Details
Naam
Raadhuisstraat 19, Eenrum
Aantal afbeeldingen: 19
IntroductieHet meest uitgesproken pand uit de Amsterdamse School periode in Eenrum. De opvallende kleuren verdwenen bij een recente schilderbeurt, maar mogelijk waren zij niet authentiek.
AdresRaadhuisstraat 19
Postcode(s)9967 RA
PlaatsEenrum
LandNederland
VervaardigerH. Havinga en Zn. (Architect)
Datum1932
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
Opdrachtgever G. Keulen
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieWoonhuis (vrijstaand)
Huidige functieWoonhuis (vrijstaand)
Type objectGeen beschermde status, Gebouw
AchtergrondDit huis naast het raadhuis van Eenrum werd vermoedelijk gebouwd in opdracht van de toenmalige gemeentesecretaris G. Keulen. Het huis dateert mogelijk uit 1932. Dit jaartal werd vermeld bij de verkoop in 2022.
G. Keulen werd volgens het Nieuwsblad van het Noorden op 5 september 1930 tot gemeentesecretaris benoemd. In 1939 wordt hij nog steeds vermeld als gemeentesecretaris. Het is daarom aannemelijk dat Keulen de opdrachtgever is geweest, tenzij de gemeente zelf opdracht tot bouw gaf.
Rond de benoeming van de secretaris speelde de verduistering van een ambtsbrief van de burgemeester door een postbode, in opdracht van een wethouder. Deze verduistering kwam in 1932 aan het licht, haalde de landelijke pers en werd door justitie onderzoch
Architect Havinga uit het naburige Warfhuizen was eigenlijk gewoon een aannemer, zoals meer architecten in die tijd. Hij hield blijkbaar van de spitsboogvorm, want in Warfhuizen ontwierp hij omstreeks dezelfde tijd een huis met een eveneens spitsboogvormig dak.
G. Keulen werd volgens het Nieuwsblad van het Noorden op 5 september 1930 tot gemeentesecretaris benoemd. In 1939 wordt hij nog steeds vermeld als gemeentesecretaris. Het is daarom aannemelijk dat Keulen de opdrachtgever is geweest, tenzij de gemeente zelf opdracht tot bouw gaf.
Rond de benoeming van de secretaris speelde de verduistering van een ambtsbrief van de burgemeester door een postbode, in opdracht van een wethouder. Deze verduistering kwam in 1932 aan het licht, haalde de landelijke pers en werd door justitie onderzoch
Architect Havinga uit het naburige Warfhuizen was eigenlijk gewoon een aannemer, zoals meer architecten in die tijd. Hij hield blijkbaar van de spitsboogvorm, want in Warfhuizen ontwierp hij omstreeks dezelfde tijd een huis met een eveneens spitsboogvormig dak.
BeschrijvingHet woonhuis met aangebouwde garage is opgetrokken uit rode baksteen op een bruinpaars trasraam. Het ligt prominent in de Raadhuisstraat, links van het op nummer 17 gelegen voormalige raadhuis van Eenrum. Dit raadhuis werd ongeveer tegelijkertijd gebouwd naar ontwerp van Jan Benninga maar is een stuk strakker en minder uitgesproken van vormgeving.
Binnen Eenrum is het stellig het meest uitgesproken pand uit de Amsterdamse School-periode. Dit had voorheen te maken met de kleurstelling en nu nog vooral met het spitsboogvormige dak, de asymmetrisch aangebrachte dakgoten, de betonnen lateien op diverse plaatsen, de kozijnen van verschillende grootte op de begane grond, waarvan één met een bovenlicht van glas in lood, de maar liefst zes ramen die op de eerste verdieping in een rij zijn aangebracht (vier aan de voorzijde en twee aan de zijkant).
De entree van de woning bevindt zich aan de rechterkant en bestaat uit een voordeur met rechts daarvan twee verticale stroken met glas in lood. Daarboven een groot roosterachtig kozijn van het trappenhuis, omgeven door verticale stroken van baksteen. In de linkerkant van het dak is een dakkapel aangebracht, evenals een prominent aanwezige schoorsteen. Aan de voorkant bevindt zich links ook een golvende steunbeer met ingebouwde bloembak, die vanaf de dakgoot naar de aarde voert.
Op oudere ansichtkaarten lijkt de kleur van het houtwerk wit. Ook ten tijde van een afbeelding in het boek 'Versteende Welvaart' was het houtwerk wit.
Binnen Eenrum is het stellig het meest uitgesproken pand uit de Amsterdamse School-periode. Dit had voorheen te maken met de kleurstelling en nu nog vooral met het spitsboogvormige dak, de asymmetrisch aangebrachte dakgoten, de betonnen lateien op diverse plaatsen, de kozijnen van verschillende grootte op de begane grond, waarvan één met een bovenlicht van glas in lood, de maar liefst zes ramen die op de eerste verdieping in een rij zijn aangebracht (vier aan de voorzijde en twee aan de zijkant).
De entree van de woning bevindt zich aan de rechterkant en bestaat uit een voordeur met rechts daarvan twee verticale stroken met glas in lood. Daarboven een groot roosterachtig kozijn van het trappenhuis, omgeven door verticale stroken van baksteen. In de linkerkant van het dak is een dakkapel aangebracht, evenals een prominent aanwezige schoorsteen. Aan de voorkant bevindt zich links ook een golvende steunbeer met ingebouwde bloembak, die vanaf de dakgoot naar de aarde voert.
Op oudere ansichtkaarten lijkt de kleur van het houtwerk wit. Ook ten tijde van een afbeelding in het boek 'Versteende Welvaart' was het houtwerk wit.
InterieurIn het interieur is nog glas in lood aanwezig, met name naast de voordeur (langwerpig) en in het hoofdraam van de woonkamer. Verder is het interieur beslist minder spectaculair dan je op grond van de buitenkant zou verwachten. In dat opzicht wijkt het af van het kleurrijke interieur van bijvoorbeeld Wadwerderweg 11 te Usquert.
Recente ontwikkelingenIn mei 2022 stond het huis te koop voor een vraagprijs van €335.000. Het werd in september 2022 verkocht. De nieuwe eigenaren waren blijkbaar niet overtuigd van de kleurstelling en wijzigden de houten delen weer naar wit. Wat mogelijk wel overeenkomt met de oorspronkelijke kleur.
Bronnen
Norma van der Horst, Pronkjuwelen van baksteen. Amsterdamse School in Groningen (Boekwerk & partners, 2017).
Anja Reenders, Versteende Welvaart. Amsterdamse School op het Groninger Hogeland (Uitgeverij Noordboek, 2007).
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandVoor het eerste pand op Wendingen in het schilderachtige dorp Eenrum koos ik dit opvallende exemplaar.
Gerelateerde objecten