Details
Naam
Sebastiaanplein 3, Apeldoorn
Aantal afbeeldingen: 6
IntroductieDe pastorie van de ernaast gelegen kerk, beide een ontwerp van Jan van Dongen.
AdresSebastiaanplein 3
Postcode(s)7333 BA
PlaatsApeldoorn
LandNederland
Vervaardiger J.G.A. van Dongen jr. (Architect)
Datum1923 - 1924
Huidige staatGerealiseerd
OpdrachtgeverRK Parochie Apeldoorn-Zuid
Oorspronkelijke functiePastorie
Huidige functieGebouw voor kinderopvang
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer514488
AchtergrondPastoriewoning van de aangrenzende kerk H.H. Sebastianus en Fabianus. De woning is gebouwd door architect J. van Dongen (1896-1973) in een expressionistische op de Amsterdamse School gelijkende bouwstijl. Met de Nieuwe Haagse School, eveneens onderdeel van het expressionisme, verwant zijn de ten opzichte van elkaar verspringende en in massa ongelijke kubistische muurdelen in de gevels.
BeschrijvingDe waardering volgens RCE:
'Van architectuurhistorische waarde als goed en nagenoeg gaaf bewaard voorbeeld van een pastorie met een strakke en eenvoudig uitgevoerde vormgeving, beïnvloed door de architectonische vormgeving van het expressionisme (Amsterdamse en Nieuw Haagse School). Het pand onderscheidt zich door fantasierijke gevelindelingen die nergens tot uitbundigheid leidt. De schikking van kubische ruimten die buiten de gevellijn treden laat gemakkelijk plaatsing toe van eenvoudig vormgegeven vensters. Voor het interieur levert dit bovendien een licht geheel op. In onderdelen blijkt ook de zorg voor details: de opgeklampte deur in de voorgevel, de gevelsteen die is voorzien van het jaartal 1922, het gekleurde glas van de trappenhal en de weldorpel boven in de kozijnen van de vensters.
Van stedenbouwkundige waarde: het pand vormt met het tussenlid een directe verbinding met de door dezelfde architect, ontworpen kerk. De woning is, vrijliggend, meer nog dan de kerk, van de straat gescheiden door het kerkplein en een groenstrook.
Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming, welke verbonden is met een historische ontwikkeling. Waardevol kan eveneens worden beschouwd dat pastorie en (aangrenzende) kerk zijn gebouwd in een overwegend protestants Apeldoorn. In de tweede helft 19de eeuw tot eerste helft 20ste eeuw was een duidelijke toename te constateren van bouwwerken die ontstonden vanuit katholieke opdrachten te bevordering van het katholicisme in Nederland. Hiervan zijn in Apeldoorn enkele voorbeelden te vinden zoals de kerk H.H. Fabianus en Sebastianus en het Klein Seminarie.'
'Van architectuurhistorische waarde als goed en nagenoeg gaaf bewaard voorbeeld van een pastorie met een strakke en eenvoudig uitgevoerde vormgeving, beïnvloed door de architectonische vormgeving van het expressionisme (Amsterdamse en Nieuw Haagse School). Het pand onderscheidt zich door fantasierijke gevelindelingen die nergens tot uitbundigheid leidt. De schikking van kubische ruimten die buiten de gevellijn treden laat gemakkelijk plaatsing toe van eenvoudig vormgegeven vensters. Voor het interieur levert dit bovendien een licht geheel op. In onderdelen blijkt ook de zorg voor details: de opgeklampte deur in de voorgevel, de gevelsteen die is voorzien van het jaartal 1922, het gekleurde glas van de trappenhal en de weldorpel boven in de kozijnen van de vensters.
Van stedenbouwkundige waarde: het pand vormt met het tussenlid een directe verbinding met de door dezelfde architect, ontworpen kerk. De woning is, vrijliggend, meer nog dan de kerk, van de straat gescheiden door het kerkplein en een groenstrook.
Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming, welke verbonden is met een historische ontwikkeling. Waardevol kan eveneens worden beschouwd dat pastorie en (aangrenzende) kerk zijn gebouwd in een overwegend protestants Apeldoorn. In de tweede helft 19de eeuw tot eerste helft 20ste eeuw was een duidelijke toename te constateren van bouwwerken die ontstonden vanuit katholieke opdrachten te bevordering van het katholicisme in Nederland. Hiervan zijn in Apeldoorn enkele voorbeelden te vinden zoals de kerk H.H. Fabianus en Sebastianus en het Klein Seminarie.'
InterieurVolgens RCE: 'Het interieur van de woning vertoont een grote mate van oorspronkelijkheid, waarbij de traphal het meest met zorg is behandeld. Fraaie details in de gesneden balusters en trappalen van de bordestrap die door een over een hoek omgezet L-vormig venster van twee zijden wordt belicht. De drie langgerekte gekoppelde ramen bestaan uit een herhaling van vijf naast elkaar gelegen biezen met de primaire kleuren blauw, geel, rood en blauw. De oorspronkelijke, eenvoudig bewerkte paneeldeuren zijn met de deurkrukken nog merendeels aanwezig.'
Recente ontwikkelingenDe kerk is vanaf 2010 gesloten. In de pastorie zit sinds 2016 Het Speelkasteel, een van de locaties van Fris! Kinderdagverblijven.
Ingezonden door Marcel Westhoff
Professionele of persoonlijke bandHet onlosmakelijk met de naastgelegen kerk verbonden gebouw bleek hier nog niet beschreven te staan.
Gerelateerde objecten