Details
Naam
Woonhuis Rotsburgh, Scheemda
Aantal afbeeldingen: 27
IntroductieHet terugbrengen van de oorspronkelijke kleurstelling van dit prachtige huis in Groningen is een goede reden om dit pand op Wendingen te plaatsen!
AdresStationsstraat 64
Postcode(s)9679 EE
PlaatsScheemda
LandNederland
Vervaardiger W. de Wit (Architect)
Datum1927
Huidige staatDeels of volledig gerenoveerd
Opdrachtgever Jo en Corrie Haan
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieWoonhuis (vrijstaand)
Huidige functieWoonhuis (vrijstaand)
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer522109
AchtergrondDit woonhuis met aangebouwde garage, genaamd Rotsburgh, werd gebouwd in 1927 in opdracht van graanhandelaar Jo Haan en zijn vrouw Corrie naar een ontwerp van W. de Wit uit Scheemda in een aan de Amsterdamse School verwante stijl. De garage is omstreeks 1930 aangebouwd in gelijke stijl. Aan de achterzijde van de garage is in 1980 een werkplaats aangebouwd.
Alle houten delen van de gevel zijn oorspronkelijk bont gekleurd geweest. Dit was in die tijd net zo opmerkelijk als tegenwoordig. Al in het bouwjaar 1927 werd het bijzondere huis in Scheemda met de naburige Villa Juliana op een ansichtkaart gezet (zie foto 2). Een inwoonster uit Scheemda met de voornaam Griet schreef eind 1927 aan haar vriendin mejuffrouw E.C.A. Vinhuizen aan de Grachtstraat in Middelsum in de aanloop naar 1928 onder meer: "Dit is Jo en Corrie's huis - maar in werkelijkheid ziet het er veel aardiger uit. De kleuren blauw, rood en geel maken het fleurig en gezellig." Zij benoemt de mensen op de foto als "Pa en Ida".
Interessant zijn de overeenkomsten met andere felgekleurde huizen in Groningen, die ook op Wendingen staan beschreven. Bijvoorbeeld in Winsum (Kloosterstraat 4), Haren (Rijksstraatweg 377) en Onderdendam (Boterdiep Oostzijde 9). Het huis in Haren (architect Zevenberg) kent luikjes op de zolderverdieping die op het huis in Scheemda lijken. Het huis in Onderdendam weer een vorm die sterk overeenkomt. Plagiaat kwam destijds vaker voor.
Het huis heeft de monumentenstatus omdat het een voorbeeld is van een woonhuis met aangebouwde garage uit de jaren twintig van de twintigste eeuw in de provincie Groningen in Amsterdamse School-stijl; vanwege de kenmerkende vormgeving en opvallende detaillering; vanwege de hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur; vanwege de beeldbepalende ligging aan de Stationsstraat; en als opvallend voorbeeld binnen het oeuvre van architect W. de Wit uit Scheemda.
Alle houten delen van de gevel zijn oorspronkelijk bont gekleurd geweest. Dit was in die tijd net zo opmerkelijk als tegenwoordig. Al in het bouwjaar 1927 werd het bijzondere huis in Scheemda met de naburige Villa Juliana op een ansichtkaart gezet (zie foto 2). Een inwoonster uit Scheemda met de voornaam Griet schreef eind 1927 aan haar vriendin mejuffrouw E.C.A. Vinhuizen aan de Grachtstraat in Middelsum in de aanloop naar 1928 onder meer: "Dit is Jo en Corrie's huis - maar in werkelijkheid ziet het er veel aardiger uit. De kleuren blauw, rood en geel maken het fleurig en gezellig." Zij benoemt de mensen op de foto als "Pa en Ida".
Interessant zijn de overeenkomsten met andere felgekleurde huizen in Groningen, die ook op Wendingen staan beschreven. Bijvoorbeeld in Winsum (Kloosterstraat 4), Haren (Rijksstraatweg 377) en Onderdendam (Boterdiep Oostzijde 9). Het huis in Haren (architect Zevenberg) kent luikjes op de zolderverdieping die op het huis in Scheemda lijken. Het huis in Onderdendam weer een vorm die sterk overeenkomt. Plagiaat kwam destijds vaker voor.
Het huis heeft de monumentenstatus omdat het een voorbeeld is van een woonhuis met aangebouwde garage uit de jaren twintig van de twintigste eeuw in de provincie Groningen in Amsterdamse School-stijl; vanwege de kenmerkende vormgeving en opvallende detaillering; vanwege de hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur; vanwege de beeldbepalende ligging aan de Stationsstraat; en als opvallend voorbeeld binnen het oeuvre van architect W. de Wit uit Scheemda.
BeschrijvingHet onderkelderde woonhuis is opgetrokken in mondsteen, een gesinterde en enigszins vervormde baksteen met verschillende kleurschakeringen. Het wordt gedekt door een naar buiten gebogen zadeldak waarop bruine geglazuurde verbeterde Hollandse pannen. Er is sprake van twee gemetselde schoorstenen, waarvan die op het zuidelijke dakvlak in de loop van de tijd is ingekort. Aan de bovenzijde van deze schoorsteen zijn in ijzeren letters de naam `Rotsburgh' en twee uitkragende rechthoekige betonelementen aangebracht. De letters Rotsburgh lagen oorspronkelijk onder elkaar, zo valt te zien op de eerder genoemde ansichtkaart uit 1927 - na inkorting van de schoorsteen is de naam in twee delen aangebracht.
Aan de voorzijde (westzijde) is links een liggend venster aangebracht en rechts een erker met afgeschuinde hoeken waarin drie vensters. Boven de goot een gemetseld verticaal accent beëindigd met twee uitkragende rechthoekige betonelementen met aan de linkerzijde een staand tweedelig en aan de rechterzijde een staand driedelig venster met glas in lood; onder beide vensters een houten bloembak. In de top is sprake van een gemetseld verticaal accent, dat wordt beëindigd met twee uitkragende rechthoekige betonelementen met aan weerszijden een liggend venster waarin gekleurd glas in lood. Aan de zijkanten daarvan een uitstekend decoratief betonelement.
De entree bestaat uit een houten deur waarin gekleurd glas in lood waarvoor een gemetselde stoep met ijzeren rooster met aan de linkerzijde een gemetseld muurtje; links een gevelsteen waarop geschreven `Joh. H. 19 C.G.S. 27'. Boven de entree een staand venster waarboven twee staande vensters met aan weerszijden een uitstekend decoratief betonelement. De garage wordt middels de aankapping met de woning verbonden.
De houten goot is overkragend (aan de noordzijde verspringend); op het zuidelijk dakvlak bevinden zich twee dakkapellen onder lessenaarsdak, in de linker een liggend venster waarin gekleurd glas in lood, in de rechter een driedelig venster waarin gekleurd glas in lood. Op het noordelijk vlak is een niet-originele dakkapel aangebracht.
Aan de voorzijde (westzijde) is links een liggend venster aangebracht en rechts een erker met afgeschuinde hoeken waarin drie vensters. Boven de goot een gemetseld verticaal accent beëindigd met twee uitkragende rechthoekige betonelementen met aan de linkerzijde een staand tweedelig en aan de rechterzijde een staand driedelig venster met glas in lood; onder beide vensters een houten bloembak. In de top is sprake van een gemetseld verticaal accent, dat wordt beëindigd met twee uitkragende rechthoekige betonelementen met aan weerszijden een liggend venster waarin gekleurd glas in lood. Aan de zijkanten daarvan een uitstekend decoratief betonelement.
De entree bestaat uit een houten deur waarin gekleurd glas in lood waarvoor een gemetselde stoep met ijzeren rooster met aan de linkerzijde een gemetseld muurtje; links een gevelsteen waarop geschreven `Joh. H. 19 C.G.S. 27'. Boven de entree een staand venster waarboven twee staande vensters met aan weerszijden een uitstekend decoratief betonelement. De garage wordt middels de aankapping met de woning verbonden.
De houten goot is overkragend (aan de noordzijde verspringend); op het zuidelijk dakvlak bevinden zich twee dakkapellen onder lessenaarsdak, in de linker een liggend venster waarin gekleurd glas in lood, in de rechter een driedelig venster waarin gekleurd glas in lood. Op het noordelijk vlak is een niet-originele dakkapel aangebracht.
InterieurIn het interieur zijn onder meer van belang: de houten deuren met decoratieve houten omlijsting waarin gekleurd glas in lood, in de hal de granito vloer, de houten trap met opengewerkte houten leuning, in het toilet de granito vloer, in zowel woonkamer als salon de brede houten vensterbanken en de houten suitedeuren waarin glas in lood met aan weerszijden houten kasten, in de woonkamer de schouw van bruine baksteen en hout, in de kelder de tegelvloer met diamantkopmotieven en de houten horkast, op de eerste verdieping op de overloop de opengewerkte houten balustrade met bloembak, in de logeerkamer het ingebouwde houten bed, op zolder de beschoten kap en de houten spantconstructie.
Recente ontwikkelingenHet huis is een aantal jaren geleden van eigenaar gewisseld. Het was altijd al een opvallend mooi huis, maar in de loop van de tijd waren de kozijnen en betonnen elementen wit geschilderd, waardoor de gevel weinig tot de verbeelding sprak. Vandaag de dag is de herstelde kleurstelling met rood, blauw/paars en geel spectaculair te noemen. Dit herstel gebeurde op basis van kleuronderzoek. Overigens valt uit de historische foto op te maken, dat de luikjes op de zolderverdieping oorspronkelijk donker van kleur waren, niet lichtgeel. De renovatie betreft ook het interieur.
Bronnen
Marianne Kruijswijk, Wieke Horneman, Van glas in lood en bakstenen; kijken naar Amsterdamse School in Oost-Groningen (Bedum, 2009).
Ingezonden door Gert-Jan Lobbes
Professionele of persoonlijke bandIk kende het huis alleen met witte kozijnen en elementen. Op Twitter verscheen een foto waarop de ronduit spectaculaire nieuwe kleurstelling te zien is. Met dank aan Wim Beerden voor de eerste foto. Hulde aan de bewoners voor het terugbrengen van de kleuren!
Gerelateerde objecten