Details
Naam
Schoolgebouw Berger Schoolvereeniging (vm), Bergen
Aantal afbeeldingen: 11
IntroductieEen bijzonder schoolgebouw van Theo Lammers in het bosrijke Bergen.
AdresRondelaan 30
Postcode(s)1861 ED
PlaatsBergen
LandNederland
Vervaardiger Theo Lammers (Architect)
Jaap Weijand (Kunstenaar)
Charley Toorop (Kunstenaar)
Dirk Filarski (Kunstenaar)
Christine Zeegers (Kunstenaar)
Jaap Weijand (Kunstenaar)
Charley Toorop (Kunstenaar)
Dirk Filarski (Kunstenaar)
Christine Zeegers (Kunstenaar)
Datum1924 - 1925
Huidige staatDeels uitgebreid of vernieuwd (nieuwbouw)
OpdrachtgeverBerger Schoolvereeniging
Oorspronkelijke functieLagere School
Huidige functieEtagewoningen / appartementen
Type objectGebouw
AchtergrondTheo Lammers ontwierp in het bosrijke westelijke deel van Bergen in opdracht van de in 1919 opgerichte Berger Schoolvereeniging een schoolgebouw. Lammers schreef hierover in een kort artikel in Bouwkundig Weekblad:
‘Het bouwen van deze School voor de Berger Schoolvereeniging was een aantrekkelijke opdracht ondanks allerlei geharrewar onherroepelijk aan een Schoolgebouw verbonden.
Een boschrijk mooi groot terrein gunstig liggende aan twee ineenloopende wegen, dat tevens een gunstige situatie toeliet in verband met de toetreding van zonlicht in de lokalen.’
Ruimtegebrek betekent dat er al in de jaren dertig noodlokalen geplaatst worden. Het schoolgebouw wordt in 1939 ten behoeve van militairen gevorderd door de Nederlandse overheid, daarna gebeurde hetzelfde ten behoeve van Duitse militairen. In 1942 gaat het gebouw in vlammen op, waarschijnlijk door Duits luchtafweergeschut. In 1947 wordt het in oude stijl opnieuw gebouwd, waarbij Lammers zelf betrokken is. In 1960 wordt een nieuwe aanbouw geopend; later zal er vaker nieuwbouw plaatsvinden.
Op 16 november 1966 wordt de middelste schoorsteen door bliksem getroffen en gaat het pand opnieuw verloren en wordt het opnieuw herbouwd. De rieten kap wordt hierbij door een pannen dak vervangen; waarschijnlijk is toen ook het balkon boven de entree bij de rest van het pand getrokken.
‘Het bouwen van deze School voor de Berger Schoolvereeniging was een aantrekkelijke opdracht ondanks allerlei geharrewar onherroepelijk aan een Schoolgebouw verbonden.
Een boschrijk mooi groot terrein gunstig liggende aan twee ineenloopende wegen, dat tevens een gunstige situatie toeliet in verband met de toetreding van zonlicht in de lokalen.’
Ruimtegebrek betekent dat er al in de jaren dertig noodlokalen geplaatst worden. Het schoolgebouw wordt in 1939 ten behoeve van militairen gevorderd door de Nederlandse overheid, daarna gebeurde hetzelfde ten behoeve van Duitse militairen. In 1942 gaat het gebouw in vlammen op, waarschijnlijk door Duits luchtafweergeschut. In 1947 wordt het in oude stijl opnieuw gebouwd, waarbij Lammers zelf betrokken is. In 1960 wordt een nieuwe aanbouw geopend; later zal er vaker nieuwbouw plaatsvinden.
Op 16 november 1966 wordt de middelste schoorsteen door bliksem getroffen en gaat het pand opnieuw verloren en wordt het opnieuw herbouwd. De rieten kap wordt hierbij door een pannen dak vervangen; waarschijnlijk is toen ook het balkon boven de entree bij de rest van het pand getrokken.
BeschrijvingHoewel het pand niet meer origineel is, is het in grote lijnen nog identiek aan het oorspronkelijke ontwerp. Beter gezegd: weer identiek.
Het V-vormige gebouw is mooi gelegen op een splitsing in de Rondelaan. De redelijk massieve rieten kap domineert het pand. Bij een latere verbouwing zijn hierin extra ramen geplaatst.
Het metselwerk is redelijk ingetogen, al zijn de zaagtanden en de twee buitenste schoorstenen redelijk expressief. Twee vlaggenmasten in krullende vlaggenmasthouders markeren ook vandaag de dag het balkon boven de entree.
In een artikel uit 1934 in de Schager Courant over schoolgebouwen in Bergen is de schrijver enthousiast over dit schoolgebouw. ‘De school werd gebouwd onder architectuur van den heer Lammers te Amsterdam, door den heer Kloosterboer te Broek op Langendijk. Het gewelfde rieten dak; het vooruitspringende voorstuk en de gebroken zijgevels doen het zeer goed; het geheeld ontwerp is ongetwijfeld een mooie uiting van den schoonheidszin van dezen architect.‘
Het V-vormige gebouw is mooi gelegen op een splitsing in de Rondelaan. De redelijk massieve rieten kap domineert het pand. Bij een latere verbouwing zijn hierin extra ramen geplaatst.
Het metselwerk is redelijk ingetogen, al zijn de zaagtanden en de twee buitenste schoorstenen redelijk expressief. Twee vlaggenmasten in krullende vlaggenmasthouders markeren ook vandaag de dag het balkon boven de entree.
In een artikel uit 1934 in de Schager Courant over schoolgebouwen in Bergen is de schrijver enthousiast over dit schoolgebouw. ‘De school werd gebouwd onder architectuur van den heer Lammers te Amsterdam, door den heer Kloosterboer te Broek op Langendijk. Het gewelfde rieten dak; het vooruitspringende voorstuk en de gebroken zijgevels doen het zeer goed; het geheeld ontwerp is ongetwijfeld een mooie uiting van den schoonheidszin van dezen architect.‘
InterieurDe Schager Courant schreef verder: '(…) ook inwendig is dit schoolgebouw er een van een zeer moderne opvatting. De overkapte ingang geeft toegang tot een aardige hall en men staat dadelijk voor de in vroolijken tint geschilderde trap. Gebrandschildere ramen tooveren een wondermooi kleurenspel op de muren van het trappenhuis. Links is de spreekkamer van het hoofd der school den heer D. L. Beijneveld; rechts de kamer, waar de leermiddelen worden opgeborgen. Gelijkvloers treft men bovendien aan het ruime lokaal voor handarbeid, teekenen en zang en vier leslokalen. Boven zijn eveneens vier klassen; hier is de u.l.o ondergebracht.
De schilder Jaap Wijnand [sic] heeft zijn artistieken zin kunnen uitvieren en hij is daarin buitengewoon goed geslaagd. Op gewaagde wijze bracht hij de tinten tot elkaar en hij deed zulks met een zoo diep gevoel voor wat schoon is, dat men er in de school de rust vindt, noodig voor concentratie bij het onderwijs en een omgeving welke weldadig aandoet.
De wanden zijn bovendien versierd met aardig werk van leerlingen en kunstproducten van mevr. Charly [sic] Toorop, D. H. W. Filaiski [sic] en Christine Zeegers.’
De schilder Jaap Wijnand [sic] heeft zijn artistieken zin kunnen uitvieren en hij is daarin buitengewoon goed geslaagd. Op gewaagde wijze bracht hij de tinten tot elkaar en hij deed zulks met een zoo diep gevoel voor wat schoon is, dat men er in de school de rust vindt, noodig voor concentratie bij het onderwijs en een omgeving welke weldadig aandoet.
De wanden zijn bovendien versierd met aardig werk van leerlingen en kunstproducten van mevr. Charly [sic] Toorop, D. H. W. Filaiski [sic] en Christine Zeegers.’
Recente ontwikkelingenIn 2004 vertrok de school uit het gebouw; in 2007 werd het oorspronkelijke gebouw compleet verbouwd, gerenoveerd en vernieuwd en daarmee zo te zien zoveel mogelijk in oude staat teruggebracht. Er huizen nu vier appartementen in.
Bronnen
‘Het onderwijs in Bergen’. In: Schager Courant, 12 november 1934.
‘School voor L.O. en M.U.L.O in het Bergerbosch te Bergen (N.H.) gebouwd 1925’. In: Bouwkundig Weekblad, nr. 34, 1926.
Ingezonden door Marcel Westhoff
Professionele of persoonlijke bandIk zag dit pand voor het eerst op een foto tijdens een bezoek aan Het Nieuwe Instituut. Ik wist niet dat het ooit grondig verbouwd was, maar daarna weer in oude luister hersteld!
Gerelateerde objecten