detaillering; de zeer hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur; de beeldbepalende ligging in een jaren dertig wijk; de hoge ensemblewaarde in combinatie met het buurpand Burg. Schönfeldsingel 23. Deze laatste villa is genaamd 'Nia Domo' en eveneens een ontwerp van Kruijer en Visker (1936).
BeschrijvingKruijer is vooral bekend geworden als architect van ontwerpen die behoren tot de Groninger variant van de Amsterdamse School. Talloze ontwerpen van hem zijn te vinden in Winschoten en de Pekela's. Deze villa in Winschoten behoort tot de meest opvallende woningen in Winschoten en vormt een uitstap van de architect naar de Engelse landhuisstijl gecombineerd met expressionistische vormen. Een dergelijke mengeling vinden we ook in ontwerpen als 't Reigersnest te Oostvoorne, Panochthus te Holten en landhuizen in Park Meerwijk te Bergen, Noord-Holland.
Twee ronde gemetselde toegangspijlers markeren de entree tot de villa. Deze is deels één en deels twee verdiepingen hoog, onderkelderd en heeft een aangebouwde garage aan de linkerzijde. De villa is opgetrokken in gele baksteen op een trasraam van roodpaarse en donkergroene gesinterde baksteen en wordt gedekt door een samengesteld halfrond schilddak met rietdekking. De nokvorsten zijn oranje. Op het noordelijk dakvlak bevindt zich een hoge hoge geelbakstenen schoorsteen. Verder vallen de dakkapellen onder het lessenaarsdak op.
De gevels worden geleed door staande vensters met hierin glas-in-lood en liggende vensters, met deels houten en deels stalen kozijnen en een onderdorpel van geglazuurde bruingroene steen. Aan de linkerzijde van de voorgevel bevindt zich een vijfzijdige erker met hierin vijf staande vensters. Aan de rechterzijde zijn twee stalen terrasdeuren waarin glas in lood met zijlichten met hiervoor een gemetselde stoep, een betonnen afdak met houten omlijsting rustend op smeedijzeren consoles, aan weerszijden een gemetselde bloembak, en aan zowel de voor- als zuidzijde een terras met tegelvloer en gemetselde muur (op de hoek halfrond) en gemetselde stoep.
Boven de tuindeuren is de naam De Koepel aangebracht, met hierboven een loggia met gemetselde borstwering, afgedekt met zink waarachter een balkondeur waarin glas in lood met zijlichten. Aan de linkerzijde is een balkondeur met glas in lood. Het dak wordt gedragen door een gemetselde vierkante pijler. In het risalerende, twee bouwlagen hoge, geveldeel aan de noordzijde bevinden zich vier staande stroken van roodpaarse en donkergroene gesinterde baksteen, met aan de linkerzijde een staande strook waarin glas en aan de rechterzijde een dichtgemetselde strook. Op de eerste verdieping is sprake van vijf staande vensters waarin gekleurd glas-in-lood met stijlen van roodpaarse en donkergroene gesinterde baksteen.
De entree in uitgebouwd portiek aan de linkerzijde is opgetrokken in roodpaarse en donkergroene gesinterde baksteen. Het bestaat uit een tweedelige halfronde houten deur met hiervoor een twee treden hoge gemetselde stoep met aan de linkerzijde een gemetseld muurtje. Links is een driehoekige smeedijzeren lantaarn met glas in lood; rechts een geglazuurde gebakken brievenbus waarop staat `Post'. De garage heeft aan de voorzijde twee halfronde houten deuren onder twee rollagen met ijzeren gehengen.
Twee ronde gemetselde toegangspijlers markeren de entree tot de villa. Deze is deels één en deels twee verdiepingen hoog, onderkelderd en heeft een aangebouwde garage aan de linkerzijde. De villa is opgetrokken in gele baksteen op een trasraam van roodpaarse en donkergroene gesinterde baksteen en wordt gedekt door een samengesteld halfrond schilddak met rietdekking. De nokvorsten zijn oranje. Op het noordelijk dakvlak bevindt zich een hoge hoge geelbakstenen schoorsteen. Verder vallen de dakkapellen onder het lessenaarsdak op.
De gevels worden geleed door staande vensters met hierin glas-in-lood en liggende vensters, met deels houten en deels stalen kozijnen en een onderdorpel van geglazuurde bruingroene steen. Aan de linkerzijde van de voorgevel bevindt zich een vijfzijdige erker met hierin vijf staande vensters. Aan de rechterzijde zijn twee stalen terrasdeuren waarin glas in lood met zijlichten met hiervoor een gemetselde stoep, een betonnen afdak met houten omlijsting rustend op smeedijzeren consoles, aan weerszijden een gemetselde bloembak, en aan zowel de voor- als zuidzijde een terras met tegelvloer en gemetselde muur (op de hoek halfrond) en gemetselde stoep.
Boven de tuindeuren is de naam De Koepel aangebracht, met hierboven een loggia met gemetselde borstwering, afgedekt met zink waarachter een balkondeur waarin glas in lood met zijlichten. Aan de linkerzijde is een balkondeur met glas in lood. Het dak wordt gedragen door een gemetselde vierkante pijler. In het risalerende, twee bouwlagen hoge, geveldeel aan de noordzijde bevinden zich vier staande stroken van roodpaarse en donkergroene gesinterde baksteen, met aan de linkerzijde een staande strook waarin glas en aan de rechterzijde een dichtgemetselde strook. Op de eerste verdieping is sprake van vijf staande vensters waarin gekleurd glas-in-lood met stijlen van roodpaarse en donkergroene gesinterde baksteen.
De entree in uitgebouwd portiek aan de linkerzijde is opgetrokken in roodpaarse en donkergroene gesinterde baksteen. Het bestaat uit een tweedelige halfronde houten deur met hiervoor een twee treden hoge gemetselde stoep met aan de linkerzijde een gemetseld muurtje. Links is een driehoekige smeedijzeren lantaarn met glas in lood; rechts een geglazuurde gebakken brievenbus waarop staat `Post'. De garage heeft aan de voorzijde twee halfronde houten deuren onder twee rollagen met ijzeren gehengen.
InterieurHet interieur heeft een uitgesproken klassieke uitstraling. Van belang zijn onder meer: op de begane grond de gladde houten deuren met omlijsting, in de hal de geel/zwarte tegelvloer, de gemetselde lambrizering, het tegeltableau met bakstenen omlijsting in het trappenhuis, de bruinbakstenen paraplubak met ijzeren band waarin gegraveerd `R.P.G. 1934 H.H', de houten spiegel op bakstenen basement, de houten bordestrap met klimmende gemetselde lambrizering, en de houten leuning. In zowel de salon als de eetkamer is sprake van een hoge houten lijst. De vensterbanken zijn groen geglazuurd en de houten suitedeuren zijn voorzien van glas in lood met houten kasten aan weerszijden. In de salon bevindt zich de deels originele houten lambrizering met houten bankje, in de eetkamer de parketvloer en het zachtboard plafond met geometrische motieven. Op de eerste verdieping is sprake van houten paneeldeuren en balkenplafonds. De kap is beschoten.
Recente ontwikkelingenDe woning is in 2018 verkocht.
Bronnen
Mariane Kruijswijk e.a., Beleefd aanbevelend. Leven en werk van architect Jan Kruijer (1889-1965) (In boekvorm uitgevers bv, Assen, 2012).
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandPrachtig beeldbepalend pand van Kruijer en Visker, hun enige rietgedekte villa.
Gerelateerde objecten