Details
Naam
Villa Beukenhoek, Park Meerwijk, Bergen
Aantal afbeeldingen: 10
IntroductieDeze villa is van de hand van Margaret Staal-Kropholler, die verder nog mocht tekenen voor Het Meezennest en het Meerlhuis. Sinds een brand in 1950 is "het eerste Amsterdamse Schoolproject van Margaret Kropholler (...) onherkenbaar en een dissonant in Park Meerwijk" (SBBB, mei 2022).
AdresLijtweg 19
Postcode(s)1861 MB
PlaatsBergen
LandNederland
Vervaardiger Margaret Staal-Kropholler (Architect)
Datum1917 - 1918
Huidige staatDeels uitgebreid of vernieuwd (nieuwbouw)
Opdrachtgever Arnold Heystee
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieLandhuis
Huidige functieLandhuis
Type objectGebouw, Geen beschermde status
AchtergrondToen Jan Frederik Staal van tegelhandelaar Arnold Heystee de opdracht kreeg om villa’s te bouwen voor Park Meerwijk in Bergen, was zijn latere echtgenote Margaret Kropholler een van de architecten die hij uitnodigde om hieraan mee te werken. Van haar bevinden zich drie ontwerpen in het villawijkje: de dubbelvilla Meezennest en Meerlhuis, een bruggetje, en Beukenhoek, gelegen op de hoek van de Lijtweg en de Meerwijklaan. Daarmee vormen twee scheepvormige huizen de toegangen tot het wijkje: Staals De Bark aan de noordzijde en Krophollers Beukenhoek aan de zuidzijde.
Leuke voetnoot in de geschiedenis van Beukenhoek is de Japanse architect Horiguchi Sutemi, die begin jaren 20 een rondreis door Europa had gemaakt en in januari 1924 Park Meerwijk bezocht en fotografeerde. Hij was zo onder de indruk geraakt van de Amsterdamse School, dat hij niet alleen een boek publiceerde in Japan over de moderne Nederlandse architectuur, maar dat de invloed hiervan in zijn werk te zien is. Dit is goed te zien in de toepassing van een expressieve rieten dak in Shiensõ, een woonhuis in Warabi (inmiddels afgebroken). Hij refereerde specifiek aan het ontwerp van Kropholler en noemde Beukenhoek een voorbeeld van ‘de dapperste en meest vrije expressie’.
Leuke voetnoot in de geschiedenis van Beukenhoek is de Japanse architect Horiguchi Sutemi, die begin jaren 20 een rondreis door Europa had gemaakt en in januari 1924 Park Meerwijk bezocht en fotografeerde. Hij was zo onder de indruk geraakt van de Amsterdamse School, dat hij niet alleen een boek publiceerde in Japan over de moderne Nederlandse architectuur, maar dat de invloed hiervan in zijn werk te zien is. Dit is goed te zien in de toepassing van een expressieve rieten dak in Shiensõ, een woonhuis in Warabi (inmiddels afgebroken). Hij refereerde specifiek aan het ontwerp van Kropholler en noemde Beukenhoek een voorbeeld van ‘de dapperste en meest vrije expressie’.
BeschrijvingBeukenhoek was een landhuis met een proportioneel grote rieten kap met golvende lijnen, houten kozijnen en bakstenen gevels. In de rieten kap hadden alle vensters ronde hoeken. De nautische verwijzingen die Staal aan De Ark en De Bark gaf zien we terug in het ontwerp van Kropholler: door de puntige voorgevel van de huiskamer met schuine steunbeer en het boegvormige terrasmuurtje deed en doet de voorkant van de villa onmiskenbaar aan een schip denken.
Wie foto’s ziet van de oorspronkelijke toestand zal het huidige gebouw er nauwelijks in herkennen. Dat heeft alles te maken met een brand waar de villa in 1950 door werd getroffen. De rieten kap verdween, er werd tegen de achterkant een pergola gebouwd, en de gevel is wit geschilderd. Beukenhoek heeft daardoor nu een totaal andere uitstraling: minder landelijk, minder expressief, minder Amsterdamse School.
Wie foto’s ziet van de oorspronkelijke toestand zal het huidige gebouw er nauwelijks in herkennen. Dat heeft alles te maken met een brand waar de villa in 1950 door werd getroffen. De rieten kap verdween, er werd tegen de achterkant een pergola gebouwd, en de gevel is wit geschilderd. Beukenhoek heeft daardoor nu een totaal andere uitstraling: minder landelijk, minder expressief, minder Amsterdamse School.
Recente ontwikkelingenBeukenhoek had de pech – net als Tamelone, Mevene en Rogier in 1922 – in 1950 door brand te worden getroffen. Anders dan Kramers villa’s werd Beukenhoek niet geheel verwoest, maar had het na de verbouwing wel een totaal andere uitstraling. Het rieten dak heeft plaatsgemaakt
voor een plat dak. Het terras aan de achterzijde is bij de woning getrokken. Bovendien is daar een pergola tegenaan gebouwd. Tot overmaat van ramp werden ook alle buitenmuren witgekalkt, de onderste stenen zelfs blauw! SBBB noemde het huis in 2022 dan ook "onherkenbaar en een dissonant in Park Meerwijk" en beveelt restauratie in de oorspronkelijke staat aan, als eerbetoon aan de eerste vrouwelijke architect van Nederland.
voor een plat dak. Het terras aan de achterzijde is bij de woning getrokken. Bovendien is daar een pergola tegenaan gebouwd. Tot overmaat van ramp werden ook alle buitenmuren witgekalkt, de onderste stenen zelfs blauw! SBBB noemde het huis in 2022 dan ook "onherkenbaar en een dissonant in Park Meerwijk" en beveelt restauratie in de oorspronkelijke staat aan, als eerbetoon aan de eerste vrouwelijke architect van Nederland.
Bronnen
Eline van Leeuwen en Erik Mattie, Park Meerwijk, Villapark te Bergen. Manifest van de Amsterdamse School (Sun 2005).
'Sutemi Horiguchi Bunriha and the Amsterdam School' - Museum Het Schip, 2023.
Links
Ingezonden door Marcel Westhoff
Professionele of persoonlijke bandDit huis in Park Meerwijk was nog niet beschreven en dat moest rechtgezet worden.
Gerelateerde objecten